'Weerbare' gewassen voor duurzame landbouw in extremere klimaten
14 april 2022
"We zijn erg blij dat het kabinet heeft gezien dat het veredelen van weerbare gewassen een kans is voor de nationale economie en belangrijk voor duurzame landbouw en voedselzekerheid overal ter wereld," aldus Guido van den Ackerveken, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en leider van het publiek-private consortium achter CROP-XR in een reactie op het kabinetsbesluit.
Universitair hoofddocent Harrold van den Burg van het Swammerdam Institute for Life Sciences van de Universiteit van Amsterdam, maakt deel uit van het kernteam waarin het idee ontstond om met AI en mechanistische modellering te onderzoeken hoe complexe planteigenschappen genetisch en fysiologisch worden gestuurd. Van den Burg: 'De komende tijd gaan we eerst kijken hoe complexe eigenschappen de weerbaarheid van planten verhogen en hoe deze interacties computationeel te modelleren. In het licht van onze metabolomics expertise aan de UvA zullen we bijdragen aan het programma met een werkpakket voor de ontwikkeling van voorspellende genregulerende netwerken en een integratief metabool netwerk. Deze aanpak moet plantenveredelaars in staat stellen om in de toekomst beter gebruik te maken van het onontgonnen reservoir van gespecialiseerde metabolieten, bijvoorbeeld smaak, insecten- en plaagresistentie, kleur etcetera.
Snelle ontwikkeling van extra-weerbare ('resilient') gewassen wordt wereldwijd als dringend noodzakelijk gezien omdat klimaatomstandigheden op veel plaatsen extremer worden. Boeren kunnen bovendien door strengere milieuregels minder kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruiken om planten te wapenen tegen bedreigingen uit hun omgeving (zoals hitte, droogte, wateroverlast en ziekteverwekkers).
Alleen met sterkere gewassen kunnen land- en tuinbouw de komende decennia genoeg duurzaam verbouwde voedsel- en andere gewassen produceren voor een groeiende wereldbevolking.
In CROP-XR gaan vooraanstaande onderzoeksgroepen samen met wereldwijd leidende Nederlandse plantenveredelingsbedrijven een revolutionaire methode ontwikkelen om gewassen sneller extra weerbaar te maken. Door de moderne plantenbiologie op een innovatieve manier te integreren met kunstmatige intelligentie (AI) en werkingsmodellen, leren ze begrijpen en voorspellen hoe planten dankzij een complex samenspel van erfelijke factoren stresscondities beter kunnen weerstaan. Die kennis wordt gebruikt om van een aantal modelgewassen sterkere, weerbaarder variëteiten te ontwikkelen, die duurzaam kunnen worden geteeld.
Met bestaande methoden zou deze ontwikkeling erg lastig zijn en veel langer duren. De nieuwe methode kan worden toegepast bij nieuwe veredelingsmethoden maar ook bij klassieke vormen van plantenveredeling.
CROP-XR gaat bevorderen dat de nieuwe methode breed wordt toegepast in veel gewassen. Hoe sneller veredelingsbedrijven zaden, bollen, knollen en andere uitgangsmaterialen voor weerbare gewassen op de wereldmarkt brengen, hoe eerder en meer boeren er baat bij zullen hebben.
Om toepassing te stimuleren wordt CROP-XR beheerder en aanjager van een efficiënt Nederlands 'innovatie-ecosysteem' waarin onder meer ook onderwijs en overheid meespelen. Het instituut investeert in landelijk gedeelde data-infrastructuur en gaat onderwijsinstellingen helpen professionals van de toekomst op te leiden. Ook gaat CROP-XR zich richten op samenwerking en dialoog met andere partijen die belang hebben bij weerbare gewassen, zoals boeren, consumenten en milieu- en ontwikkelingsorganisaties in binnen- en buitenland.
In CROP-XR werken publieke en private partners intensief samen. Initiatiefnemers zijn vier kennisinstellingen (Universiteit Utrecht, Wageningen Universiteit en Research, de Universiteit van Amsterdam en de Technische Universiteit Delft) en Plantum, de koepel van ongeveer 250 in Nederland gevestigde producenten van plantaardige uitgangsmaterialen. Samen zijn die producenten wereldwijd marktleider in de export van uitgangsmaterialen zoals groentezaden, pootaardappelen en bloembollen.
Tientallen publieke en private spelers, zoals ‘groene hogescholen’ verenigd in het Groenpact en bedrijven die investeren in (door)ontwikkeling en productie van specifieke weerbare gewassen, nemen deel aan onderdelen van CROP-XR.
Het consortium staat in de aanloopfase onder leiding van Prof.dr. Guido van den Ackerveken, hoogleraar Translationele Planten- en Microbiologie aan de Universiteit Utrecht.
Met het Nationaal Groeifonds investeert het kabinet tussen 2021 en 2025 €20 miljard in projecten die zorgen voor economische groei voor de lange termijn. Zie: nationaalgroeifonds.nl
Meer informatie over CROP-XR is beschikbaar via de website van het consortium: www.crop-xr.nl.