Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.

De Consolidator Grant is bedoeld voor onderzoekers die 7 tot 12 jaar geleden zijn gepromoveerd. Met de subsidie kunnen zij zich vestigen als onafhankelijk onderzoeksleider.

De toekenningen

Matthijs Brouwer
Matthijs Brouwer

Matthijs Brouwer (afdeling Neurologie, Amsterdam UMC): Improving Prognosis by Using Innovative Methods to Diagnose Causes of Encephalitis

Encefalitis is een ernstige ontsteking van de hersenen, die veroorzaakt kan worden door bacteriën, virussen, schimmels en parasieten, maar ook door overmatige activiteit van het immuunsysteem (auto-immuunziekten). Bij de helft van de mensen met encefalitis blijft echter onduidelijk wat de oorzaak is. Hierdoor is het voor artsen lastig om de goede behandeling te kiezen. Een op de zes patiënten met encefalitis overlijdt, mede omdat het lang duurt totdat de behandeling wordt gestart vanwege onzekerheid over de oorzaak.

Brouwer gaat in een grote groep patiënten op zoek naar nieuwe oorzaken van encefalitis. Met vernieuwende technieken onderzoekt hij hersenvocht om zo tot nu toe onbekende virussen en andere verwekkers te identificeren. Door te kijken naar patronen van genexpressie (RNA), vetten, metabolieten en eiwitten in hersenvocht wil Brouwer een vingerafdruk van elke oorzaak van encefalitis vinden, waarmee de oorzaak binnen enkele uren vastgesteld kan worden. Daarmee kan sneller de juiste behandeling worden gegeven en is de kans groter dat de patiënt goed herstelt.

Philippe Corboz
Philippe Corboz (foto: Sergio Tapias Arze)

Philippe Corboz (Institute of Physics): State-of-the-Art Simulations of Quantum Many-Body Systems with the Next-Generation Tensor Network Algorithms

Soms veroorzaken elementaire bouwstenen op de allerkleinste schaal – atomen, moleculen of nog kleinere deeltjes – effecten die alleen op de veel grotere schaal van materialen zichtbaar zijn. Dit verschijnsel staat in de natuurkunde bekend als ‘emergentie’. Het begrijpen van emergente verschijnselen in quantummechanische veeldeeltjessystemen met sterke interacties is voor natuurkundigen een van de belangrijkste uitdagingen. Een beroemd voorbeeld is dat van supergeleiding bij relatief hoge temperaturen (nog altijd zo’n 100-200 graden onder het vriespunt), een verschijnsel dat meer dan 30 jaar geleden in experimenten ontdekt werd, maar waarvoor een gedetailleerde verklaring nog altijd een van de grootste natuurkundige raadsels is.

Een ander prominent voorbeeld is dat van systemen van wisselwerkende deeltjes met spin, van belang voor bepaalde klassen van materialen met een scala aan magnetische eigenschappen. Deze systemen veroorzaken ook nieuwe exotische materietoestanden die quantum spin liquids heten. Het nauwkeurig bestuderen van dergelijke systemen is een grote uitdaging, met name omdat standaard numerieke benaderingen niet werken. Recent is er belangrijke vooruitgang geboekt met behulp van numerieke methoden uit de quantum-informatietheorie: de ‘tensor network methods’ uit Corboz’ projecttitel. Het doel van zijn project is om de volgende generatie van tensornetwerkmethodes te ontwikkelen, en daarmee nieuw licht te werpen op allerlei uitdagende openstaande problemen, waaronder supergeleiding bij hoge temperatuur, quantum spin liquids en andere nieuwe materietoestanden.