Het coronavirus en het recht

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Het coronavirus en de maatregelen die wereldwijd worden genomen, hebben een grote impact op de (internationale) gemeenschap. De beperkingen die er zijn opgelegd, roepen ook allerlei vragen op over bijvoorbeeld privacy en mensenrechten. Op deze pagina delen wij de kennis en expertise van onze onderzoekers die in de media optreden als expert.

Relevant onderzoek uitgelicht

Uit onderzoek blijkt dat gelegenheid en intrinsieke motivatie belangrijk zijn voor het naleven van de coronaregels in de VS. Van Rooij: 'Het meest opvallend is dat we ons wereldwijd zo snel zo goed aan de regels houden.'

Lees het hele artikel

Natali Helberger doet met Claes de Vreese onderzoek naar de houding van Nederlanders t.a.v. de coronamaatregelen, de informatiebronnen die ze gebruiken en hoe ze denken over technologie en privacy in deze crisis.

Lees meer over het onderzoek (Engels)

De EU moet een centralere rol krijgen bij het bestrijden van epidemieën. Dit blijkt uit een enquête die nog vóór de coronacrisis is uitgevoerd door een interdisciplinair UvA-onderzoeksteam, onder wie Anniek de Ruijter.

Lees het persbericht

WageIndicator Foundation doet permanent onderzoek naar de impact van de coronacrisis op privé en werk wereldwijd. In 2020 zitten onderzoekers Janna Besamusca en Rachel Rietveld in de Raad van Toezicht van WageIndicator.

Lees het hele artikel

Er is een nieuwe website gelanceerd met een overzicht van de AI-onderzoeksprojecten aan de UvA en het Amsterdam UMC naar de uitbraak van het coronavirus. Ook onze onderzoeksprojecten zijn hierin meegenomen.

Naar de website

Benjamin van Rooij publiceerde een opiniestuk in The Hill, waarin hij aangeeft dat de 1,5 meter gehandhaafd zal moeten blijven tot het moment dat er een medicijn gevonden is.

Lees het artikel (Engels)

Onderzoekers in de media

De ontslagboete vervalt waarschijnlijk. Evert Verhulp: 'Als werkgevers geen ontslagprocedures kunnen inzetten in de tijd dat ze subsidie ontvangen, denk ik dat ze geen gebruikmaken van de regeling.'

Lees het artikel in het Reformatorisch Dagblad

Minister Ollongren informeert de Kamer over de nieuwe ontwikkelingen in de beleidsinzet voor bescherming van de democratie tegen desinformatie. Dit gebeurt mede op basis van de eindrapportage van het IViR.

Lees het artikel op Privacyweb

De EU kan geen doeltreffend crisisbeleid voeren. Nik de Boer promoveerde op de rol van nationale constitutionele rechters in relatie tot de EU. Hij zet vraagtekens bij het Europese Hof van Justitie als neutrale arbiter.

Lees het artikel op Follow The Money

Emmeke Kooistra en Benjamin van Rooij publiceerden een artikel op The Conversation over hoe de Britten afstand kunnen houden na de lockdown.

Lees het artikel (Engels)

Hoe voorkom je dat deze uitzonderingstoestand uitmondt in een dictatuur? Het gevaar van zo’n crisis, weet jurist Marc de Wilde, is dat die gebruikt kan worden om een autoritair regime te vestigen.

Lees het artikel op de Amnesty-website

In de strijd tegen het coronavirus meten bedrijven de temperatuur van hun werknemers. Mag dat zomaar? ‘In de privacywetgeving staan vaker belangen ongemakkelijk tegenover elkaar’, stelt Evert Verhulp.

Lees het artikel in de Volkskrant

De ECB is niet bevoegd de economie te stimuleren met opkoopbeleid en moet dat beleid verantwoorden, oordeelt een hoog Duits rechtsorgaan. ‘Een verstrekkende uitspraak,’ aldus René Smits.

Lees het artikel in Trouw

‘Ik heb het gevoel dat met alle aandacht voor gezondheid en economie de democratie een luxe wordt,’ stelt jurist en filosoof Irena Rosenthal in De Groene Amsterdammer.

Lees het artikel van de Groene

In een blog op de website Behavioural Scientist beschrijft Benjamin van Rooij samen met Adam Fine hoe je een open samenleving afsluit in een 'lockdown'.

