Het vakgebied vasculaire geneeskunde concentreert zich op aandoeningen van het bloedvatenstelsel, bijvoorbeeld aderverkalking. Een belangrijk deel van het hoogleraarschap van Kamphuisen richt zich daarop. ‘Ik onderzoek hoe je hart en -vaatziekten kunt voorkomen en hoe je de risicofactoren het best kunt behandelen.’

Hart- en vaatziekten eerder voorkomen

‘Een van mijn projecten is samen met huisartsenpraktijken bekijken hoe we beter aan preventie kunnen doen bij mensen met een verhoogd risico op hart en -vaatziekten’, vertelt Kamphuisen. ‘Risicofactoren zijn bijvoorbeeld een ongezonde leefstijl, overgewicht of erfelijke factoren. Een hoog cholesterol is een van de belangrijkste risicofactoren. Dit is makkelijk te behandelen met statines, cholesterolverlagende medicijnen. In de praktijk loopt deze behandeling vaak niet goed omdat huisartsen van oudsher niet altijd de krachtigste statine voorschrijven. Daarnaast treden er nog wel eens bijwerkingen op van de medicatie en vinden patiënten het lastig om therapietrouw te blijven.’

Kamphuisen ontwikkelde samen met huisartsen een protocol om mensen met een verhoogd risico tijdig te signaleren en met de juiste statines te behandelen. Een onderdeel van het vernieuwde protocol is het inzetten van een zogenoemde kalkscoretest. Hierbij wordt een scan gemaakt van het hart om te kijken of er klakaanslag te vinden in de kransslagader. ‘Nu wordt het risico op hart- en vaatziekten vaak ingeschat met een fietsproef. Dat is veel minder betrouwbaar dan een scan. Door een duidelijk protocol op te zetten met huisartsen kunnen we hart- en vaatziekten eerder opsporen. Dat is ook goed voor de kosteneffectiviteit.’

Bloedstolling en kanker

Een ander aandachtsgebied van Kamphuisen is de relatie tussen bloedstolling (trombose) en kanker. ‘Stolling speelt een cruciale rol bij de ontwikkeling van kanker. Een tumor gebruikt de processen uit de bloedstolling namelijk om te groeien en uit te zaaien. Met bloedstolling kan een tumor een soort schil bouwen om zichzelf te beschermen tegen invloeden van buiten die de tumor willen afbreken. Daarnaast bevordert bloedstolling de hechting van tumorcellen aan de vaatwand, een vereiste voor verspreiding in andere weefsels. We zien dat vijf tot tien procent van de kankerpatiënten last krijgt van trombose of een longembolie.’

Kamphuisen wil uitzoeken welke kankerpatiënten trombose krijgen, en andersom: wie van de mensen met trombose krijgt daarnaast kanker. ‘Als je dit kunt voorspellen bijvoorbeeld aan de hand van bepaalde bloedwaarden, kunnen we kanker eerder opsporen.’

Loopbaan

Kamphuisen studeerde in Leiden en promoveerde op een studie naar het risico op trombose. In Nijmegen volgde hij de opleiding tot internist met als differentiatie vasculaire geneeskunde. Hij werkte een jaar in Perugia, Italië, waar hij zijn kennis van de vasculaire geneeskunde verder uitbreidde. Van 2006 tot 2011 was Kamphuisen staflid Vasculaire geneeskunde bij het AMC en in 2011 werd hij hoogleraar Vasculaire geneeskunde aan de UMCG.

Sinds 2016 werkt Kamphuisen als vasculair internist in ziekenhuis Tergooi, een van de opleidingsziekenhuizen uit de regio van Amsterdam UMC. Vanuit daar heeft hij de onderzoekslijnen met het Amsterdam UMC opnieuw leven in geblazen. Zo kwam de aanstelling tot bijzonder hoogleraar tot stand. Kamphuizen is lid van de Nationale Richtlijncommissie Antistolling die ook tijdens corona erg actief was toen bleek dat er bij Covid-19 een verhoogd risico op trombose en longembolie bestaat.