Wat willen de demonstranten?
Peter-Paul Verbeek: 'Dat de UvA stelling neemt en alle academische samenwerking met Israël verbreekt. Ik begrijp die oproep en de emotie zeker, en we bieden daar ook ruimte voor. Maar we merken ook dat sommige protesten echt grimmig worden, en de dialoog onmogelijk maken. Dat vind ik niet passen bij een academische instelling.'

Hoe gaan jullie daarmee om?
'Daar worstelen we mee. Als organisatie nemen we geen stelling. Onze universiteit moet een thuis bieden voor debat en kritiek, binnen de afgesproken regels, en kan die functie niet goed vervullen als we als organisatie zelf een uitdrukkelijk standpunt innemen. Paradoxaal genoeg vereist academische vrijheid terughoudendheid bij het ruimte bieden aan politieke demonstraties, zeker als dat gepaard gaat met een sfeer van intimidatie en onveiligheid. Het is dan niet gericht meer op open dialoog maar op het uitdragen en opdringen van één visie. Terwijl natuurlijk binnen de universiteit iedereen zich een eigen mening moet kunnen vormen, of ervoor moet kunnen kiezen om géén mening te hebben, of binnen de universiteit hierover de discussie niet te willen voeren.'

'We zien helaas dat het soms misgaat. Een admiraal die niet de gelegenheid krijgt zijn verhaal te doen bij Room for Discussion. Bij het Amsterdam University College (AUC) is een week lang de toegang tot het gebouw versperd, arm in arm en gemaskerd, om colleges en tentamens onmogelijk te maken. Mensen die naar binnen wilden werden uitgemaakt voor leugenaar of lafaard. Studenten voelen zich onveilig in hun dorms. Daar trekken we een grens.'

En dan is het nodig om te politie te bellen?
'Zo gaat het niet. Binnen het AUC is de decaan al maanden in gesprek met demonstrerende studenten. En bij een blokkade proberen we eerst in overleg te treden, vervolgens bieden we een alternatieve ruimte aan zodat onderwijs kan doorgaan, of niet verstoord wordt. Daarna vragen we of de demonstratie verplaatst kan worden, zodat het gebouw toegankelijk blijft en het onderwijs kan doorgaan. En echt pas als allerlaatste wordt contact met de politie gelegd ter ondersteuning. Zij beginnen weer van voren af aan: overleggen, verplaatsen, verzoeken te vertrekken. Het duurt uren voordat de politie echt ingrijpt.'

Vreedzame studenten die dan gearresteerd worden, dat wil je toch niet?
'Nee, zeker niet. Maar je moet je ook realiseren dat een kern van activisten bereid is zich te laten arresteren voor een maximaal (media) effect. Dat mag, dat is hun keuze. Maar als UvA hebben we ook een verantwoordelijkheid voor andere studenten en medewerkers, die naar college willen. En we moeten de ruimte voor het debat ook juist openhouden – dat doe je niet door een blokkade met eisen en een statement. Gemaskerde acties, mensen als laf bestempelen, leuzen als “From the river to the sea” scanderen is enorm impactvol, dat voelt voor een ander deel van onze gemeenschap, met name Joodse studenten en medewerkers, helemaal niet vreedzaam.'

Waar ligt dan de grens?
'Als je het zo vraagt lijkt dat niet zo ingewikkeld: bijeenkomsten waar ruimte is voor dialoog zijn natuurlijk goed, teach-ins bijvoorbeeld. Ook demonstreren tegen universitair beleid is toegestaan. Maar er zijn wel voorwaarden; geen gezichtsbedekking, geen blokkades, geen overnachtingen in panden, geen sfeer van intimidatie en onderwijs en onderzoek moeten gewoon kunnen doorgaan. Lijkt me vanzelfsprekend. In de praktijk is het soms ingewikkelder.'

Er klinkt een steeds luidere roep om de banden met Israëlische universiteiten te verbreken. Na de inval in Oekraïne werden de banden met Rusland toch ook verbroken?
'We zijn zeer terughoudend met het beperken van institutionele en individuele samenwerkingen zonder dat daar een duidelijke wettelijke grondslag of oproep vanuit de rijksoverheid voor is. Dat was in het geval van Rusland wel zo. We zien in de samenwerking met individuele Israëlische medewerkers, mits de aard van de samenwerking in lijn ligt met onze academische missie, een kans om ook in tijden van oorlog en conflict een open lijn te houden, zogeheten science diplomacy. Het verbreken of opschorten van alle banden betekent ook het verbreken van relaties met onderzoekers die de kritische stem in Israël vertegenwoordigen.'