Faculteit der Geesteswetenschappen

Van moderne en klassieke talen, geschiedenis, de kunstwetenschappen, archeologie, religiestudies en filosofie tot nieuwe media, digital humanities en conservering en restauratie.

De Goede Gesprekken #35: Kunstinstallaties in de Kartinizaal

Decaan Marieke de Goede spreekt met kunsthistoricus Corina Apostol over de herinrichting van de Kartinizaal. Ook spreekt ze met kunstenaars Daisy Ranoe, Herlambang Bayu Aji en Ratri Notosudirdjo over de werken die ze ...
Hoe behouden we een gezond publiek debat in het digitale tijdperk?

Het publieke debat is van groot belang voor de democratie, maar is in het tijdperk van sociale media, digitale platformen en AI onder druk komen te staan. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze openbare uitwisseling ...
Tussen plicht en overtuiging: docenten in het onderwijs van WOII

Hoe functioneert een schoolsysteem wanneer een bezettende macht probeert haar stempel erop te drukken? En wat betekent ‘normaal onderwijs’ nog wanneer docenten, schoolleiders en leerlingen dagelijks geconfronteerd ...
Canon van Amsterdam vernieuwd met hulp van UvA-historici

Welke vijftig verhalen zijn het belangrijkst voor de geschiedenis van Amsterdam? Een commissie van experts onder leiding van UvA-historicus Paul Knevel boog zich in de afgelopen maanden over die vraag. Het resultaat, ...
Van stotteren tot welsprekendheid: hoe de 19e eeuw onze stemnormen bepaalde

De stem is meer dan alleen een instrument om informatie over te brengen: het is een spiegel van macht, cultuur en sociale normen. In haar nieuwe boek 'Speaking, Stammering, Singing, Shouting' ontrafelt hoogleraar ...
Meer dan alleen woorden? Hoe meertalige kinderen letten op lichaamstaal

Hoe gebruiken meertalige kinderen lichaamstaal tijdens gesprekken? En verschilt dat van hoe eentalige kinderen dit doen? Het onderzoeksproject MultiCUE, geleid door Josje Verhagen, probeert daar antwoord op te vinden.
Hoe verandert GenAI ons idee van wat creativiteit is?

Van films tot schilderijen, muziek en tekst: het gebruik van generatieve AI (GenAI) veroorzaakt een revolutie in de manier waarop we kunst en cultuur maken. Wat betekent dat voor mensen die werken in de culturele ...
Kunnen vogels Artoo-Detoo imiteren? Ja, en sommige doen dat verrassend goed

Wanneer je aan vogels denkt die geluiden nabootsen, komen waarschijnlijk papegaaien en spreeuwen in je op. Ze staan bekend om het kopiëren van menselijke spraak, autoalarmen en zelfs beltonen. Maar wat gebeurt er als ...
De Kriterionmeisjes: het onbekende verhaal van UvA-studentes in het verzet

In haar pas verschenen boek De Kriterionmeisjes duikt historicus Anna Eva Boogaard in de verhalen van twaalf UvA-studentes die tijdens de Tweede Wereldoorlog actief waren in het verzet. Na de oorlog stonden zij aan ...
UvA-publicatie adviseert bescherming van het voormalige Joegoslaviëtribunaal als monument van gerechtigheid

In opdracht van de Nederlandse regering onderzochten Rob van der Laarse, Charles Jeurgens en Sabina Tanović hoe Churchillplein 1 in Den Haag, de vroegere thuisbasis van het Internationaal Straftribunaal voor het ...
Een vergeten geschiedenis: de Caraïben als toevluchtsoord tijdens WO II

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden Joodse vluchtelingen vanuit de Lage Landen hun weg naar het Caraïbisch gebied. Via Spaanse en Portugese havens reisden ze op Iberische schepen naar Curaçao, Jamaica en Suriname. ...
Hoe voelen burgers met een migratieachtergrond zich vertegenwoordigd in West-Europa?

