Ongeveer 1 op de 6 Nederlanders heeft wel eens last van tand- of kiespijn en een vijfde van bloedend tandvlees. Vaak speelt de opbouw van tandplaque hier een rol in, en is goed poetsen dan ook het advies. Maar wat is ‘goed’?

Thomassen onderzocht verschillende aspecten van de preventie van gebits- en tandvleesaandoeningen, waaronder de effectiviteit van tandenborstels, de duur van het tandenpoetsen en mondhygiëne-instructies. Hij raadpleegde hiervoor tientallen internationale klinische studies, bundelde dit in overzichtsstudies en voerde een aantal experimenten uit.

‘Dure technologie speelt een veel minder grote rol in het voorkomen van gaatjes en tandvleesaandoeningen dan vaak gedacht’, aldus Thomassen. Omdat de verschillen tussen producten in de praktijk vaak heel klein zijn, maken mensen zelf uiteindelijk het grootste verschil.’

Welke tandenborstel: elektrisch of hand?

Een oscillerend-roterende tandenborstel, een sonische of gewoon een handtandenborstel? De prijsverschillen zijn groot, maar geldt dat ook voor hoe goed ze onze tanden schoonmaken?  

‘Voor het verwijderen van tandplaque is een elektrische tandenborstel beter dan de handtandenborstel’, stelt Thomassen. ‘Maar het verschil tussen beide elektrische varianten is in de praktijk verwaarloosbaar.’ Volgens hem kunnen fabrikanten daarom beter investeren in gebruikerseducatie en betaalbare en duurzame ontwerpen, dan weer een nieuw – en vaak nog duurder – model.

Hoe lang moet je poetsen?

Om tandplaque goed te verwijderen, luidt het wereldwijde advies: twee keer per dag twee minuten poetsen. Ook het onderzoek van Thomassen bevestigt dat twee minuten poetsen meer tandplaque weghaalt dan één minuut. Daarom keek hij vervolgens of drie minuten poetsen nóg beter is. Dat blijkt niet het geval: de extra winst is verwaarloosbaar.

En hoe lang poetsen we?

Mensen die een handtandenborstel gebruiken, en dat is wereldwijd nog steeds de meerderheid, poetsen echter korter: gemiddeld nog geen 1,5 minuut. 'We weten dat poetsen werkt, en gelukkig neemt de gemiddelde poetstijd de laatste jaren toe, maar veel mensen doen het dus nog steeds niet lang genoeg,' stelt Thomassen.

Mensen die een elektrische tandenborstel gebruiken halen dit gemiddelde van 2 minuten poetsen meestal wel, en zelfs nog meer (gemiddeld bijna 2,5 minuten). ‘Mogelijk helpt hier de ingebouwde timer op elektrische tandenborstels om langer te poetsen.’

Goede informatie

Tot slot analyseerde Thomassen de informatie die tandheelkundige organisaties wereldwijd aanbieden: slechts een derde geeft online duidelijke poetstips. ‘Dat moet beter’, stelt Thomassen, ‘Goede mondzorg start met toegankelijke, begrijpelijke en praktische informatie die mensen direct kunnen gebruiken.’

Hij pleit dan ook voor praktische richtlijnen die passen bij iemands levensstijl, mogelijkheden en budget zodat goede mondzorg voor iedereen haalbaar wordt. ‘Er is duidelijk behoefte aan een landelijke richtlijn voor mondverzorging, gebaseerd op wetenschap én afgestemd op verschillende behoeften en voorkeuren. Zo’n richtlijn verkleint de kloof tussen onderzoek en praktijk en helpt patiënten én mondzorgverleners.’

 Met zijn proefschrift hoopt hij hieraan bij te dragen en de voorbereidingen voor deze richtlijn zijn in volle gang – een volgende uitdaging waar Thomassen zich op richt.

Details proefschrift

Tim Thomassen, 2025, 'Oral Disease Prevention. Primum est dentes purgare'. Promotoren: prof. dr. D.E. Slot en prof. dr. G.A. van der Weijden.

Tijd en locatie

Vrijdag 12 december, 14.00-15.30, Aula, Amsterdam