Het coronavirus en het recht

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Het coronavirus en de maatregelen die wereldwijd worden genomen, hebben een grote impact op de (internationale) gemeenschap. De beperkingen die er zijn opgelegd, roepen ook allerlei vragen op over bijvoorbeeld privacy en mensenrechten. Op deze pagina delen wij de kennis en expertise van onze onderzoekers die in de media optreden als expert.

Relevant onderzoek uitgelicht

Benjamin van Rooij brengt samen met een aantal andere onderzoekers in kaart hoe de naleving van de coronamaatregelen de laatste tijd is veranderd in Nederland.

Lees het artikel (Engels)

Natali Helberger doet met Claes de Vreese onderzoek naar de houding van Nederlanders t.a.v. de coronamaatregelen, de informatiebronnen die ze gebruiken en hoe ze denken over technologie en privacy in deze crisis.

Lees meer over het onderzoek (Engels)

De EU moet een centralere rol krijgen bij het bestrijden van epidemieën. Dit blijkt uit een enquête die nog vóór de coronacrisis is uitgevoerd door een interdisciplinair UvA-onderzoeksteam, onder wie Anniek de Ruijter.

Lees het persbericht

WageIndicator Foundation doet permanent onderzoek naar de impact van de coronacrisis op privé en werk wereldwijd. In 2020 zitten onderzoekers Janna Besamusca en Rachel Rietveld in de Raad van Toezicht van WageIndicator.

Lees het hele artikel

Er is een nieuwe website gelanceerd met een overzicht van de AI-onderzoeksprojecten aan de UvA en het Amsterdam UMC naar de uitbraak van het coronavirus. Ook onze onderzoeksprojecten zijn hierin meegenomen.

Naar de website

Uit onderzoek blijkt dat gelegenheid en intrinsieke motivatie belangrijk zijn voor het naleven van de coronaregels in de VS. Van Rooij: 'Het meest opvallend is dat we ons wereldwijd zo snel zo goed aan de regels houden.'

Lees het hele artikel

Op Mr. Online bloggen Chris Reinders Folmer en Benjamin van Rooij over hun onderzoek m.b.t. het naleven van de 1,5 meter-regel, op 148 kilometer afstand van elkaar.

Lees het blog

In het NRC betoogt Roland Pierik dat selecteren voor de IC op vooraf vastgestelde criteria beter is dan loten.

Lees het artikel

In tijden van corona dreigen gezondheidsrechten en privacy van patiënten en burgers te worden ondergesneeuwd. Is dat erg? Anniek de Ruijter reageert in Folia.

Lees het artikel in Folia

Onderzoekers in de media

De ontslagboete vervalt waarschijnlijk. Evert Verhulp: 'Als werkgevers geen ontslagprocedures kunnen inzetten in de tijd dat ze subsidie ontvangen, denk ik dat ze geen gebruikmaken van de regeling.'

Lees het artikel in het Reformatorisch Dagblad

Minister Ollongren informeert de Kamer over de ontwikkelingen in de beleidsinzet voor bescherming van de democratie tegen desinformatie, mede op basis van de rapportage van het IViR.

Lees het artikel op Privacyweb

De EU kan geen doeltreffend crisisbeleid voeren. Nik de Boer promoveerde op de rol van nationale constitutionele rechters in relatie tot de EU. Hij zet vraagtekens bij het Europese Hof van Justitie als neutrale arbiter.

Lees het artikel op Follow The Money

Emmeke Kooistra en Benjamin van Rooij publiceerden een artikel op The Conversation over hoe de Britten afstand kunnen houden na de lockdown.

Lees het artikel (Engels)

Hoe voorkom je dat deze uitzonderingstoestand uitmondt in een dictatuur? Het gevaar van zo’n crisis, weet jurist Marc de Wilde, is dat die gebruikt kan worden om een autoritair regime te vestigen.

Lees het artikel op de Amnesty-website

In de strijd tegen het coronavirus meten bedrijven de temperatuur van hun werknemers. Mag dat zomaar? ‘In de privacywetgeving staan vaker belangen ongemakkelijk tegenover elkaar’, stelt Evert Verhulp.

Lees het artikel in de Volkskrant

De ECB is niet bevoegd de economie te stimuleren met opkoopbeleid en moet dat beleid verantwoorden, oordeelt een hoog Duits rechtsorgaan. ‘Een verstrekkende uitspraak,’ aldus René Smits.

Lees het artikel in Trouw

‘Ik heb het gevoel dat met alle aandacht voor gezondheid en economie de democratie een luxe wordt,’ stelt jurist en filosoof Irena Rosenthal in De Groene Amsterdammer.

Lees het artikel van de Groene

In een blog op de website Behavioural Scientist beschrijft Benjamin van Rooij samen met Adam Fine hoe je een open samenleving afsluit in een 'lockdown'.

Lees het artikel (Engels)

De uitbraak van het virus heeft grote impact op de maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp. Advocaat Wouter Koelewijn van Van Benthem & Keulen geeft duidelijkheid met Bastiaan Wallage en Freek Reijmerink.

