11 mei 2024
De afgelopen periode is er gedemonstreerd op verschillende UvA-locaties. Dat kan en mag op de UvA en we vinden het meer dan begrijpelijk dat mensen zich willen uitspreken over de situatie in Gaza. Want over één ding zijn we het allemaal eens: de oorlog in Gaza is verschrikkelijk en de gevolgen zijn desastreus. We begrijpen en delen de gevoelens van woede en onmacht.
Maar demonstreren moet wel demonstreren blijven en op een manier plaatsvinden die zowel sociaal als fysiek veilig is voor iedereen. Voor bezettingen, barricades en vernieling is geen plek op de universiteit. Helaas was hier bij recente protesten wel sprake van. Omdat er uiteindelijk ook onveilige situaties ontstonden werd zelfs ingrijpen door de politie onvermijdelijk. We vinden het vreselijk dat het zo ver moest komen.
Als bestuur vinden we het belangrijk en vanzelfsprekend om met al onze medewerkers en studenten in gesprek te blijven. Ook als de emoties hoog oplopen. In de hoop op een dialoog is het bestuur de afgelopen periode herhaaldelijk in gesprek gegaan met afvaardigingen van UvA-studenten en -medewerkers die meededen aan de acties. Zij stellen een aantal eisen aan de UvA.
Eén van de eisen was dat we de samenwerkingen met Israëlische instituten bekendmaakten. Het is geen geheim met wie we samenwerken. Daar waren en blijven we transparant over. De samenwerkingen zijn (en waren al) te vinden via de CORDIS-website van de EU.
Actievoerders eisen ook dat de UvA een streep zet door de samenwerking met Israëlische instituten en bedrijven. De UvA heeft een beperkt aantal samenwerkingen met organisaties in Israël op het gebied van studentenuitwisseling. We zien geen reden om te denken dat deze samenwerkingen negatief bijdragen aan de situatie in Gaza: voorzover wij kunnen overzien dragen ze niet bij aan militair geweld of mensenrechtenschendingen. Hier vind je het overzicht.
We zijn van mening dat het behouden van academische banden – uiteraard binnen de gestelde ethische kaders – misschien zelfs een bescheiden positieve bijdrage kan leveren aan de situatie in Israël en Gaza. In het kader van science diplomacy willen we daarom de lijnen naar Israëlische wetenschappers zoveel mogelijk openhouden. Juist in de internationale academische gemeenschap vinden we elkaar in wetenschappelijke samenwerking en dragen we via wetenschappelijke dialoog bij aan beter begrip voor elkaar, bouwen we bruggen en overstijgen we verschillen. We zijn er daarom geen voorstander van om de academische samenwerking te verbreken zonder aandacht voor de inhoud maar puur op basis van het land waar onderzoekers vandaan komen.
Desondanks zijn we altijd bereid om in gesprek te gaan over onze samenwerkingen. en de toetsingkaders die we daarvoor gebruiken. De UvA heeft een toetsingskader voor wetenschappelijke samenwerking waarbij ook gekeken wordt naar de morele en ethische aspecten. Op deze manier borgen we bijvoorbeeld dat we niet bijdragen aan militaire projecten of oorlogsvoering. We staan ervoor open om te onderzoeken of onze beelden over deze samenwerking inderdaad in lijn zijn met ons kader en om te bekijken of ons kader nu voldoende bruikbaar is om ons te helpen in de huidige situatie. Het kader bevat reeds criteria die militaire samenwerking en schending van mensenrechten voorkomen, maar kan wellicht nader worden toegespitst. We willen dat op korte termijn afronden, zodat het bruikbaar is voor nieuwe samenwerkingen.
We hebben ook aangeboden om hierover in gesprek te gaan. Helaas bleek dat aanbod voor de demonstrerende studenten en medewerkers onvoldoende. Zij stellen eisen die in onze ogen onredelijk en onhaalbaar zijn. Actievoerders hebben het over het verbreken van banden met Israëlische instellingen die deelnemen aan genocide, apartheid en koloniaal geweld. Wij menen dat de organisaties waarmee wij samenwerken niet als zodanig kunnen worden gekwalificeerd. Indien zou blijken dat de UvA door haar samenwerkingen zou bijdragen aan het schenden van mensenrechten, zouden wij geen moment aarzelen om die banden direct te verbreken.
Maar ruimte om daarover in gesprek te gaan is er niet. Temeer omdat geëist wordt dat alle banden binnen twee dagen verbroken moeten zijn. In de praktijk komen de eisen die aan ons gesteld worden erop neer dat we alle banden met Israëlische onderzoekers, instituten en bedrijven vrijwel gelijk moeten worden verbroken. Dat vinden we onzorgvuldig en onverantwoord. Het doet geen recht aan de inhoud van ons academische werk. Bovendien gaat het voorbij aan een democratisch besluitvormingsproces binnen de universiteit over samenwerking met derden.
In de eerste plaats willen we iedereen oproepen om het gesprek met elkaar op een veilige manier te blijven voeren. We zijn een instelling waar je juist op grond van een wetenschappelijk dialoog het eens wil worden met elkaar, of het op een vreedzame manier oneens kunt zijn.
We blijven nieuwe samenwerkingen toetsen aan onze toetsingskaders om er zeker van te zijn dat ze aan onze ethische en morele standaarden voldoen. En we zijn ook bereid om bestaande samenwerkingen opnieuw tegen het licht te houden als daar concreet aanleiding toe is.
Daarnaast zullen we hoe dan ook blijven werken aan de doorontwikkeling van onze toetsingskaders voor samenwerking, in het bijzonder gericht op landen in oorlogssituaties. Hierover gaan we op korte termijn een breed gesprek voeren binnen de UvA.
Tot slot proberen we als instituut de academische gemeenschap te helpen in humanitaire situatie waar we kunnen. Voor de situatie in Gaza richtten we eerder dit jaar een fonds op om UvA-studenten uit de Palestijnse gebieden of Israël die vanwege de oorlog in geldnood zijn gekomen financiële hulp te bieden en om studenten en wetenschappers uit Gaza de mogelijkheid geven om aan de UvA te komen studeren en werken.
Kijk op uva.nl voor de laatste updates en actuele informatie over de demonstraties.