15 juni 2021
Deze animatiefilm neemt je mee naar belangrijke momenten in de geschiedenis van het onderzoek naar het menselijk brein en bewustzijn, om te eindigen bij ons huidige werk aan de Universiteit van Amsterdam.
Bewustzijn verwijst naar de gebundelde subjectieve ervaringen die we allemaal hebben. Het is de continu veranderende stroom van hoe we de buitenwereld en ons lichaam ervaren: regen die op het dak ratelt, een rommelende maag, de prachtige kleuren om ons heen, een herinnering die opduikt, de deadline die voor ons ligt.
Bewustzijn werd lang gezien als een uniek menselijk kenmerk. Maar met Darwin in het achterhoofd is dat idee steeds minder waarschijnlijk. Dieren hebben hoogstwaarschijnlijk ook bewuste ervaringen. Hoe komt deze raadselachtige en fascinerende eigenschap tot stand in het brein? Hoe zorgen interacties tussen processen in de hersenen en in de omgeving voor subjectieve ervaringen bij mens en dier?
Wetenschappers verbonden aan de programmagroep Brein en Cognitie, van de afdeling Psychologie bij de Universiteit van Amsterdam, onderzoeken hoe de onderling verbonden hersengebieden in ons hoofd bewuste ervaringen genereren. En wat gebeurt er als iemand het bewustzijn verliest, bijvoorbeeld bij het inslapen of onder narcose? In hoeverre zijn onze keuzes en ons gedrag gestuurd door onbewuste processen, waar we geen bewuste toegang tot hebben? En hoe zit dat dan met vrije wil?
Het onderzoekszwaartepunt Brain & Cognition brengt experts uit diverse disciplines samen, zoals gedragswetenschappers, taalkundigen, neurologen en biologen. In samenwerking onderzoeken zij hoe ons brein bijdraagt aan ons vermogen tot observatie, denken en handelen, emotie, bewustzijn en beweging. Daarmee beantwoorden ze vragen als: hoe nemen we beslissingen, hoe verwerken we informatie, wat is (ab)normaal gedrag en hebben alleen mensen morele principes?