Lees het artikel (Engels)

De uitbraak van het virus heeft grote impact op de maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp. Advocaat Wouter Koelewijn van Van Benthem & Keulen geeft duidelijkheid met Bastiaan Wallage en Freek Reijmerink.

Lees het blog op Zorgvisie

Hannah van Kolfschooten is promovenda Gezondheidsrecht. Samen met Bastiaan Wallage schreef ze een opiniestuk in het FD. Hierin wijzen ze op de risico's rondom het gebruik van gezondheidsdata en massasurveillance.

Lees het artikel uit het FD

René Smits, hoogleraar Recht van de Economische en Monetaire Unie, schrijft op EULawLive over de maatregelen die de Europese Centrale Bank (ECB) neemt in deze tijden van corona.

Lees het artikel (Engels)

Meer dan 60 wetenschappers waarschuwen het kabinet kritisch te kijken naar de noodzaak van corona-apps. Natali Helberger: 'De inzet van tracking- en tracingapps en gezondheidsapps is zeer ingrijpend'.

Lees het UvA-artikel

Bijna 90.000 bedrijven hebben zich al gemeld voor loonsubsidie via de Noodmaatregel Overbrugging voor Behoud van Werkgelegenheid (NOW), maar ook de kritiek groeit. Evert Verhulp reageert bij RTL Nieuws.

Lees het artikel van RTL Nieuws

In tijden van corona dreigen gezondheidsrechten en privacy van patiënten en burgers te worden ondergesneeuwd. Is dat erg? Anniek de Ruijter in Folia: ‘Ook in deze crisis moet de inperking van privacy proportioneel zijn.’

Lees het artikel in Folia

Het kabinet wil apps inzetten om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Natali Helberger zegt over het voorstel van minister De Jonge: 'Een zendmast is voor zo'n track & trace-app te onnauwkeurig.'

Lees het artikel uit het FD

Het bedrijfsleven beschikt niet over buffers om de coronaschok op te vangen. Om gezonder uit de crisis te komen is duurzaam fiscaal beleid nodig dat het eigen vermogen van bedrijven versterkt stelt Martijn Nouwen.

Lees het artikel uit het FD

Zodra het bij de IC’s code zwart wordt, vrezen artsen voor mogelijke juridisch gevolgen van de keuzes die ze maken. Dat is niet nodig, betogen Johan Legemaate en Maartje de Jong.

Lees het artikel in de Volkskrant

Reisorganisaties bieden vouchers aan voor reizen die nu massaal geannuleerd worden. Hoogleraar Consumentenrecht Marco Loos zegt in De Telegraaf dat gedupeerden deze vouchers niet hoeven te accepteren.

Lees het artikel in De Telegraaf

De democratie in Hongarije is in gevaar. Dat roept in andere EU-landen ook vragen op over de werking van overheden in tijden van crisis. Redacteur maatschappij en recht Tahrim Ramdjan verdiepte zich in dit onderwerp.

Lees het artikel op Red Pers

De verspreiding van het coronavirus in Gaza moet voorkomen worden, betoogt Liesbeth Zegveld in de Volkskrant. Deskundigen zeggen dat de enige manier om een ramp af te wenden is om de blokkade van Gaza op te heffen.

Lees het artikel in de Volkskrant

Roland Pierik en Marcel Verweij vinden dat er snel duidelijkheid moet komen over de verdeling van de IC-bedden. In een opiniestuk beargumenteren zij waarom jongere coronapatiënten voor zouden moeten gaan.

Lees het artikel in de Volkskrant

Het kabinet wil apps inzetten voor de bestrijding van het coronavirus. Een verplichting tot medewerking is juridisch moeilijk voorstelbaar, zegt advocaat Christiaan Alberdingk Thijm in Het Parool.

Lees het artikel in Het Parool

Gedwongen thuiswerken is niet voor iedereen ideaal. Mag je baas je verplichten om verlofuren op te nemen als je minder productief bent? Johan Zwemmer, docent Arbeidsrecht, reageert bij EenVandaag.

Naar de website van EenVandaag

Radiologen van het Maastricht UMC willen Chinese artificiële intelligentie inzetten in de strijd tegen corona in ruil voor patiëntengegevens. Een slechte zaak, schrijft Hannah van Kolfschooten in een opiniestuk in NRC.

