Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Ella Hendriks (links) met directeur van het Van Gogh Museum Axel Rüger (rechts) en restaurator René Boitelle in het restauratieatelier bij Zonnebloemen (foto: Van Gogh Museum)
Ella Hendriks (links) met directeur van het Van Gogh Museum Axel Rüger (rechts) en restaurator René Boitelle in het restauratieatelier bij Zonnebloemen (foto: Van Gogh Museum)

Internationaal team van experts
Doel van het onderzoek was om met de nieuwste technieken zo veel mogelijk informatie te verzamelen over het linnen, de grond- en verflagen en de eerdere restauraties van het schilderij. Welke materialen gebruikte Van Gogh? Wat is de conditie van het schilderij en wat kan er gedaan worden om het schilderij zo goed mogelijk te bewaren voor de toekomst?

Het onderzoek vond vanaf 2016 plaats onder leiding van Ella Hendriks, in samenwerking met experts van de universiteiten van Antwerpen, Perugia en Torun (Polen) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Een belangrijke conclusie van het onderzoek is dat de grond- en verflagen stabiel zijn, maar zeer gevoelig voor trillingen en veranderingen in luchtvochtigheid en temperatuur. Om geen enkel risico te nemen heeft het museum daarom besloten Zonnebloemen voortaan niet meer te laten reizen. Voorheen werd het topstuk ook slechts bij hoge uitzondering uitgeleend, voor het laatst in 2014.

Verkleuring
Het onderzoek heeft gedetailleerde kennis opgeleverd over de kleuren en kleurmengingen die Van Gogh heeft gebruikt en het natuurlijke verouderingsproces van de verf. Ella Hendriks: ‘We weten nu dat de kleurverandering in de Zonnebloemen vooral wordt veroorzaakt door het verbleken van een bepaald type rode verf (geraniumlak) en het verdonkeren van een bepaald type gele verf (chroomgeel). Ook hebben we veel meer inzicht gekregen de gevolgen van de verschillende restauraties die het werk heeft ondergaan. Op het schilderij bevinden zich meerdere vernislagen, die alle later zijn aangebracht, dus niet door Van Gogh zelf. Deze vernislagen zijn vuil en vergeeld maar kunnen niet verwijderd worden omdat de verf- en vernislagen op sommige plekken met elkaar vermengd zijn geraakt.’

Terug op vertrouwde plek

Vanaf 22 februari hangt de Zonnebloemen weer op zijn vertrouwde plek in het Van Gogh Museum in Amsterdam. Komende zomer vormt het schilderij het middelpunt van de tentoonstelling Van Gogh en de Zonnebloemen, waarin het onderzoek en de recente restauratie worden toegelicht.

 

De UvA biedt een unieke interdisciplinaire master en post-master Conservation and Restoration of Cultural Heritage, gericht op studenten met een passie voor cultureel erfgoed die theorie en praktijk willen combineren. De deadline voor aanmelding voor het studiejaar 2019-2020 is 1 februari.