14 maart 2024
Zwarte gaten zijn mysterieuze plekken in de kosmos, die alles opslokken en waar niets, zelfs licht niet, uit ontsnappen kan. Het zijn misschien wel de spannendste fenomenen van het heelal, waar ook wetenschappers nog lang niet alles van begrijpen. In de nieuwe tentoonstelling “Dichter bij het Zwarte Gat” van Rijksmuseum Boerhaave wordt de bezoeker stapsgewijs door deze boeiende materie geloodst. De expositie bevat naast natuurkundige ook historische componenten, met stukken van bijvoorbeeld Hawking, Einstein, Oppenheimer en Penrose. De tentoonstelling is te zien van donderdag 21 maart 2024 t/m 5 januari 2025.
In de lezing ter gelegenheid van het openen van de expositie bespreekt Van Dongen, aan de hand van objecten uit de tentoonstelling, hoe wetenschappers tot het inzicht kwamen dat sommige sterren aan het einde van hun levensloop imploderen tot een zwart gat; waarom Einstein daar niet in geloofde, en hoe zwarte gaten nog steeds wetenschappers voor de grootste raadsels stellen. Ook bespreekt hij hoe de kunsten en bekende beelden ons kunnen helpen een voorstelling te maken van zwarte gaten.
Jeroen van Dongen is naast hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam ook co-directeur van het Vossius Centrum voor Geschiedenis van de Wetenschappen. Voorheen was hij als redacteur van de verzamelde werken van Albert Einstein werkzaam aan het California Institute of Technology.
Emilie Skulberg is wetenschapsgeschiedkundige en is in 2021 gepromoveerd aan de Universiteit van Cambridge op de totstandkoming van het beroemde eerste beeld van een zwart gat door de Event Horizon Telescope collaboration. Sinds haar promotie is ze met een fellowship van het Dutch Black Hole Consortium verbonden aan Institute of Physics van de UvA.
Van Dongen en Skulberg zijn voor Rijksmuseum Boerhaave samen gastcuratoren van de expositie “Dichter bij het Zwarte Gat”.
De lezing vindt plaats op zaterdag 23 maart van 15:00 tot 16:00 uur, en is te volgen in de congreszaal van het museum of online via de livestream. Deelname aan de livestream is gratis; het bijwonen van de lezing in het museum is gratis met een geldig entreebewijs (op vertoon van een museumticket, of geheel gratis met bijvoorbeeld een museumkaart of collegekaart). Belangstellenden wordt verzocht zich aan te melden voor het volgen van de lezing (ook via de livestream) via de onderstaande link.