We kijken veel video’s op sociale media en deze komen bijna altijd met informatie die door andere gebruikers is gedeeld. Ze laten voor je achter wat ze van de video vonden met een duimpje omhoog of omlaag, en/of geven aanvullend commentaar. Dat is niets nieuws, maar weet je ook hoe dit jouw kijkervaring en plezier beïnvloedt? Daar was tot voor kort nog erg weinig over bekend.

Communicatiewetenschapper Marthe Möller onderzocht aan de hand van vier empirische studies welk effect deze sociale informatie over video’s op ons kijkplezier heeft. Ze keek hierbij naar de eigenschappen van de sociale informatie zelf, naar in hoeverre kijkers op deze informatie letten, naar de rol die de bron van informatie speelt en naar psychologische mechanismen die het effect van sociale informatie kunnen verklaren. Möller concludeert dat sociale informatie een belangrijke rol speelt in onze kijkervaring en van online videokijken een gedeelde en sociale ervaring maakt.

We hebben de meeste aandacht voor negatief commentaar

Ten eerste keek Möller naar eigenschappen van de informatie zelf die op YouTube wordt gedeeld. Dit deed ze aan de hand van een automatische inhoudsanalyse waarbij de computer onder andere analyseerde hoeveel comments en (dis)likes videos hadden en hoe positief of negatief deze comments waren. Ze constateert dat bij populaire video’s heel veel informatie wordt gedeeld, wat ook betekent dat je als kijker heel veel sociale informatie over de video krijgt.

Vervolgens onderzocht Möller in hoeverre we op deze informatie letten. Ze deed dit met behulp van een eye tracker die kon meten waar mensen naar kijken als ze YouTube gebruiken. Op basis van de automatische inhoudsanalyse en de eye tracking studie concludeert Möller dat kijkers sterk op de commentaren letten en ook zelf op deze sociale informatie reageren. Hierbij maakt het wel uit wat voor soort informatie het is. Kijkers reageren voornamelijk op hele positieve of negatieve commentaren door ze een duimpje omhoog te geven of er zelf een commentaar als reactie op te schrijven. Neutrale commentaren laten ze links liggen. Bovendien hebben kijkers meer aandacht voor negatief commentaar.

Negatieve commentaren leiden tot minder kijkplezier

In een derde stap onderzocht Möller of de informatie bij online video’s, positief of negatief, ook van invloed is op de kijkervaring. We letten en reageren erop, maar bepaalt het ook hoe we een video waarderen? Ze constateert dat kijkers minder plezier hebben van een video na het lezen van negatief commentaar, en meer plezier bij positieve informatie. Daarbij kan de bron van de sociale informatie dit effect versterken. Dit achterhaalde Möller met behulp van een experiment waarbij deze bron gemanipuleerd werd. Als kijkers zichzelf meer herkennen in degene die informatie over een video deelde, worden ze nog positiever of negatiever.

Het maakt uit wanneer je commentaar ziet

Tot slot keek Möller hoe dit effect van sociale informatie op kijkplezier tot stand komt. Hiervoor manipuleerde ze de timing waarop mensen de sociale informatie te zien krijgen, heeft ze het kijkplezier gemeten terwijl mensen de video aan het bekijken waren en vroeg ze achteraf hoeveel plezier ze tijdens het kijken hadden.

Wanneer kijkers commentaar zien voordat ze aan de video zijn begonnen, blijkt positief commentaar tot meer en negatief commentaar tot minder kijkplezier te leiden. Als kijkers pas commentaar zien nadat ze een video hebben gekeken, leidt dit ertoe dat ze achteraf hun mening over de video bijstellen in lijn met het commentaar terwijl ze tijdens het kijken een andere beleving aangaven. Commentaren kunnen je kijkplezier dus beïnvloeden, maar alleen als je ze ziet voordat je een video bekijkt. Als je ze ziet nadat je een video hebt bekeken, beïnvloeden ze je daadwerkelijke kijkplezier niet, maar je past je achteraf beoordeling wel aan in lijn met het commentaar.

De sociale context doet ertoe

Concluderend stelt Möller dat de sociale context waarin een video wordt getoond uitmaakt voor de kijkervaring en dat het kijken van online video’s ten dele dus een proces van sociale beïnvloeding is. Om de waardering van online content goed te plaatsen, is het daarom belangrijk deze sociale context mee te nemen en de waardering niet alleen aan de inhoud van een video te koppelen.

Promotiedetails

Marthe Möller, 'Shared Enjoyment: Online Videos, Social Information, and Hedonic Entertainment Experiences', promotor: prof. dr. J. Peter. Copromotoren zijn dr. R.J. Kühne en dr. S.E. Baumgartner.

Tijd en locatie

Deze promotie vindt online plaats op 11 maart om 16.00. De promotie is op het aangegeven tijdstip live mee te kijken op YouTube.