Prof. Dr. Meindert Fennema is emeritus professor in Political Theory at the University of Amsterdam. He published extensively on anti-immigration parties, ethnic mobilisation, political theory and political violence. With Wouter van der Brug and Jean N. Tillie he has published extensively on anti-immigrant parties and on social capital of immigrant communities and their political participation.
Furthermore, Meindert has published a textbook on the history of democratic theory (Van Thomas Jefferson tot Pim Fortuyn, third edition 2012). In 2007 he published in Dutch a biography of Hans Hirschfeld, the highest Dutch civil servant under Nazi occupation and later the architect of the European Recovery Program. In 2010 he published 'Geert Wilders. Tovenaarsleerling' on the spectacular rise of an anti-immigrant politician in The Netherlands (Tovenaarsleerling, Bert Bakker, 2010; second edition 2016). 'Help! De elite verdwijnt' (2012), is a collection of essays. In 2013 his first novel has been published (Het Slachthuis, Prometheus). More recently he published an autobiography: 'GOED FOUT. Herinnering van een meeloper' (Prometheus, 2015).
His dissertation was published in 1982 (International networks of banks and industry). With William K. Carroll and Eelke M. Heemskerk he continued working on corporate governance. The most important ones are:
He also published: 'Communist Parties in Western Europe. Decline or Adaptation?' (1988) edited with Michael Waller.
Meindert Fennema (2015). Amsterdam: Prometheus.
In 1965 stikte David Rutgers van Rozenburg in een roetkap die hem tijdens een ontgroeningsritueel in Utrecht over het hoofd getrokken was. 'Wij willen voorkomen dat dat er een generatie slappe jonkers ontstaat,' zei een anoniem Tres-lid naar aanleiding van deze 'Roetkapaffaire'. Meindert Fennema deed kort daarop mee aan de groentijd van het Utrechts Studenten Corps. Hij schetst in Goed fout de ondergang van het traditionele studentenlevenen en de onstuitbare opkomst van een politieke omwenteling waarvan provo en Nieuw Links de dragers waren. Maar ook op cultureel gebied was er sprake van een revolutie. Als Fennema in 1968 naar Amsterdam verhuist om daar politieke en sociale wetenschappen te gaan studeren, komt hij terercht in een maalstroom van politieke conflicten, die hem ten slotte doen besluiten om lid te worden van de Communistische Partij van Nederland. Fennema ziet overeenkomsten tussen het USC en de CPN. De geslotenheid van de organisaties, het gevoel verheven te zijn boven de massa, het idee dat men voorbestemd is om leiding te geen aan het idee dat men voorbestemd is om leiding te geven aan de maatschappij. Maar waar het elitaire conformisme in het corps vooral uiterlijk vertoon was, werd de morele discipline binnen de CPN verinnerlijkt.
Nu in tweede druk:
Meindert Fennema (2012). Amsterdam: Prometheus.
In Help! De elite verdwijnt zijn de belangrijkste essays verzameld die Meindert Fennema in zijn veertigjarige loopbaan als politicoloog heeft geschreven. Zijn onderzoeksterrein beslaat de Nederlandse politiek, de politieke filosofie, economische elites, de opkomst van de anti-immigrantenpartijen, de verhouding tussen extremisme en democratie en de politieke betekenis van migrantenorganisaties.
Video van de Afscheidsrede van Meindert Fennema getiteld 'Help! De elite verdwijnt' op 11 mei 2012, zie verwijzing:
Meindert Fennema (2012) Spinhuis, Apeldoorn.
Meindert Fennema volgt in deze 'glasheldere analyse van twee eeuwen democratiedebat' (Piet de Rooy) de ontwikkeling van de theorievorming over de moderne democratie aan de hand van de vijf democratische revoluties van het einde van de 18e tot in het begin van de 20 eeuw: de vier Atlantische in de Verenigde Staten, Nederland, Frankrijk en Haiti en de revolutie in Rusland.
In acht hoofdstukken bespreekt hij de opvattingen van een twintigtal politiek filosofen uit die periode over hoe een democratische samenleving eruit moet zien en wie daarin zeggenschap mag hebben. De lezer maakt kennis met de originele teksten, die voor een beter begrip in hun sociaalpolitieke context zijn geplaatst.
