UvA-hoogleraar Psychologische Methodenleer Denny Borsboom, ook een van de initiatiefnemers van Data versus Corona (zie hieronder voor meer informatie), initieerde samen met Tessa Blanken, Charlotte Tanis, en Fabian Dablander de nieuwe website, die er volgens hem “gisteren” al had moeten zijn.

Hoe we hier als land zo goed en snel mogelijk uitkomen, lijkt toch in eerst instantie op het terrein te liggen van de epidemiologie. Waarom is het volgens jou zo belangrijk dat ook netwerkonderzoekers, programmeurs, data-scientists, psychologen en economen zich hiermee bezig gaan houden?

‘Exitstrategieën hebben altijd een epidemiologische kern – meestal in de vorm van wiskundige modellen die de verspreiding van het virus beschrijven. Maar ze berusten ook op gedragsinterventies zoals social distancing  – typisch het domein van gedragswetenschappers. Bovendien vereist de evaluatie van exitstrategieën aandacht voor medische, economische, sociale en psychologische kosten. Een viroloog beweerde laatst dat het het beste zou zijn om Nederland een jaar lang in lockdown te houden – als je dat doet, bestaat het hele land natuurlijk niet meer.’

Hoe gaat deze website ons aan de ideale exitstrategie helpen?

‘Het project organiseert de samenwerking tussen wetenschappers door crowdsourcing van het bedenken en evalueren van mogelijke exitstrategieën. Dat gebeurt in een grote Open Science samenwerking. We werken samen bij het genereren van strategieën, we ontwikkelen consensus over de criteria waaraan deze moeten voldoen, en we rekenen de gevolgen door.
Je kunt verschillende strategieën bedenken. Zomaar een greep: je kunt het land tien dagen normaal laten functioneren, gevolgd door tien dagen lockdown. Of juist om de dag. Of je kunt zeggen: alle 70-plussers moeten binnenblijven. Of: van maandag tot en met woensdag mogen alleen mensen met een achternaam die begint met A-M naar buiten. Of: we gaan de lockdown per regio opheffen. Die strategieën kun je ook met elkaar combineren, waardoor veel mogelijke strategieën ontstaan.

Met wetenschappers van de UvA, het Erasmus MC, en TNO zijn we nu achter de schermen aan het bouwen aan programma’s waarmee gebruikers aan de hand van erkende modellen (zoals degene die het RIVM gebruikt) kunnen berekenen wat de effecten van die strategieën zijn op epidemiologisch niveau. En vervolgens kunnen ze aan de hand van andere tools op de website bestuderen wat de effecten van de gekozen strategie zijn op allerlei medische, economische en sociale indicatoren – bijvoorbeeld “benodigd aantal IC-bedden", "verwachte economische kosten", "sociale haalbaarheid". We kwamen via de website in contact met onderzoekers van de TU Delft die zulke beleidsvarianten aan een grote representatieve steekproef gaan voorleggen; zij hebben nu aangeboden om exitstrategieën die wij bedenken mee te nemen in hun onderzoek.’

Kunnen beleidsmakers hier meteen iets mee?

‘In eerste instantie is de website bedoeld voor wetenschappers, maar naarmate het project vordert, bouwen we een gebruiksvriendelijke interface waarmee we ook resultaten kunnen communiceren aan beleidsmakers en niet-specialisten. Daarop ziet de gebruiker dus niet alleen de medische effecten van een interventie (bijvoorbeeld het aantal sterfgevallen), maar ook de verwachte economische kosten en verwachte psychologische gevolgen.’

Je hebt duidelijk haast met dit project. Hoe snel kunnen we de eerste resultaten verwachten?

‘Ja, we hebben hier haast bij. Elke dag die we langer wachten, levert het land verdere schade op. Sociaal, psychologisch, economisch. Deze website had er “gisteren” al moeten zijn. We zijn daarom nu al bezig om ideeën te verzamelen. Iedereen kan nu al exitstrategieën voorstellen op onze website, en die ideeën kunnen vervolgens worden uitgewerkt in de volgende fase van het project. Wetenschappers die mee willen doen, kunnen daar ook hun naam en expertise achterlaten, dan nemen we later contact met hen op.’

Meer over Science versus Corona

Strategies versus Corona is een onderdeel van het overkoepelende initiatief Science versus Corona van Denny Borsboom, Tessa Blanken, Charlotte Tanis, en Fabian Dablander, waartoe ook het eerder opgezette project Data versus Corona behoort. Dat is een interdisciplinaire groep van meer dan 100 datawetenschappers en programmeurs die hun vaardigheden inzetten om te helpen bij corona-gerelateerd onderzoek. Onderzoekers die hier gebruik van willen maken kunnen dat doen via de data consultancy desk.