Het Universiteitskwartier van de UvA heeft een lange, bijzondere geschiedenis. Nog niet eens zo lang geleden, tot in de jaren 80 van de 20^e eeuw, was er een ziekenhuis gevestigd: het Binnengasthuis, dat vier eeuwen lang het grootste ziekenhuis was in de Amsterdamse binnenstad.

Maar het verhaal van het gebied gaat nog veel verder terug. Door de eeuwen heen waren er ook onder meer een klooster en een oudemannen- en vrouwenhuis gevestigd. Om dit verleden tot leven te brengen, brachten onderzoekers van het 4D Research Lab gebied op een bijzondere manier in kaart.

Alle kennis samenbrengen

Via historische bronnen, zoals foto’s, bouwtekeningen en kaarten, konden de onderzoekers heel nauwkeurig reconstrueren hoe de gebouwen in het gebied er door de eeuwen heen uit moeten hebben gezien – van grote lijnen tot aan kleine details in metselwerk, gevels en daken. Daarbij richtten ze zich op drie gebouwen in het bijzonder: de Oudemanhuispoort, BG5 en de nieuwe Universiteitsbibliotheek.

Bekijk de reconstructies en lees de verhalen:

‘Deze reconstructies zijn meer dan alleen plaatjes van hoe het er vroeger uitzag: ze brengen al onze actuele bouw- en kunsthistorische kennis over deze UvA-gebouwen samen’, vertelt Tijm Lanjouw van het 4D Research Lab. ‘Door hun visuele kracht laten ze zien hoezeer de bebouwde omgeving en ons gebruik ervan in de afgelopen eeuwen – en alleen al in de laatste 100 jaar – is veranderd.’

Wandel door het chirurgisch theater

Zo is bijvoorbeeld te zien hoe de Oudemanhuispoort door de eeuwen heen transformeerde van oudemannen- en vrouwenhuis tot het huidige UvA-gebouw. Verder zien we hoe BG5, ooit gebouwd als state-of-the-art ziekenhuis, eruitzag voordat de binnenplaats van het pand in 1988 werd overdekt met de bekende glazen piramide.

Ook bijzonder: neem een kijkje in het chirurgisch theater van het voormalige Binnengasthuis, zoals het er ruim 120 jaar geleden uitzag – toen er nog operaties plaatsvonden onder het toeziend oog van medisch studenten. Leuk detail is dat diezelfde ruimte binnenkort wordt getransformeerd tot moderne collegezaal in de nieuwe Universiteitsbibliotheek.

In de verhalen is naast het verleden ook aandacht voor hoe de toekomst van de gebouwen eruit zal zien, en hoe de lange geschiedenis van de gebouwen daar een belangrijke rol in zal blijven spelen.

Over het project

Het Universiteitskwartier herbergt een unieke concentratie van geesteswetenschappelijke instituten van de UvA en de KNAW, en is door de gemeente Amsterdam aangewezen als een van de Innovatiedistricten van de stad. Het gebied vormt de thuisbasis voor de Amsterdam Humanities Hub, waarin UvA, KNAW en gemeente samenwerken. In de toekomst zal de volledige Faculteit der Geesteswetenschappen van de UvA geconcentreerd zijn in het gebied.

De historische reconstructies van het gebied komen voort uit een samenwerking tussen verschillende onderdelen van de UvA: het 4D Research Lab, de afdeling Huisvestingsontwikkeling, de Faculteit der Geesteswetenschappen en de Universiteitsbibliotheek. Het idee voor het project is afkomstig van Patricia Lulof en Lex Bosman van het 4D Research Lab.