In het nieuwe hoofdstuk 9 bespreekt hij het populisme (altijd al wezenskenmerk van democratische bewegingen) als reactie op het multiculturalisme. In het laatste hoofdstuk, de Epiloog, bespreekt Fennema de achterliggende democratie-opvattingen van een aantal politieke vernieuwingsbewegingen die in het midden van de twintigste eeuw een rol hebben gespeeld. In dit laatste hoofdstuk gaat Fennema ook in op de vorm die de democratie in de huidige West-Europese multiculturele samenlevingen heeft gekregen.
Het boek is eerder verschenen onder de titel 'Moderne Democratie'.
Meindert Fennema (2010) 2016. Amsterdam: Prometheus.
De politieke biografie Geert Wilders, Tovenaarsleerling laat zien hoe Geert Wilders gevormd werd door zijn politiek leider, Frits Bolkestein. Zijn succesvolle carriere in devvd-fractie werd plotseling onderbroken toen hij besloot uit de vvd te stappen en een eigen partij op te richten. Wat bewoog hem? Was het tomeloze ambitie? Kreeg hij in de vvd van Dijkstal en Van Aartsen niet genoeg ruimte? Of was het de obsessie met de islam, versterkt door het islamitisch terrorisme dat zich, behalve op Ayaan Hirsi Ali,ook op Wilders richtte? Wat was het effect van de permanente bewaking van Wilders op zijn politieke oordeelsvorming? Wat zal het effect zijn van de aanklacht tegen Wilders?
Wat maakt deze Houdini van het Binnenhof, op wie niemand vat lijkt te hebben, zo'm succesvol politicus? Wat vindt men in zijn directe omgeving van zijn optreden? Hoe houdt hij zich de dissidenten binnen de fractie van het lijf? En zal het tweede Wildersproces hem schade berokkenen?
In deze nieuwe editie van zijn zeer succesvolle Wildersbiografie schetst Fennema de ontwikkelingen van de laatste zes jaar in het licht van de gebeurtenissen in Europa, de verdergaande maatschappelijke tweedeling en de vluchtelingencrisis. Is Nederland op weg naar een nationalistische revolutie?
Meindert Fennema en Eelke Heemskerk (2008). Amsterdam: Prometheus, 2008.
De teloorgang van deoude, aristocratische families heeft een grote verandering in de netwerken van de economische elite in gang gezet. De spectaculaire opkomst van buitenlandsebestuurdersen de aarzelende toetreding vanvrouwenin debestuurskamers hebben dit recent nog versterkt: het netwerk vandubbelfuncties raakt in verval en de commissariatenverzamelaar verdwijnt. Ook worden de netwerken tussen overheiden bedrijfsleven minder hecht.
Meindert Fennema en John Rhijnsburger (2007). Amsterdam: Prometheus.
President Sukarno noemde hem 'de Man van het Grote Geld' toen hij Hans Max Hirschfeld als hoge commissaris van Nederland in zijn presidentiële paleis in Jakarta ontving. Kort daarna werd Hirschfeld geconfronteerd met een couppoging tegen Sukarno onder leiding van de beruchte kapitein Westerlind. Door koelbloedig optreden van de hoge commissaris werd een diplomatieke crisis bezworen.
Digitale versie van het proefschrift van Meindert Fennema, 1982.
Artikelen van Meindert Fennema in wetenschappelijke tijdschriften
Artikelen geschreven door Meindert Fennema in kranten en (niet wetenschappelijke) tijdschriften over uiteenlopende onderwerpen
Briefwisseling in de Groene Amsterdammer tussen Meindert Fennema en Sjoerdje van Heerden over uiteenlopende onderwerpen
Meindert Fennema en Eelke Heemskerk (2008). Amsterdam: Bert
Bakker. (Met Eelke Heemskerk)
De teloorgang van de oude, aristocratische families heeft een
grote verandering in de netwerken van de economische elite in
gang gezet. De spectaculaire opkomst van
buitenlandsebestuurders en de aarzelende toetreding
vanvrouwenin debestuurskamers hebben dit recent nog versterkt:
het netwerk van dubbelfuncties raakt in verval en de
commissariatenverzamelaar verdwijnt. Ook worden de netwerken
tussen overheid en bedrijfsleven minder hecht.
