‘Culturele renaissance’
Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2009 lijkt de associatie van Griekenland met ‘crisis’ onontkoombaar. In het kader van de crisis werd de ruimte voor (politieke) keuzes ernstig beperkt. Zo werd bezuinigingspolitiek bijvoorbeeld gepresenteerd als een ‘eenrichtingsweg’ zonder alternatieven. Ook werd de horizon van toekomstige mogelijkheden ingeperkt. Voor alternatieve voorstellingen van het heden en de toekomst kunnen we ons volgens Boletsi wenden tot recente werken van literatuur, kunst en cinema. Er is sinds de crisis sprake van een ‘culturele renaissance’ in Griekenland, vooral op het gebied van poëzie, openbare kunst en film, waar veel internationale aandacht voor is. Een van de belangrijkste hedendaagse kunstevenementen, Documenta, heeft in 2017 Athene als tweede locatie (naast Kassel) gebruikt onder de titel ‘Learning from Athens’. Films van de zogenoemde ‘Greek Weird Wave’ hebben de Griekse cinema internationaal in de schijnwerpers gezet.

Wat maakt bepaalde vormen van artistieke en culturele productie in Griekenland interessant voor een internationaal publiek? Wat maakt de casus van dit land paradigmatisch voor bredere systemische processen, maar ook voor verzetsvormen en alternatieve artistieke ‘talen’ in het Middellandse Zeegebied en in de rest van Europa of de wereld?

Herziening van verleden en heden
Veel literaire werken, graffiti, kunstinitiatieven en films die tijdens de crisis zijn ontstaan, herzien het verleden en het heden om de verbeelding van de toekomst te verbreden. Boletsi beschrijft dit proces met het begrip ‘futurity’, een toekomstgericht engagement met het verleden, waarbij men in objecten en archieven van het verleden duikt op zoek naar beelden, vocabulaires, verhalen en instrumenten die vorm kunnen geven aan alternatieve toekomsten. Dit engagement vindt weliswaar plaats in de literatuur en kunst, maar vergt ook nieuwe of tegendraadse manieren van lezen van onderzoekers in de geesteswetenschappen.

Mw. prof. dr. M. Boletsi, bijzonder hoogleraar Nieuwgriekse studies (Marilena Laskaridis-leerstoel): The Futurity of Things Past: Thinking Greece Beyond Crisis.

Deelname

Toegang vrij