Van dodelijke overstromingen in Europa tot steeds hevigere tropische stormen wereldwijd: klimaatverandering maakt snelle en nauwkeurige weersvoorspellingen belangrijker dan ooit.  Tot nu toe vertrouwden weersvoorspellingen op ingewikkelde computermodellen die enorme rekenkracht en jarenlange expertise vereisen. Aurora biedt volgens het team een slimmere en snellere aanpak dankzij kunstmatige intelligentie.

Slimme voorspellingen dankzij machine learning

‘Aurora gebruikt de nieuwste technieken uit de machine learning om betere voorspellingen te doen over luchtkwaliteit, weer, oceaangolven en tropische stormen,’ legt hoogleraar en AI-onderzoeker Max Welling (Universiteit van Amsterdam) uit. Omdat het systeem minder rekenkracht nodig heeft, is het ook bruikbaar in regio’s zonder dure supercomputers.

Getraind op meer dan een miljoen uur aan data

Aurora is getraind op meer dan een miljoen uur aan gegevens over de aarde en heeft geleerd om over de volgende weersverschijnselen betrouwbare voorspellingen te doen:

• Luchtkwaliteit: in 74% van de gevallen beter dan traditionele modellen
• Oceaangolven: in 86% van de testen nauwkeuriger dan klassieke simulaties
• Tropische stormen: doet het in 100% van de testen beter dan zeven internationale weersdiensten
• Nauwkeurige lokale voorspellingen (fijnmazige weersverwachtingen): doet het in 92% van de scenario’s beter dan toonaangevende modellen, vooral bij extreem weer

Snelle, precieze en toegankelijke weersvoorspellingen

Door het veranderende klimaat is het belangrijk dat we snel en betrouwbaar kunnen reageren op natuurrampen. Volgens de onderzoekers kan Aurora daarbij helpen en geavanceerde voorspellingen toegankelijker maken.

‘Wat eerst jaren duurde, kan nu in enkele weken met een klein team worden gedaan,’ zegt AI-onderzoeker Ana Lucic (Universiteit van Amsterdam). Vooral landen in het mondiale zuiden, kleinere meteorologische diensten en lokale onderzoeksteams zouden hiervan kunnen profiteren. ‘En al die kennis uit bestaande modellen zit al in Aurora ingebouwd,’ voegt Welling toe.

Aurora is gratis online beschikbaar. Wie het model wil afstemmen op een specifiek doel, moet daar zelf gegevens voor aanleveren—'maar de basis is al klaar’, stelt Lucic.

Klaar voor de toekomst

Hoewel het onderzoek zich nu richt op de vier genoemde toepassingen, is Aurora volgens de onderzoekers flexibel inzetbaar. In de toekomst zou het bijvoorbeeld ook kunnen worden gebruikt voor overstromingsrisico’s, bosbranden, landbouwopbrengsten of de opbrengst van zonne- en windenergie.

Volgens Welling is Aurora dankzij de brede toepasbaarheid een ‘krachtig en toekomstbestendig hulpmiddel’. ‘Terwijl de wereld steeds vaker te maken krijgt met extreem weer, kan deze innovatie ons helpen om sneller te anticiperen in plaats van achteraf te reageren.’

Details artikel

Bodnar et al., 2025, A Foundation Model for the Earth System, Nature, 10.1038/s41586-025-09005-y