Meindert Fennema en John Rhijnsburger (2007). Amsterdam:
Bert Bakker.
President Sukarno noemde hem 'de Man van het Grote Geld' toen
hij Hans Max Hirschfeld als hoge commissaris van Nederland in
zijn presidentiële paleis in Jakarta ontving. Kort daarna
werdHirschfeldgeconfronteerd met een couppoging tegen Sukarno
onder leiding van de beruchte kapitein Westerlind. Door
koelbloedig optreden van de hoge commissaris werd een
diplomatieke crisis bezworen.
Meindert Fennema, 'Professor Lijphart en de Nederlandse politiek'. Acta Politica, 1976.
M.Fennema en S. Hillige, 'Studentencorpora en elitevorming'. AST 19:1 (1992): 96-117.
Wouter van der Brug and Meindert Fennema (2009). Journal of European Integration. Volume 31 Issue 5, p.589-608.
Meindert Fennema (2009). Strafblad , jaargang 7, aflevering 3, p.198-209.
Wouter van der Brug and Meindert Fennema (2007). International Journal of Public Opinion Research. Volume 19, Issue 4, p.474-487. (With Wouter van der Brug)
William K. Carroll& Meindert Fennema (2006). International Sociology . Volume 17, Issue 3, p.393-419.
Wouter van der Brug, Meindert Fennema and Jean Tillie (2005). Comparative Political Studies. Volume 38, Issue 5, p.537-573.
Jean Tillie and Meindert Fennema (2008). In: D. Castiglione et al. (eds). Handbook of Social Capital . Oxford/London: Oxford University Press. P.349-370.
Meindert Fennema and Marcel Maussen (2005). In: J. Rydgren (ed.) Movements of Exclusion: Radical Right-Wing Populism. Halifax: Nova SciencePublishers. P.165-183.
Meindert Fennema (2005). In: J. Rydgren (ed.) Movements of Exclusion: Radical Right-Wing Populism. Halifax: Nova Science Publishers. P.1-24.
H.J. Schoo lezing, 1 september 2009 . Elsevier Amsterdam.
Op: Attac Vlaanderen, www.vl.attac.be (7 Augustus 2008).
2008. SSRN Working Paper Series . (With Eelke Heemskerk & Robert Mokken)
Seminar Het nieuwe electoraat , December 2006. (Met Wouter van der Brug)
Open brief aan Geert Wilders
In: De Volkskrant van 22 november 2011: 'Wilders
schaadt de internationale vrede'.
In: De Volkskrant en Curaçao Nieuws
In: De Groene Amsterdammer, (nr. 40/30 September 2009). (Met Sjoerdje van Heerden)
In: De Groene Amsterdammer , (nr.11/11 Maart 2009). (Met Sjoerdje van Heerden)
In: De Groene Amsterdammer, (nr. 28-29/11 Juli 2008). (Met Sjoerdje van Heerden)
Find more publications of Meindert Fennema in the UniversityOnline Library
From 1975 until the present Meindert taught at the
University of Amsterdam. His variegates courses were in de
field of political science, political philosophy, international
relations, ethnic and migration studies and sociology of
elites. In 1981 he defended his Ph.D. thesis on
International Networks of Banks and Industry
(published by Martinus Nijhoff Publishers in 1982). He received
tenure as associate professor in Political Science in December
1981. In 1983 he published - in collaboration with the Dutch
historian Henri Baudet - a monograph on the role of high civil
servants at different Dutch ministries during the
decolonisation of Indonesia (refer to Baudet/Fennema,
1983).
In 1985 he directed an ECPR workshop in Barcelona on Communist Parties in Europe. This workshop had resulted in an international comparative research project on non ruling communist parties in Europe (refer to Fennema/Waller, 1988).