Veel burgers met een migratieachtergrond hebben het gevoel dat de politiek er onvoldoende voor hen is. In haar onderzoek richt promovendus Judith de Jong zich op politieke vertegenwoordiging vanuit het perspectief ...
Amsterdam Time Machine brengt vijf eeuwen protest in beeld voor Amsterdam in Motion

Hoe zag protest er de afgelopen vijf eeuwen uit in Amsterdam? Voor de jubileumexpositie Amsterdam in Motion dook de Universiteit van Amsterdam in het mondige verleden van de stad. In samenwerking met het Amsterdam ...
In memoriam Martin Reynaert (1963 - 2025)

Onlangs ontvingen wij het verdrietige bericht over het overlijden van Martin Reynaert op 24 september. Reynaert promoveerde in 2005 in Tilburg met zijn proefschrift ‘Text induced spelling correction’ en bouwde ...
In memoriam Ivan Kisjes (1976-2025)

Afgelopen week ontvingen we het verdrietige nieuws dat Ivan Kisjes, research engineer bij het CREATE Lab, geheel onverwachts is overleden. Ivan was sinds 2004 verbonden aan onze faculteit, eerst als student en daarna ...
Vergeten componisten in de Nederlandse muziekgeschiedenis

Waarom ken je Mozart wel, maar de Nederlandse componist Leo Smit waarschijnlijk niet? Sommige Nederlandse componisten zijn rond de Tweede Wereldoorlog volledig uit de muziekgeschiedenis verdwenen. Volgens musicoloog ...
In memoriam Selma Leydesdorff (1949 – 2025)

Selma Leydesdorff, emeritus hoogleraar Mondelinge Geschiedenis en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam, is op 6 oktober 2025 overleden. Met haar overlijden verliest Nederland een van de grondleggers van de oral ...
Van leesplezier naar literair onderzoek: het succes van LitLab

Hoe maak je literatuuronderwijs uitdagender, relevanter én leuker voor middelbare scholieren? Negen jaar geleden gingen UvA -onderzoeker Feike Dietz en collega's van verschillende universiteiten met die vraag aan de ...
Early Career Awards KNAW voor drie UvA-wetenschappers

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) kent Early Career Awards toe aan drie jonge onderzoekers van de UvA. De laureaten zijn architectuurhistoricus Rixt Woudstra, historicus Laurien Vastenhout ...
Herinrichting Kartinizaal van start

De afgelopen tijd hebben de nodige werkzaamheden aan de Kartinizaal plaatsgevonden in het kader van de herinrichting van de ruimte. Momenteel wordt de ruimte gereed gemaakt voor het project Staged Histories, Living ...
Taaldiversiteit op Amsterdamse scholen onderzocht

Hoeveel verschillende talen en dialecten worden er gesproken op scholen in Amsterdam? Om dat te onderzoeken, voerden de stichting Taal naar Keuze en de UvA in de afgelopen weken inventarisaties uit op een groot ...
Carolina Torres wint Rijksmuseum Migelien Gerritzen scriptieprijs 2025

Carolina Torres, afgestudeerd aan de masteropleiding Conservering en Restauratie van Cultureel Erfgoed aan de Universiteit van Amsterdam, heeft de Rijksmuseum Migelien Gerritzen scriptieprijs 2025 gewonnen met haar ...
Amsterdam Time Machine: navigeer door het verleden van de stad

Hoe zag jouw huis er 50 of 100 jaar geleden uit? Hoe werd Amsterdam vroeger beschermd tegen overstromingen? En hoe beleefden Amsterdamse vrouwen de Tweede Wereldoorlog? De Amsterdam Time Machine, een publieke ...
Geletterdheid en een tweede taal leren: hoe werkt dat?