Lees het artikel in NRC

Ruim 3 miljoen Nederlanders gaan regelmatig naar de sportschool, maar dat kan nu niet. Maar wat doe je met je abonnement? Krijg je je geld terug als je opzegt? Marco Loos reageert in Het Parool.

Lees het artikel in Het Parool

Ook veel zzp’ers worden hard geraakt door de coronacrisis en moeten overeind worden gehouden. Gaat hierna het zzp-schap dan eindelijk op de schop? Evert Verhulp, hoogleraar Arbeidsrecht, reageert in de Volkskrant.

Lees het artikel in de Volkskrant

Landelijke portal SSH expertise COVID-19

Het SSH Beraad lanceert de ‘SSH Covid19 portal’, een openbaar portal dat de UvA-expertise beschikbaar stelt. Er is o.a. aandacht voor de gevolgen voor gezondheid, economie en rechtsstaat.

Ga naar de portal

Podcasts in tijden van corona

Als de vlucht die je hebt geboekt, is geannuleerd krijg je dan je geld terug? Of moet je een voucher accepteren? In SSR Meestervertellers vertelt Marco Loos over de rechten en plichten van de consument.

Luister de uitzending terug

In Langs de lijn en Omstreken gaat het over de gevolgen van loon inleveren. Evert Verhulp vraagt zich af of bedrijven die zulke offers vragen over een half jaar nog bestaan.

Luister de uitzending terug

In ‪Betrouwbare Bronnen 'Nederland belasting doorsluisland' legt Jan van der Streek uit hoe het eerlijker kan in Nederland. Hoe lukt het multinationals ons land te gebruiken om zo min mogelijk winstbelasting te betalen?

Luister de uitzending terug

Benjamin van Rooij legt uit hoe we ervoor kunnen zorgen dat mensen zich aan de coronamaatregelen (blijven) houden. Hij vertelt over zijn onderzoek in de podcast Human Risk.

Luister de uitzending terug

Een Duits gerechtshof heeft de ECB op het matje geroepen. Als de ECB het beleid niet goed kan uitleggen, mag de Duitse centrale bank niet meewerken aan het opkoopprogramma. René Smits over de gevolgen.

Luister Met het Oog op Morgen terug

De eerste bedrijven hebben werknemers al gevraagd om salaris in te leveren. Een sympathiek gebaar, maar of het bedrijven echt uit de problemen houdt? 'Nee', zegt Evert Verhulp.

Luister het fragment terug

De podcast Stuk Rood Vlees sprak met Anniek de Ruijter over de rechtsstaat in tijden van pandemieën. En wat doet de EU op dit moment aan coördinatie?

Luister hier de podcast terug

Europa zit midden in een nieuwe crisis met grote gevolgen voor mens en economie. Maar wat doet Brussel? In Bureau Buitenland een gesprek over dit onderwerp met o.a. Anniek de Ruijter.

Luister hier de uitzending terug

Op Radio Sputnik vertelt Benjamin van Rooij waarom het niet voldoende is om boetes uit te delen aan mensen die zich niet aan de coronamaatregelen houden. Maar wat werkt er wel?

Luister de uitzending terug

Hoe ga je om met het recht als je een pandemie moet bestrijden? Wat betekent de grondwet nu? Hoe staat het met onze rechten als burger? Dit soort vragen bespreekt De Correspondent met Anniek de Ruijter.

Luister het gesprek terug

Bij KLM worden de tijdelijke contracten niet verlengd, maar dat is niet de bedoeling van het noodpakket, zegt minister Koolmees. 'Of het goed uitpakt voor flexwerkers is nog maar de vraag', zegt Evert Verhulp.

Luister het fragment terug

In de podcast 'Onder mediadoctoren' is Jaron Harambam te gast. Hij is als postdoc verbonden aan het IViR en is gespecialiseerd in complottheorieën.

Luister de podcast terug

Het lukt de EU niet om gezamenlijk op te treden zegt Mauro Ferrari, voormalig voorzitter van de belangrijkste Europese wetenschappelijke raad. Bureau Buitenland praat erover met o.a. Anniek de Ruijter.

Luister de uitzending terug

Kunnen we met een paar miljard investering van de overheid en grote bedrijven pandemieën in de toekomst voorkomen? Harm-Jan de Kluiver is lid van het boardroompanel.

Luister hier de podcast terug

Terug naar boven