De onderzoekers verzamelden fossiele pollen en houtskool in de Amazone, waaruit bleek dat sommige bossen nooit door mensen werden gemanipuleerd. Waar een menselijke voetafdruk zichtbaar was, piekte deze in intensiteit rond het jaar 1200. ‘Wat we daarna zagen, het verlaten van land en het herstel van bos, was een echte verrassing’, zegt hoofdauteur Prof. Mark Bush van het Florida Institute of Technology.

Bevolkingsafname pre-Europese bevolking
De meeste van de onderzochte bossen waren al in een staat van herstel toen de eerste Europeanen enkele honderden jaren later arriveerden. Dit duidt erop dat de pre-Europese bevolking al eerder was afgenomen. Het onderzoeksteam is nu op zoek naar de mogelijke oorzaken van deze populatieafname.

Het vinden van het vroege herstel van het bos is belangrijk voor de lopende discussies over de impact van precolumbiaanse mensen op het Amazone-regenwoud en de mate waarin moderne bossen nalatenschappen vertonen van menselijke activiteiten uit het verleden. Uit de bevindingen van het team blijkt dat veel bossen die vroeger ontbost zijn al meer dan 800 jaar aan het herstellen zijn, in plaats van de 400 jaar die eerder werd verondersteld. ‘Een 800 jaar oud bos is moeilijk te onderscheiden van een volledig natuurlijk bos’, zegt dr. Crystal McMichael van het UvA Instituut voor Biodiverisiteit en Ecosysteem Dynamica en co-leider van het project. ‘Dus als de effecten op het moderne bos blijven bestaan, zullen ze heel subtiel zijn.’

Atmosferische CO₂-niveaus
Het onderzoek heeft ook gevolgen voor de atmosfeer- en biosfeerwetenschap. Eerder werd aangenomen dat de inheemse bevolkingsafname in de Amazone en de daaropvolgende herbebossing zoveel koolstofdioxide vastlegde dat de wereldwijde atmosferische CO₂-niveaus afnamen, een gebeurtenis die bekend staat als de ‘Orbis Spike’. Bush en McMichael zeggen dat ze geen bewijs hebben gevonden dat de Orbis Spike werd veroorzaakt door herbebossing in de Amazone.

Het onderzoek werd gefinancierd door subsidies van de National Geographic Society en de National Science Foundation in de Verenigde Staten, de European Research Council en de Natural Environment Research Council in het Verenigd Koninkrijk.