Hoe verloopt de ontwikkeling van een tweede taal bij mensen die niet hebben leren schrijven of lezen? Sible Andringa, hoogleraar didactiek van de tweedetaalverwerving, probeert hier een antwoord op te vinden met het ...
Hoe we woordloze verhalen begrijpen

Kun je een complex verhaal vertellen zonder één enkel woord te gebruiken? Volgens UvA-mediawetenschapper Charles Forceville kan dat zeker. De vraag die hem interesseert is hoe een lezer zo’n verhaal begrijpt. ...
Platform brutality: hoe verleiden heeft plaatsgemaakt voor dwang

Mensen verleiden om hun data te delen: die tijd is voorbij. Gebruikers ‘moeten’ mee in de dwingende voorwaarden van techbedrijven, die gepresenteerd worden als noodzakelijk feit. Het gewelddadige en repressieve ...
Stemmen keren terug naar huis: koloniale geluidscollectie teruggegeven aan Indonesië

Onlangs reisde musicoloog Barbara Titus naar het Indonesische eiland Nias om daar gedigitaliseerde geluidsfragmenten, film en foto's terug te brengen naar de dorpen waar ze vandaan komen. De opnames, die in 1930 ...
Hoe zorgen digitale infrastructuren voor verandering in het mondiale Zuiden?

Digitale publieke infrastructuren (DPI's) zijn digitale systemen die veilige interacties tussen mensen, bedrijven en overheden mogelijk maken – vergelijkbaar met DigiD in Nederland. In veel landen in het mondiale ...
Facultaire erepenning voor Rijk Lammertse en John-André Wekking

Bij de facultaire opening van het academisch jaar 2025-2026 is de erepenning van de Faculteit der Geesteswetenschappen uitgereikt aan Rijk Lammertse en John-André Wekking, decennialang gezamenlijk als portier een ...
Van veendorp tot wereldstad: Amsterdam in kaarten

De wereldberoemde grachtengordel, de Jordaan, de Pijp, Amsterdam-Noord en nog veel meer Amsterdamse wijken werden eerst getekend en ingekleurd als kaart, waarna ze ook echt werden aangelegd. Ter ere van Amsterdam 750 ...
Het unieke dier: zijn mensen echt zo anders dan dieren?

Wat onderscheidt de mens van andere dieren, en wat verbindt ons juist met ze? In zijn nieuwe boek 'Het unieke dier', dat deze week verschijnt, gaat hoogleraar Digital Humanities Rens Bod op zoek naar antwoorden op ...
Countermapping: hoe nieuwe kaarten de wereld herschrijven

Afrika wil in juiste formaat op de wereldkaart, zo was onlangs te lezen op NOS.nl. Kaarten kunnen mensen rechten teruggeven, weet ook UvA-promovendus Jochem Kootstra. Hij doet onderzoek naar ‘countermapping’: het ...
SignLab Amsterdam komt met gebarentaalspel voor kinderen

Dove kinderen volgen tegenwoordig steeds vaker regulier onderwijs in plaats van speciaal onderwijs. Als alle kinderen op school wat gebarentaal kennen, zal het voor dove kinderen veel makkelijker en fijner zijn op ...
'Het werk dat mensen in creatieve beroepen blij maakt, laat ze ook ziek op de bank belanden’

Werken in de creatieve sector klinkt voor velen als een droom, maar heeft ook een schaduwzijde. Mensen in creatieve beroepen hebben disproportioneel vaak last van stress, burn-outs en depressieve klachten, blijkt uit ...
Bekend maakt bemind in de wetenschapsjournalistiek

Wetenschapsjournalisten maken zich niet veel zorgen over zogenoemde rooftijdschriften. Veel van hen vertrouwen op hun intuïtie en hun strategieën om problematisch onderzoek te vermijden in hun werk. Voor sommigen ...
Digitale talenkaart van Amsterdam visualiseert meertaligheid van de stad

Amsterdam kent een grote culturele en taalkundige diversiteit, maar systematische gegevens over de talen die in de stad worden gesproken ontbreken grotendeels. Het project Meertalig Amsterdam, gecoördineerd door ...