Kankerscreening is voor de overheid een belangrijk instrument om kanker terug te dringen, zoals bijvoorbeeld bij screening op borstkanker. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen die zich niet op borstkanker laten screenen een verhoogd risico hebben om te sterven in vergelijking met vrouwen die zich wel laten screenen. Tegelijkertijd blijkt dat lang niet iedereen die wordt uitgenodigd daadwerkelijk meedoet aan screening in Nederland. Een belangrijke vraag is daarom hoe mensen een geïnformeerd besluit nemen zich wel of niet te laten screenen en hoe zij hierin beïnvloed worden door voorlichting van de overheid, via nieuwsplatforms en op social media.
Het belang van de rol van media bij gezond gedrag
Het consortium SENTENCES gaat deze relatie tussen berichtgeving over het bevolkingsonderzoek in het nieuws, gesprekken op sociale media over dit nieuws en het bevolkingsonderzoek onderzoeken. Daarnaast wordt de deelname aan, en vertrouwen in, het bevolkingsonderzoek op basis van een uitgebreide dataverzameling in publiek beschikbare bronnen geanalyseerd. Volgens Gert-Jan de Bruijn, hoofdaanvrager van het project, toont de toekenning van de beurs ook aan dat ZonMw steeds meer het belang ziet van de rol van media bij gezond gedrag, iets dat met de huidige corona-pandemie ook steeds belangrijker lijkt te worden.
Tools voor gerichte communicatie
Het multidisciplinaire consortium staat onder leiding van Amsterdam School of Communication Research ASCoR en brengt expertise bijeen op het gebied van media-effecten, kunstmatige intelligentie, en gezondheidscommunicatie. Daarnaast zijn belangrijke maatschappelijke partners, waaronder het RIVM en KWF, onderdeel van het consortium. Door deze unieke bundeling van kennis wordt onderzocht hoe de overheid en gezondheidsinstanties het beste kunnen communiceren om geïnformeerde besluitvorming te bewerkstelligen in een snel veranderende mediaomgeving.
Hiervoor zullen niet alleen AI-tools ontwikkeld en gevalideerd worden die grote hoeveelheden mediadata automatisch coderen, maar er worden ook geavanceerde netwerkanalyses gebruikt om effecten van sociale media interventies door overheid en gezondheidsinstanties te simuleren. Met deze tools kunnen de maatschappelijke partners die verantwoordelijk zijn voor de screeningprogramma’s beter inspelen op publieke discussies en sentiment en zo deelname aan screening bevorderen. Het onderzoek ging februari 2021 formeel van start en loopt tot februari 2025.