In 1986 he was visiting professor at the Universidad Autonoma de Santo Domingo where he tought a course on neoliberalism (refer to Fennema/Van der Pijl, 1987). Furthermore he did research on the role of racism in the discourse of the contemporary president of the Dominican Republic, Joaquin Balaguer. (refer to Fennema/Loewenthal, 1987; Fennema, 1998)
In 1988 he was invited for a three weeks lecturing tour in the People's Republic of China and in 1989 he was visiting scholar at the History Department of the University of California at Berkeley at the invitation of Professor Martin Jay. In spring 1992 he taught a course on anti-immigrant parties at the Universitat Autonoma de Barcelona. From 1994 to 1998 he was Dean of the Amsterdam Center for Comparative European Social Studies (ACCESS) an English taught MA program at the University of Amsterdam.
Meinder Fennema has translated Condorcet's Réflections sur l'esclavage des Negres into Dutch (Condorcet, 1989) In 1995 he published a textbook on the history of democratic thought. With the late Frank J Buijs he wrote a prize-winning essay on Democracy and Extremism (1998).
Research projects.
Since 1996 Meindert Fennema has been affiliated to the Institute for Migration and Ethnic Studies (IMES) as a member of the scientific program council and also as a senior researcher.
In 1999 a 250.000 Euro National Science Foundation grant was awarded to a project entitled "Religious extremism and democracy".
From 1996 onward Fennema has collaborated closely with Jean Tillie on networks of ethnic organizations and political participation (refer to Fennema, 2000, 2004; Fennema and Maussen 2000, 2004; Fennema and Tillie, 1996, 1997, 1999, 2001, 2008). In 1999 Fennema and Tillie received a NWO grant of 500.000 Euro for research in this field.
From 1993 onwards Fennema has published widely on anti-immigrant parties (refer to Elbers and Fennema 1993, Fennema 1997); from 2000 onwards jointly with Wouter van der Brug and Jean Tillie (Wouter van der Brug et al. 2000, 2003, 2005, 2007).
In 2004 Fennema received a NWO grant for writing a political biography on Hans Max Hirschfeld (1899-1961), the most powerful civil servant of The Netherlands in the 20 th century. Hirschfeld was contested because of his position as Secretary General of the ministries of Economic Affairs and Agriculture under Nazi occupation. After 1945 he became responsible for the European Recovery Program and the economic negotiations with Indonesia (refer to M. Fennema and J. Rhijnsburger, 2007)
With Eelke Heemskerk he has published a monograph on the Dutch economic elite (Fennema and Heemskerk, 2008, 2009) and with William K. Carroll he has published on the international networks of the corporate elites (Carroll and Fennema 2002; Carroll, Fennema and Heemskerk, 2010; Carroll et al. forthcoming)
His most successful book was on Geert Wilders 'Tovenaarsleerling' (Sorcerer's Apprentice published in 2010). It has sold 10.000 copies
In progress are a publication on islamophobia (with Jaap Oostdijk) and one on Muslim radicalism in Amsterdam (with Jean Tillie)
Books
De Multinationale Onderneming en de Nationale Staat . SUA, Amsterdam, 1975. pp 102.
International Networks of Banks and Industry . Martinus Nijhoff, The Hague/Boston, 1982. pp. 202.
[met Ries van der Wouden (red.) Het Politicologendebat: wat is politiek? Van Gennep, Amsterdam, 1982. pp. 162.
[met H. Baudet e.a.] Het Nederlands Belang bij Indië . Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen. 1983. pp. 256.
[met Gerda Dinkelman e.a.] Gemeentelijk energiebeleid. Bestuurlijke belemmeringen bij de invoering van duurzame energie en kleinschalige warmte-kracht koppeling . Vereniging Milieudefensie/ FSW-A, Amsterdam, 1984. pp. 150.
[met Kees van der Pijl] El Triunfo del Neoliberalismo . Taller, Santo Domingo, 1987. pp.102
[met Troetje Loewenthal] La construccion de Raza y Nacion en Republica Dominicana . UASD, Santo Domingo, 1987. pp.67.
Condorcet, Beschouwingen over de Negerslavernij . Vert. M. Fennema en G. Karsten-van der Giesen. Met een inleiding van M. Fennema. Heureka, Weesp, 1989 pp. 150. (derde druk 1997)
[met Michael Waller] (ed.), Communist Parties in Western Europe. Decline or adaptation? . Basil Blackwell, Oxford, 1988. pp. 284. (Tweede druk 1991, Chinese vertaling, 1993).
