In Nederlandse bioscopen zijn ze niet vaak te zien, maar Chinese films behoren tot één van de grootste filmindustrieën ter wereld. In 2020 haalde de Chinese filmwereld als eerste industrie ooit Hollywood in wat betreft de opbrengst van tickets (de box office): deze bedroeg 3 miljard dollar.

Ondanks deze grote schaal is het aantal vrouwelijke regisseurs van avondvullende films op het Chinese vasteland gering: aan het roer van films uitgebracht tussen 2000 en 2020 zijn het er ongeveer 62. Mediawetenschapper Fan Yang merkte op dat ook in het onderzoek naar Chinese cinema weinig aandacht is voor deze vrouwen.

Hoe klein het aandeel vrouwelijke regisseurs precies is, weet Yang ook niet. 'Het totale aantal regisseurs in China is heel moeilijk vast te stellen, omdat in principe iedere onafhankelijke filmmaker zichzelf regisseur kan noemen', legt ze uit. 'Duizenden, tienduizenden? Dat het een enorm klein aandeel is, staat vast.'

Vrouwelijke regisseur geen garantie voor feministische film

In de films geregisseerd door deze vrouwen ging Yang op zoek naar feministische narratieven: films die zich richten op het verhaal van vrouwen. 'Om een feministisch narratief te zijn moet de protagonist van de film een vrouw zijn, of het verhaal moet gaan over problemen die vrouwen in het leven meemaken.'

Uit het onderzoek blijkt dat een vrouwelijke regisseur geen garantie is voor feministische narratieven. 'Niet iedere vrouwelijke regisseur is pro-feminisme. Daarnaast zijn er ook mannelijke regisseurs die feministische films maken. Maar', zegt ze, 'van alle feministische films die ik heb gezien waren de meeste wel geregisseerd door een vrouw.'

Lokaal feminisme

De oogst van het onderzoek van Yang blijft volgens haar niet beperkt tot de studie van films, maar draagt bij aan de studie van feminisme in het geheel. De promovendus betoogt dat veel van de ideeën over feminisme die in de wetenschap worden toegepast gebaseerd zijn op het liberale feminisme dat wordt gedefinieerd door westerse samenlevingen.

Yang vermoedde dat door het gebruik van liberaal feminisme films die wel feministisch zijn naar lokale begrippen buiten de boot vallen bij de classificatie. Daarom herdefinieerde zij feminisme op basis van lokale, Chinese sociale en politieke verschijnselen.

Promotiegegevens

Fan Yang verdedigt haar proefschrift Chinese Women’s Cinema Through a Feminist Lens op 12 januari om 14:00. De online ceremonie is besloten. Haar promotor is prof. dr. Misha Kavka.