Urban Mental Health als onderzoekszwaartepunt

Hoe kan het dat psychiatrische aandoeningen zoals depressie, angst en verslaving vaker voorkomen in stedelijk gebied? Is er sprake van ‘grootstedelijke stress’, bijvoorbeeld door de drukte, vervuiling en criminaliteit? En op wat voor manier beïnvloed je leefomgeving überhaupt je mentale gezondheid? Om op dit soort vragen een antwoord te formuleren heeft de Universiteit van Amsterdam (UvA) van ‘Urban Mental Health’ (UMH) een nieuw onderzoekszwaartepunt gemaakt. Omdat de vraag hoe wonen in stedelijk gebied zeer weerslag heeft op onze geestelijke gezondheid immens complex is, kan deze het beste worden beantwoord door de stad en haar inwoners daadwerkelijk als complex systeem te beschouwen, waarin alle betrokken factoren op een dynamische manier samenhangen.

Het centrum ‘Urban Mental Health’ (UMH) is een UvA onderzoekszwaartepunt. Het heeft tot doel nieuwe inzichten te bieden wat betreft de geestelijke gezondheid in een grootstedelijke setting en deze te verbeteren door gerichte interventies gebaseerd op die inzichten. Hierbij wordt een breed perspectief gekozen middels een zogenoemde ‘complexiteits benadering’ waarin de dynamiek wordt betrokken tussen factoren die een rol spelen bij geestelijke gezondheid en gerelateerde problematiek in een stedelijke context

Rol 'urbane stress' op psychische gezondheid

Er is veel te winnen bij onderzoek naar de invloed van verstedelijking (urbanisatie) op de geestelijke gezondheid. Wereldwijd neemt het wonen in een stedelijke omgeving toe: meer dan 50 procent van de wereldbevolking woont momenteel in de stad, een percentage dat naar verwachting zal stijgen tot 66 procent in 2050. Door de infrastructuur en concentratie van bedrijven en voorzieningen is het leven in een stad voor veel mensen economisch aantrekkelijk. Tegelijk kan het voor velen ook uitdagend, druk, veeleisend en stressvol zijn. Deze 'urbane stress' speelt waarschijnlijk een belangrijke rol bij de geestelijke gezondheid van stadsbewoners. Hoe dit precies werkt is nog onduidelijk. UMH werkt met een geïntegreerde benadering, er wordt gewerkt aan het verkrijgen van inzicht in de achterliggende mechanismen, aan het modelleren van het samenspel van invloeden en aan het testen van nieuwe interventies zowel op het individu als op beleid gericht.

UMH wil zich op termijn ontwikkelen tot een onderscheidend onderzoekscentrum ter bevordering van psychische gezondheid in een stedelijke omgeving, en in Amsterdam in het bijzonder.

Inzicht in geestelijke gezondheidsproblemen

Binnen UMH gebruiken we een complexiteitsbenadering om de dynamiek en samenhang van de vele risico-factoren en actoren die een rol spelen bij geestelijke gezondheid in een stedelijke omgeving te modelleren. Hierbij is speciale aandacht voor de gemeenschappelijke en unieke factoren bij grootstedelijke geestelijke gezondheidsproblematiek (verslaving, angst en depressie) een rol spelen, en hoe die te voorkomen of op te lossen.

Binnen UMH willen we beter begrijpen waarom sommige groepen of individuen juist gedijen in de uitdagende, complexe omgeving van een stad, terwijl anderen juist erg kwetsbaar zijn en problemen ontwikkelen.

De UMH aanpak integreert eerdere theorieën en bronnen en wil nieuwe aangrijpingspunten voor interventies en beleidsvorming op verschillende niveaus identificeren. De ambitie is deze aangrijpingspunten, waar mogelijk en relevant, en in samenwerking met verschillende maatschappelijke en lokale partners, vervolgens ook te testen in relatie tot de geestelijke gezondheid in het algemeen, en in de setting van de gemeente Amsterdam.

Kerngroepen

Urban Mental Health (UMH) is een van de onderzoekszwaartepunten (RPA) van de Universiteit van Amsterdam (/UvA). Dit samenwerkingsproject is ingebed in drie van haar faculteiten. Zo kan optimaal gebruik gemaakt worden van de kennis en vaardigheden aanwezig binnen de Faculteiten Natuurkunde, Wiskunde en Informatica (FNWI), Maatschappij en Gedragswetenschappen (FMG) en Geneeskunde (A-UMC), in samenwerking met het Institute for Advanced Study van de UvA (IAS). Dit brengt een unieke expertise en nieuwe multi-disciplinaire onderzoeksteams bijeen, die hun krachten zullen bundelen in samenwerking met verschillende ‘stakeholders’ uit de regio Amsterdam.

Verbindingen met stakeholders

UMH wil haar onderzoek uitvoeren in nauwe samenwerking met verschillende maatschappelijke groepen van belanghebbenden en specifieke (patienten) cohorten aanwezig binnen Amsterdam maar ook op nationaal en internationaal niveau. Als stakeholders wordt gedacht aan de Gemeente Amsterdam, de GGD, GGZ, eerstelijns gezondheidszorginstellingen, scholen, patiëntenorganisaties, familieorganisaties, bedrijven, maar ook opleidingsorganisaties voor professionals in de geestelijke gezondheidszorg, nationale belanghebbenden. Daarnaast zullenbeleidsmakers ook worden betrokken voor specifieke stedelijke toepassingen en implementatie van beleidsadviezen. Vanuit UMH zal zo een uniek (inter)nationaal netwerk van instellingen voor geestelijke gezondheid in een stedelijke context ontwikkeld worden.

Volg ons op Twitter