26 september
3 oktober
10 oktober
31 oktober
7 november
14 november
9.30 - 13.30 uur
De eerste vijf bijeenkomsten vinden plaats in Amsterdam, de afsluitende excursie in Zwolle
Deelnemers ontvangen een certificaat van deelname vanuit de Universiteit van Amsterdam
€ 2.850
vrijgesteld van btw. 10% korting voor AUV-leden en alumni van UvA Academy
Een ware aardverschuiving, zo noemden analisten de uitslag van de recente verkiezingen voor de Provinciale Staten. De BBB werd de grootste partij in alle provincies en in de meeste gemeenten van ons land. Dat BBB, een nieuwkomer in het politieke landschap, een stemmentrekker zou zijn, werd verwacht. Maar dat de partij ook in stedelijke gebieden en niet-plattelandsregio’s een gevoelige snaar raakte - daar hadden de polls nauwelijks rekening mee gehouden.
Wie de kaart van ons land bekijkt, ziet dat eigenlijk alleen een aantal stedelijke gebieden in het westen en zuiden niet lichtgroen kleurt. Daarmee lijkt de regio ‘terug te slaan’. Is de boodschap: het wordt tijd dat de stad een toontje lager zingt? Duidt de verkiezingsuitslag op een gevoel dat er te veel vanuit de Randstad wordt bepaald? Staat de BBB voor een algemeen gevoelen van onvrede met het politieke klimaat, zeg maar de Nederlandse variant van de Brexit, de populariteit van Trump of de ‘gele hesjes’ in Frankrijk? Of is er, zoals economisch geograaf Andrés Rodríguez-Pose het in 2018 treffend omschreef, sprake van ‘the revenge of places that don’t matter’?
In deze masterclass gaan we op deze en tal van hieraan gerelateerde vragen in. De focus ligt op de relatie tussen steden en niet-stedelijke gebieden en wat we hierover weten vanuit theorie, praktijk en beleid. Allereerst richten we ons op de stad en de toekomst daarvan. Hoe werkt stedelijke ontwikkeling? Welke rol spelen economie, voorzieningen en mobiliteit? En hoe verduurzamen we de stad? Dan verschuift de blik richting het regionale schaalniveau. Dat doen we aan de hand van de analyse van electoraal-geograaf Josse de Voogd die in de periode rond de provinciale verkiezingen regelmatig als duider in de media te zien was.
In de daaropvolgende bijeenkomsten gaan we dieper in op de regio. Wat zijn regio’s eigenlijk, wat kenmerkt ze? Welke rol spelen stad en land in een regio? Hoe kan beleid bijdragen aan regionale vitaliteit – wat werkt en wat niet? En hoe past het begrip ‘brede welvaart’ daarin? Uiteraard is er tijdens de masterclass ook veel oog voor cases en voorbeelden, uit alle delen van ons land.
We sluiten de masterclass af met de voeten in de klei: een praktijkexcursie naar een regio ‘in de echte wereld’.
Gezien het interactieve en intensieve karakter van het programma is er plaats voor maximaal 20 deelnemers
Thema’s die onder meer aan bod komen
- Wat maakt een stad tot stad en het platteland tot platteland?
- Waarin verschillen stad en land en wat zijn daarvan de oorzaken?
- Hoe moeten we stad en platteland in relatie tot ‘de regio’ zien?
- Hoe ontwikkelen steden zich, wat bepaalt hun groei of krimp?
- Wat zeggen prognoses over het wonen en werken in regio’s?
- Hoe krijgen we de stad duurzaam, mogen auto’s er nog in?
- Hoe vitaal is het platteland, hoe zit ’t met de kwaliteit van leven?
- Wat biedt het begrip ‘brede welvaart’ aan inzicht en hoe meet je het?
- Welke rol kan overheidsbeleid spelen om regio’s ‘gelijk te trekken’?
-
Module 1 - Stedelijke ontwikkeling en wonen
prof.dr. Gert-Jan Hospers, geograaf Radboud Universiteit
dr. Jos Gadet, stadsgeograaf en hoofdplanoloog gemeente AmsterdamDe stad in een ‘pressure cooker’, want in één ochtend gaan we in op de vraag wat een stad een stad maakt. Waar, waarom en wanneer ontstonden steden? Hoe ontstond stadsplanning, wat deed Haussmann met Parijs en Cerdà met Barcelona? Wat zijn lokalisatie-, urbanisatie-effecten en agglomeratie-effecten? Hoe ziet de stad van de toekomst eruit? We bespreken de ideeën van Louis Wirth tot Edward Glaeser en illustreren ze met concrete voorbeelden. Daarbij wordt de praktijk van Amsterdam uitgediept. Wat is de visie op de toekomst van deze groeistad? Waar liggen knelpunten en kansen?
-
Module 2 - Mobiliteit en duurzaamheid
ir. Arie Bleijenberg, mobiliteitsexpert Koios Strategy
dr. Jannes Willems, planoloog UvA
Welke drijvende krachten bepalen het mobiliteitsgedrag in steden en regio’s? Welke ontwikkelingen staan ons op dit punt nog te wachten? Wat betekent mobiliteit voor de ruimtelijke ordening, dus voor de organisatie van stad en land? Welke invloed heeft verstedelijking op mobiliteit en bereikbaarheid?