Lees het blog op Zorgvisie

Hannah van Kolfschooten is promovenda Gezondheidsrecht. Samen met Bastiaan Wallage schreef ze een opiniestuk in het FD. Hierin wijzen ze op de risico's rondom het gebruik van gezondheidsdata en massasurveillance.

Lees het artikel uit het FD

René Smits, hoogleraar Recht van de Economische en Monetaire Unie, schrijft op EULawLive over de maatregelen die de Europese Centrale Bank (ECB) neemt in deze tijden van corona.

Lees het artikel (Engels)

Meer dan 60 wetenschappers waarschuwen het kabinet kritisch te kijken naar de noodzaak van corona-apps. Natali Helberger: 'De inzet van tracking- en tracingapps en gezondheidsapps is zeer ingrijpend'.

Lees het UvA-artikel

Bijna 90.000 bedrijven hebben zich al gemeld voor loonsubsidie via de Noodmaatregel Overbrugging voor Behoud van Werkgelegenheid (NOW), maar ook de kritiek groeit. Evert Verhulp reageert bij RTL Nieuws.

Lees het artikel van RTL Nieuws

In tijden van corona dreigen gezondheidsrechten en privacy van patiënten en burgers te worden ondergesneeuwd. Is dat erg? Anniek de Ruijter reageert in Folia.

Lees het artikel in Folia

Het kabinet wil apps inzetten om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Natali Helberger zegt over het voorstel van minister De Jonge: 'Een zendmast is voor zo'n track & trace-app te onnauwkeurig.'

Lees het artikel uit het FD

Het bedrijfsleven beschikt niet over buffers om de coronaschok op te vangen. Om gezonder uit de crisis te komen is duurzaam fiscaal beleid nodig dat het eigen vermogen van bedrijven versterkt stelt Martijn Nouwen.

Lees het artikel uit het FD

Zodra het bij de IC’s code zwart wordt, vrezen artsen voor mogelijke juridisch gevolgen van de keuzes die ze maken. Dat is niet nodig, betogen Johan Legemaate en Maartje de Jong.

Lees het artikel in de Volkskrant

Reisorganisaties bieden vouchers aan voor reizen die nu massaal geannuleerd worden. Hoogleraar Consumentenrecht Marco Loos zegt in De Telegraaf dat gedupeerden deze vouchers niet hoeven te accepteren.

Lees het artikel in De Telegraaf

De democratie in Hongarije is in gevaar. Dat roept in andere EU-landen ook vragen op over de werking van overheden in tijden van crisis. Redacteur maatschappij en recht Tahrim Ramdjan verdiepte zich in dit onderwerp.

Lees het artikel op Red Pers

De verspreiding van het coronavirus in Gaza moet voorkomen worden, betoogt Liesbeth Zegveld in de Volkskrant. Deskundigen zeggen dat de enige manier om een ramp af te wenden is om de blokkade van Gaza op te heffen.

Lees het artikel in de Volkskrant

Roland Pierik en Marcel Verweij vinden dat er snel duidelijkheid moet komen over de verdeling van de IC-bedden. In een opiniestuk beargumenteren zij waarom jongere coronapatiënten voor zouden moeten gaan.

Lees het artikel in de Volkskrant

Het kabinet wil apps inzetten voor de bestrijding van het coronavirus. Een verplichting tot medewerking is juridisch moeilijk voorstelbaar, zegt advocaat Christiaan Alberdingk Thijm in Het Parool.

Lees het artikel in Het Parool

Gedwongen thuiswerken is niet voor iedereen ideaal. Mag je baas je verplichten om verlofuren op te nemen als je minder productief bent? Johan Zwemmer, docent Arbeidsrecht, reageert bij EenVandaag.

Naar de website van EenVandaag

Radiologen van het Maastricht UMC willen Chinese artificiële intelligentie inzetten in de strijd tegen corona in ruil voor patiëntengegevens. Een slechte zaak, schrijft Hannah van Kolfschooten in een opiniestuk in NRC.

Lees het artikel in NRC

Ruim 3 miljoen Nederlanders gaan regelmatig naar de sportschool, maar dat kan nu niet. Maar wat doe je met je abonnement? Krijg je je geld terug als je opzegt? Marco Loos reageert in Het Parool.

Lees het artikel in Het Parool

Ook veel zzp’ers worden hard geraakt door de coronacrisis en moeten overeind worden gehouden. Gaat hierna het zzp-schap dan eindelijk op de schop? Evert Verhulp, hoogleraar Arbeidsrecht, reageert in de Volkskrant.

Lees het artikel in de Volkskrant

Landelijke portal SSH expertise COVID-19

Het SSH Beraad lanceert de ‘SSH Covid19 portal’, een openbaar portal dat de UvA-expertise beschikbaar stelt. Er is o.a. aandacht voor de gevolgen voor gezondheid, economie en rechtsstaat.

Ga naar de portal