Veel mensen hebben al hun eigen gewoontes. Ze draaien bijvoorbeeld de kraan dicht tijdens het tandenpoetsen of kopen een regenton. Goed bedoeld, maar dit lost het probleem niet op, zegt milieupsycholoog Cameron Brick. ‘Ondanks hun goede intenties weten veel mensen niet precies wat de meeste impact maakt.’

Kleine acties, weinig effect

Mensen weten vaak wel dát er droogte is. Maar ze realiseren zich niet altijd welke handelingen het meeste water kosten. Brick: ‘De kraan dichtdraaien tijdens het tandenpoetsen helpt weinig. De echte grootverbruikers zijn de wasmachine, de douche en de tuinslang.’

Niet alleen een gebrek aan informatie

Volgens Brick gaat het niet alleen om informatie. ‘Veel mensen hebben ook andere zorgen in hun leven. Ze willen gerespecteerd worden op werk of school, er verzorgd uitzien en fris ruiken. Daarom douchen ze vaak en wassen ze hun kleding zorgvuldig. Het aanpassen van deze dagelijkse gewoontes voelt dan moeilijk. Het lijkt alsof ze daarmee hun andere belangrijke doelen niet halen.’

Aanpak die wél werkt

Welke aanpak werkt dan wel? Brick geeft een voorbeeld van een succesvol experiment in samenwerking met een waterbedrijf in Californië. Onderzoekers namen hierin alle drie de punten mee van het IMB-model (zie kader).

‘In een stad kregen 10.000 huishoudens een combinatie van verschillende soorten berichten: ‘Er heerst momenteel droogte in Californië’ (informatie), ‘75% van je buren gebruikt al minder water’ (motivatie), en concrete tips als ‘Zo verhelp je toiletlekkages’ of ‘Kies dit wasprogramma voor minder verbruik’ (vaardigheden). Na een paar maanden gebruikten gezinnen gemiddeld 2.000 liter water minder. Voor het waterbedrijf was het versturen van de berichten goedkoper dan het leveren van diezelfde liters water.’

Wat betekent dit voor Nederland?

In Nederland is droogte minder zichtbaar: het regent regelmatig en we vertrouwen sterk op ons waternetwerk. Toch neemt de druk op het watersysteem toe, bijvoorbeeld door droge lentes en een stijgende vraag naar drinkwater. ‘Veel Nederlanders hebben het gevoel dat de overheid het wel regelt,’ zegt Brick. ‘Toch valt er ook hier winst te behalen.’

Maak geen klimaatactivisten van ze

‘Focus op het leven van de doelgroep zelf’, stelt Brick. ‘Probeer geen klimaatactivist van ze te maken, maar zoek uit wat mensen zelf belangrijk vinden. Willen ze geld besparen? Laat dan zien dat minder water gebruiken ook een lagere rekening oplevert. Zo wint de consument én het milieu.’

3 tips om water te besparen

Cameron Brick geeft drie tips:

1) Weet hoeveel water iets kost

Wees je bewust van de impact van bijvoorbeeld het vullen van een bad of een zwembad in de tuin. Een bad vullen kost gemiddeld 120 liter, terwijl een groot opblaaszwembad rond de 6500 liter water nodig heeft. Mensen weten dat een zwembad meer water kost, maar niet dat de verschillen zo groot zijn.

2) Gebruik niet te veel wasmiddel

Veel mensen denken: hoe meer wasmiddel, hoe schoner de was. Maar de machine moet extra spoelen om alles weg te krijgen. Dat kost juist méér water en energie.

3) Draai machines pas als ze vol zijn

Zet de wasmachine of vaatwasser alleen aan als die echt vol zit. Een kleine gewoonte, maar met groot effect.