Elk van de drie succesvolle programma’s is een samenwerking tussen meerdere universiteiten en instituten en heeft een looptijd van meer dan vijf jaar. De toegekende programma's bestrijken onderwerpen variërend van deeltjesfysica en donkere materie tot de natuurkunde van zwaartekrachtsgolven en de fysica van ultrakoude atomen, ionen en moleculen.

The Hidden Universe of Weakly Interacting Particles

Het programma 'The Hidden Universe of Weakly Interacting Particles' is a een samenwerking tussen de Universiteit van Amsterdam, Nikhef, de Radboud Universiteit, Universiteit Leiden en Universiteit Utrecht. Onder de aanvragers voor het programma zijn prof. Paul de Jong (hoofdaanvrager) en prof. Patrick Decowski  van het UvA-Institute of Physics en Nikhef.

Het programma gaat op zoek naar de eigenschappen van de meest ongrijpbare deeltjes in het heelal, neutrino's en donkere materie, door middel van de experimenten KM3NeT, XENONnT en SHiP, en theoretische modellering.

Gravitational Waves: A New Road to Fundamental Physics, Astrophysics and Cosmology

Wat is de aard en structuur van sommige van de meest verbazingwekkende objecten, zoals zwarte gaten en neutronensterren in ons universum, en wat kunnen ze ons vertellen? Nu de eerste revolutionaire directe observaties van gravitatiegolven een feit zijn, is het moment daar om aan deze opwindende ontdekkingsreis te beginnen.

Een samenwerkingsverband tussen Nikhef, de Universiteit van Amsterdam, Universiteit Utrecht, de Radboud Universiteit, de Universiteit van Groningen, de Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit Maastricht en de TU Eindhoven gaat dit programma met de titel 'Gravitational Waves: A New Road to Fundamental Physics, Astrophysics and Cosmology' uitvoeren. De hoofdaanvrager is prof. Frank Linde van het Nikhef en het UvA-Institute of Physics.

Atomic Quantum Simulators 2.0: Taming Long-range Interactions

De onderzoekers creëren atomen, moleculen en ionen bij temperaturen net boven het absolute nulpunt, waar de quantummechanica regeert. Deze deeltjes gebruiken ze als quantum-LEGO-bouwstenen om kunstmatige quantummaterialen te construeren, en gedrag te induceren dat niet in bestaande materialen voorkomt. De zo verkregen kennis zal bijdragen aan scheikunde en materiaalkunde.

De hoofdaanvrager voor dit programma is prof. Florian Schreck van het UvA-Institute of Physics. Het samenwerkingsverband bestaat uit partners van deUniversiteit van Amsterdam, de Radboud Universiteit, Universitet Utrecht en de TU Eindhoven.

Vrije Programma's

In de Natuurkunde Vrije Programma's bundelen fysici van verschillende Nederlandse kennisinstellingen hun krachten op specifieke onderzoeksgebieden, waarop de Nederlandse natuurkunde internationaal uitblinkt en waarvan het wetenschappelijk en/of maatschappelijk belang duidelijk aanwezig is. De nieuwe onderzoeksprogramma's moeten leiden tot wezenlijk begrip van recent ontdekte verschijnselen en in sommige gevallen ook zicht bieden op nieuwe technologieën. NWO streeft met Natuurkunde Vrije Programma's twee doelen na: een zo hoog mogelijke kwaliteit van het natuurkundig onderzoek in Nederland plus focus op wetenschappelijke onderwerpen en bundeling van onderzoeksactiviteiten. De vijf NWO Natuurkunde Vrije Programma’s die in deze ronde zijn toegekend zullen de laatste zijn die gebruik kunnen maken van dit instrument, aangezien de Vrije Programma's vervangen zullen worden door de nieuwe open competities ENW-KLEIN en ENW-GROOT.