Peter Schoenmakers ontving de decoratie op 28 juni uit handen van locoburgemeester Annette Groot van de gemeente Dijk en Waard, na zijn afscheidsrede in de UvA aula (de Oude Lutherse kerk) ter gelegenheid van zijn emeritaat als hoogleraar ‘Analytische Chemie, inclusief toepassingen in de forensische wetenschap’.

Chemische mengsels uiteenrafelen

Schoenmakers is een wereldwijd vooraanstaand wetenschapper in de analytische chemie. Zijn bijdrage ligt vooral op het gebied van de chromatografie, een scheidingstechniek waarmee mengsels van verschillende stoffen uiteengerafeld worden in hun samenstellende componenten. De chromatografie geldt als het ‘werkpaard’ van de chemische analyse en toepassingen lopen uiteen van industriële kwaliteitsanalyse tot milieu-analyse en forensische opsporing. Schoenmakers verrichtte pionierswerk bij de ontwikkeling van technieken om het scheidend vermogen te vergroten, zoals de tweedimensionale vloeistofchromatografie (LC×LC) om in twee opeenvolgende scheidingsstappen duizenden chemische componenten van elkaar te kunnen scheiden, en tweedimensionale gaschromatografie (GC×GC), met een scheidend vermogen van tienduizenden componenten. Schoenmakers zette ook de volgende stap: met ruimtelijke driedimensionale vloeistofchromatografie hoopt hij maar liefst een miljoen componenten te kunnen scheiden. Hij kreeg er in 2016 een ERC Advanced Grant voor; dit onderzoek loopt nog en hij zal er ook na zijn emeritaat bij betrokken blijven.

Invloedrijke wetenschapper

Schoenmakers was herhaaldelijk in de top 10 van meest invloedrijke wetenschappers in zijn vakgebied te vinden (The Analytical Scientist Power List) en ontving vele prestigieuze internationale onderscheidingen, zoals de Dal Nogare Award (2019) en de Csaba Horváth Memorial Award (2015). In augustus wordt hem in Chicago de 2022 Award in Chromatography uitgereikt door de American Chemical Society. Hoewel Schoenmaker slechts de helft van zijn carrière aan de universiteit doorbracht, heeft hij meer dan 230 wetenschappelijke publicaties in toonaangevende vakbladen op zijn naam staan. Hij begeleidde het onderzoek van 36 promovendi en is redacteur bij het Journal of Chromatography A.

Vakgenoten roemen Schoenmakers’ gedrevenheid om echt alles te willen doorgronden met diepgaand onderzoek. Daarnaast krijgt hij veel lof voor zijn inzet op het gebied van het onderwijs. Hij is een bijzonder toegankelijke en inspirerende hoogleraar en zijn colleges en lezingen blinken uit door de combinatie van inhoud en entertainment. Hij inspireerde veel studenten en was een onvermoeibare initiator van talentenprogramma’s, summer schools en beurzenregelingen. .

Analytische Chemie in Nederland

Als hoogleraar leidde Schoenmakers het analytisch chemisch onderzoek in Amsterdam naar nationale erkenning als expertisecentrum voor analytische wetenschappen. Hij onderhoudt een zeer uitgebreid netwerk van internationale, industriële en academische contacten dat hij inzet om de analytische chemie in Nederland verder te ontwikkelen. Schoenmakers was een van de grondleggers van COAST, de publiek-private Community of Innovation voor de analytische wetenschap en technologie. Als onderwijsdirecteur heeft hij programma's opgezet om studies in analytische wetenschappen te stimuleren, waarbij jaarlijks meer dan 300.000 euro beschikbaar is voor de ondersteuning van onderwijs.

Orde van de Nederlandse Leeuw

De Orde van de Nederlandse Leeuw is een van de oudste en hoogste civiele (ridder)orden in Nederland. Koning Willem I heeft de Orde ingesteld op 29 september 1815. Hij wordt toegekend aan personen met verdiensten van zeer exceptionele aard voor de samenleving op het gebied van de sport, kunst, wetenschap en literatuur.

De afscheidrede van Peter Schoenmakers is terug te kijken op de UvA webcolleges website.