Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Wanneer je aan vogels denkt die geluiden nabootsen, komen waarschijnlijk papegaaien en spreeuwen in je op. Ze staan bekend om het kopiëren van menselijke spraak, autoalarmen en zelfs beltonen. Maar wat gebeurt er als je ze uitdaagt met iets echt complex, zoals de elektronische piepjes van R2-D2, de beroemde droid uit Star Wars? Wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Leiden hebben nu negen soorten papegaaien en Europese spreeuwen hierop getest.

Spreeuwen versus papegaaien

Het bleek dat spreeuwen het best waren in het imiteren van de meer complexe “multifonische” geluiden. Dat danken ze aan de unieke bouw van hun geluidorgaan, de syrinx, die twee geluidsbronnen heeft. Hierdoor kunnen spreeuwen meerdere tonen tegelijk voortbrengen, perfect voor R2-D2-achtige geluidjes.

Papegaaien daarentegen kunnen, net als mensen, maar één toon tegelijk produceren. Toch deden ze het goed bij de eenvoudigere “monofonische” piepjes van R2-D2. Interessant genoeg waren het niet de bekende, spraakzame grijze roodstaarten of amazonepapegaaien die het beste presteerden, maar juist de kleinere soorten, zoals grasparkieten en valkparkieten. Deze kleine vogels, vaak gezien als minder indrukwekkende zangers, deden het in deze specifieke taak juist beter dan hun grotere soortgenoten, waarschijnlijk door een andere strategie te gebruiken.

Het onderzoek samengevat in een infographic
Het verschil tussen de vocale organen van papegaaien en spreeuwen

Samenhang anatomie en vocale vaardigheden

Het onderzoek biedt volgens de wetenshappers een leuke maar ook waardevolle inkijk in hoe anatomie, zoals de structuur van het stemorgaan van een vogel, de grenzen en mogelijkheden van hun vocale vaardigheden bepaalt. Het is de eerste keer dat zoveel verschillende soorten precies dezelfde complexe geluiden hebben geproduceerd, wat eindelijk een directe vergelijking mogelijk maakt. Dit laat volgens hun zien dat zelfs geluiden uit sciencefiction ons iets echts kunnen leren over de evolutie van communicatie en leerprocessen bij dieren.

En ook een leuke gedeelte van het onderzoek: een groot deel van de geluidsdata kwam van huisdiereigenaren en vogelliefhebbers die deelnamen aan citizen science via het Bird Singalong Project. Met hun hulp konden de onderzoekers een meer gevarieerde verzameling vogelgeluiden verzamelen dan ooit tevoren. Een bewijs dat wetenschap niet altijd in een laboratorium hoeft plaats te vinden.

Details artikel

Nick Dam (Leiden University), Henkjan Honing (university of Amsterdam) & Michelle Spierings (Leiden University), What imitating an iconic robot reveals about allospecific vocal imitation in parrots and starlings, In: Scientific reports

Prof. dr. H.J. (Henkjan) Honing

Faculteit der Geesteswetenschappen

Capaciteitsgroep Muziekwetenschap