Willem Melching stelt dat er maar één reële optie lijkt te zijn voor een nieuwe regering onder Merkel: de zogenoemde 'Jamaica-coalitie' van CDU/CSU met de liberale FDP en milieupartij De Groenen. ‘In Duitsland is wettelijk vastgelegd dat een formatie niet te lang mag duren, dus het worden geen Nederlandse taferelen in dat opzicht’, legt hij uit.

Het vormen van een nieuwe coalitie wordt nog een flinke kluif, stelt René Cuperus: ‘Merkel belandt voor haar samenwerking tussen de CSU en de Groenen in een enorme spagaat. Als je die partijen naar het Nederlandse landschap vertaalt, heb je het over de SGP en GroenLinks. Er is lastig een grotere wereld van verschil denkbaar.’

Ton Nijhuis : ‘de rechtse kiezer heeft met de winst voor de rechtse AfD een helder signaal afgegeven’. In grote delen van de voormalige DDR is de AfD de tweede partij geworden. ‘Daar zitten amper vluchtelingen, dus het is méér dan alleen maar een signaal over dat vraagstuk. Het gaat er meer om dat sommige Duitsers zichzelf tweederangsburgers voelen.’ Dat is een gevoel dat nog steeds erg leeft onder veel Duitsers in het oosten.

Nijhuis denkt dat door deze uitslag Merkel binnen Europa voortaan aanzienlijk minder speelruimte krijgt.  ‘Zowel de AfD in het parlement als de Europa-kritische FDP zullen ervoor zorgen dat zij in Europees opzicht minder haar eigen gang kan gaan.’

Voor Nederland is deze ontwikkeling overigens niet per se ongunstig, voegt Nijhuis eraan toe. ‘Rutte is vooral een Europees pragmaticus: we zijn vóór Europa maar zetten geen stap harder dan strikt noodzakelijk is. Voor die lijn zal Merkel nu ook noodgedwongen moeten kiezen.’ In economisch opzicht blijft het echter afwachten voor Nederland hoe stabiel de nieuwe coalitie zal blijken. ‘Duitsland is voor Nederland de eerste handelspartner’, legt Cuperus uit. ‘Dus elke stap die de Duitse politiek neemt heeft invloed op onze cijfers.’

Lees hier het hele artikel