Het tweede deel van de ochtend ligt de focus op klimaat en milieu. We gaan uitgebreid in op ‘duurzaamheid’ en ‘de duurzame stad’. Welke sociale aspecten zijn van belang? Kunnen steden zich duurzaam ontwikkelen? Uiteraard kijken we ook naar de wijze waarop steden zich aanpassen aan veranderingen in het klimaat, zoals hittestress en overvloedige regenval. -
Module 3 - De politieke kleur van stad, land en regio
drs. Josse de Voogd, onderzoeker en publicist
Deze ochtend wordt geheel gevuld door Josse de Voogd die als geen ander weet hoe in Nederland stad en land eruitzien en welke politieke en ruimtelijke veranderingen zich daarin voordoen. We leren dat de verklaringen voor de waargenomen patronen soms eeuwenlang terug gaan. Tijdens deze ochtend legt De Voogd maatschappelijke en machtsverhoudingen bloot, zoals ook te lezen is in zijn publicatie ‘Afgehaakt Nederland’ (met René Cuperus). Hij introduceert de ‘burgerschapszone’ die door ons land loopt en brengt de armoede letterlijk in kaart, evenals het maatschappelijk ongenoegen. Via De Voogds concept van ‘regionale ontwaking’ wordt de brug geslagen naar het tweede deel van de masterclass, waarin de regio meer aandacht krijgt.
-
Module 4 - Dikke en dunne regio’s en het platteland
prof.dr. Gert-Jan Hospers, geograaf Radboud Universiteit
en dr. Frank van Dam, onderzoeker Planbureau voor de Leefomgeving‘De regio is een begrip van boetseerklei’, schreef bestuursjurist Konij-nenbelt eens. Inderdaad, de regio is een weerbarstig concept dat je zo groot en klein kunt maken als je wilt. Tijdens deze ochtend staat het begrip in al z’n facetten centraal en kijken we naar de determi-nanten van regionale ontwikkeling. Wat zijn ‘dikke’ en ‘dunne’ regio’s? Waarom doet de ene regio het beter dan de andere? Welke rol speelt regionale samenwerking daarbij? Uiteraard staan we aan de hand van recente studies ook stil bij de zin en onzin van ‘de kloof’ tussen de Randstad en ‘de regio’ die in de media vaak wordt belicht.
-
Module 5 - Brede welvaart in stad, land en regio
prof.dr. Gert-Jan Hospers, geograaf Radboud Universiteit en drs. Robin Koster , directeur en senior adviseur bureau Moventem
Niet alleen de regio geniet populariteit, ook het begrip ‘brede welvaart’. Bewoners van stad en land hechten steeds meer waarde aan niet-economische factoren voor hun geluk, zo blijkt uit onderzoek. Ook ruimtelijke en sociale factoren, zoals de nabijheid van natuur en sociaal kapitaal, beïnvloeden onze kwaliteit van leven. Wat is die ‘brede welvaart’ precies, hoe meet je het en wat kun je ermee in het beleid? Die vragen staan deze ochtend centraal. Behalve naar de theorie en empirie kijken we naar de wijze waarop regio’s in ons land het begrip ‘brede welvaart’ concreet handen en voeten geven.
-
Module 6 - Van stad naar regio: excursie in Zwolle met focus op stad en land
dr. Piet Renooy
The proof of the pudding is in the eating. Oftewel: ondervinding in de praktijk laat zien of de theorie ook hout snijdt. Daarom gaan we met deze masterclass naar buiten, de echte wereld in. We bezoeken een locatie buiten de Randstad (Regio Zwolle) waar goede voorbeelden van regionale ontwikkeling en regionale samenwerking te vinden zijn. De excursie eindigt met een lunch met lokale bestuurders. Dit is ook de plek waar de certificaten aan de deelnemers worden uitgereikt, als ‘bewijs’ dat ze op de hoogte zijn van alle ins-and-outs rond stad, regio en welvaart.
De masterclass is onder leiding van
Prof.dr. Gert-Jan Hospers is bijzonder hoogleraar Transitie in Stad en Regio aan de Radboud Universiteit. Daarnaast is hij directeur van Stad en Regio, een stichting die zich inzet voor stedelijke en regionale ontwikkeling op menselijke maat. Gert-Jan adviseert lokale overheden in het hele land en heeft tal van geografisch getinte boeken en artikelen op zijn naam staan. Verder verzorgt hij al jaren een vaste column in Stadswerk magazine.
Dr. Piet Renooy is gepromoveerd geograaf, zelfstandig adviseur en publicist op het terrein van stad en stedelijkheid. Tot 2017 was hij verbonden aan bureau Regioplan Beleidsonderzoek, waar hij één van de oprichters van is. Piet heeft voorheen voor UvA Academy de masterclass Toekomst van de Stad ontwikkeld en georganiseerd.
De Wereld van de Stad, onder redactie van Gert-Jan Hospers en Piet Renooy, biedt kennis, inzicht en toekomstperspectieven rond stedelijke ontwikkeling aan de hand van bijdragen van deskundige liefhebbers van de stad. Het boek Slimme Streken is van de hand van Gert-Jan Hospers en bespreekt relevante issues die spelen op het platteland. Samen geven beide boeken een goed beeld van de thema’s die tijdens de verschillende modules aan de orde komen. Deelnemers van de masterclass ontvangen van elk boek een gratis exemplaar.
UvA Academy
De UvA Academy biedt opleidingen voor professionals. We maken wetenschappelijk onderzoek toegankelijk. De opgedane kennis is toepasbaar in je dagelijkse praktijk. Meer weten over ons en ons aanbod? Lees verder
-
Misschien ook interessant?
Duurzame Stad
Het verduurzamen van de stad brengt grote uitdagingen met zich mee. Gedurende zes bijeenkomsten analyseren we de verschillende componenten, beginnend bij het klimaat en de impact daarvan op de stad. Vervolgens gaan we dieper in op duurzame en circulaire oplossingen, anticipatie en organisatie van deze transitie.
Omgevingspsychologie
Omgevingspsychologie verdiept zich in de vraag hoe de gebouwde omgeving ons gedrag, waarneming en beleving beïnvloedt. Omgevingspsychologie gaat over de interactie tussen mens en omgeving.