Dominicaanse Republiek/Haïti , KIT/Novib/NCOS,Amsterdam, 1992.pp.75
[met Frank Elbers], Racistische Partijen in West-Europa. Tussen nationale traditie en internationale samenwerking . Stichting Burgerschapskunde. Leiden, 1993.pp.175.
[met Frank Elbers en Leo Balai] Politiek Racisme. Oorzaken, denkbeelden en bestrijding . AFS/ LBR/SBK. Leiden, 1994. pp.52.
De Moderne Democratie. Geschiedenis van een politieke theorie . Het Spinhuis, Amster-dam, 1995. pp.302.
[met Cees van der Eijk en Huibert Schijf] (eds.) In Search of Structure . Essays in Social Science and Methodology . Het Spinhuis, Amsterdam, 1998. pp.278.
[met John Rhijnsburger] Dr. Hans Max Hirschfeld. Man van
het Grote Geld . Bert Bakker, Amsterdam, 2007.
pp.412.
[met Eelke Heemskerk] Nieuwe Netwerken. De Elite en de
Ondergang van de NV Nederland . Bert Bakker, Amsterdam,
2008. pp.164.
Geert Wilders.Tovenaarsleerling . Bert Bakker,
Amsterdam, 2010. pp.283.
Articles
[met Serafine Hillege] Studentencorpora en elitevorming. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift , Mei 1992:96-118
[met John Rhijnsburger] "Groei is prachtig": stadia in het beheer en de beheersing van de Nederlandse samenleving. Kritiek , 1992: 137-171
[met Frank Elbers], Strategie tegen racistische partijen? In: Socialisme en Democratie , December 1993:526-531.
Antille olandesi: una decolonizzazione incompiuta. Latinoamerica , XIV, 50-51 (aprile-settembre 1993): 73-80.
Import van revisionistische lectuur in Nederland. In: Blanes. Joodskritisch kwartaalblad , 3/4 december, 1993:38-44.
[met Jean Tillie] Opvattingen over nationalisme en partijvoorkeur. Op grond van cijfers , Het Amsterdams Bureau voor Onderzoek en Statistiek . Jaargang 2, 1 (1994): 8-9.
Policy Networks and Discourse in the decolonization of Indonesia. Acta Politica , XXIX (1994, 2):147-171.
Bestuurlijke technieken technocratisch bestuur. Socialisme & Democratie 52, 9 (sept. 1995): 402-407.
Some Theoretical Problems and Issues in comparison of anti-immigrant parties in Western Europe. ICPS Barcelona , 1996. pp. 41.
[met B.Y Cadat] Het zelfbeeld van Amsterdamse migrantenpolitici in de jaren negentig. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift 22,4 (1996): 655-681.
Democratie en economische ongelijkheid. Idee 17,4 (1996): 17-20.
Het IVUR en de strijd tegen rassendiscriminatie. LBR-Bulletin 1-1997: 14-17.
Extreem-rechts en de democratie. Socialisme & Democratie , februari, 1997: 51-61.
Politieke correctheid: zelfverdediging of zelfverheerlijking? Krisis 67 (juni 1997): 81-84.
Some conceptual issues and problems in the comparison of anti-immigrant parties in Western Europe. Party Politics Vol 3 , 4 (1997): 473-492.
Hispanidad and the construction of National Identity in Santo Domingo. Journal of Political Ideology 1998: 193-212.
[met Chistopher Pollmann] The Ideology of anti-imimigrant parties in the European Parliament. Acta Politica Vol. 33 (Summer 1998): 111-138.
[met Jean Tillie] A Rational Choice for the Extreme Right. Acta Politica Vol. 34 (Autumn 1998): 223-249.
[met Brieuc-Yves Cadat] Les hommes politiques issus de l'immigration à Amsterdam: image de soi, image des autres. Revue Européenne des Migrations Internationales , 1998 (14) 2: 97-121.
[met Dante Germino] Antonio Gramsci on the Culture of Violence and its Overturning. In: Philosophical Forum Vol. XXIX (Spring-Summer 1998): 182-206.
[met Jean Tillie] Political participation and political trust in a multicultural democracy. Civic communities and ethnic networks in Amsterdam. Journal of Ethnic and Migration Studies , october 1999: