De 'rule of law' vereist dat het publieke gezag, maar ook de burgers, zich moeten houden aan het recht. De bescherming die de rule of law biedt, is echter niet meer voldoende naarmate publieke en private actoren steeds meer in een internationale omgeving functioneren. Naarmate staten meer bevoegdheden overdragen aan internationale organen, kunnen traditionele waarborgen verloren gaan of van aard veranderen. Dat is de kern van het probleem dat in dit onderzoek centraal staat.

Staten dragen steeds meer taken en bevoegdheden over aan internationale organen als de Europese Unie en de Verenigde Naties. Daar worden besluiten genomen die vervolgens ook in Nederland en andere statenmoeten worden uitgevoerd. Maar hoe kan verzekerd worden dat die organen zich houden aan internationale regels? Wie is verantwoordelijke als ze dat niet doen, zeker nu op internationaal niveau de rechter een veel zwakkere positie inneemt dan binnen staten? Hoe kunnen rechtstatige waarden die gedurende eeuwen zijn ontstaan, beschermd worden? Moeten er waarborgen op internationaal of op nationaal niveau gecreëerd worden?

Het onderzoek naar de international rule of law bestudeert de betekenis van de rule of law op internationaal niveau en onderzoekt door middel van welke beginselen en procedures verzekerd kan worden dat de rule of law op internationaal niveau gewaarborgd wordt. Bijzondere aandacht wordt besteed aan het zich ontwikkelende recht inzake aansprakelijkheid van staten en internationale organisaties, en aan de vraag hoe internationale en nationale verantwoordingsmechanismen (waaronder rechters) gezamenlijk het gat in de rule of law kunnen dichten.

Wat is het belang van internationaal recht?

HoofdZaken is een filmserie over de onderzoekzwaartepunten van de UvA. In deze aflevering maken wetenschappers van het zwaartepunt The International Rule of Law duidelijk waarom het zo belangrijk is om afspraken te maken bij aangelegenheden tussen internationale spelers.