Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Soms kunnen alfa- en beta-wetenschappen op verrassende wijze vruchtbaar samenwerken. Deze maand is het Crystinart-programma van start gegaan – een initiatief van UvA-natuurkundige prof. Noushine Shahidzadeh, dat tot doel heeft om kunstwerken te beschermen door natuurkundig onderzoek te doen naar de kristallisatie van oplosbare zouten.
Damage
Een voorbeeld van de schade die kan ontstaan als zouten kristalliseren. Foto gemaakt op het Forum Romanum in Rome door Noushine Shahidzadeh.

Een van de grootse bedreigingen voor kunstwerken vervaardigd van poreuze materialen – denk aan muurschilderingen, aardewerk en natuursteen – is de werking van oplosbare zouten die in de poriën zijn doorgedrongen. Onder invloed van schommelingen in temperatuur en luchtvochtigheid nemen deze zouten vocht op uit de lucht en lossen op. Ze kunnen vervolgens kristalliseren als het materiaal weer opdroogt. Die kristallisatie kan structurele schade veroorzaken in de interne structuur van de materialen.

Natuurkundig onderzoek kan een grote bijdrage leveren aan het voorkomen van dergelijke schade en zo ons culturele erfgoed beschermen. Het Crystinart-programma (CRYStallization damage at the INTerfaces of ARTworks) is opgericht met dit doel, op initiatief van UvA-natuurkundige prof. Noushine Shahidzadeh. Naast het UvA-Ínstitute of Physics zijn de TU Eindhoven, de Universiteiten van Bologna (Italië) en Pau (Frankrijk) en het restauratieatelier Keramiek, Glas en Steen van het Rijksmuseum in het project betrokken.

Binnen deze samenwerking tussen exacte wetenschappers en conserveringsspecialisten zal fundamenteel onderzoek gedaan worden naar kristallisatie als een van de voornaamste degradatie-oorzaken bij poreuze objecten – en bij kunst in het bijzonder. Het project wordt gefinancieerd door het Joint Programming Initiative on Cultural Heritage and Global Change (JPICH), de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Netherlands Institute for Conservation Art and Science (NICAS).