Talloze grafmonumenten in de Romeinse wereld herinneren in woord en beeld aan de idealen en ambities van vrijgelaten slaven. Hun ambivalente positie - tussen slaaf en vrijgeborene - en hun niet-Romeinse herkomst (veelal uit het Grieks-sprekende oosten) maken vrijgelatenen tot een opvallende groep in de Romeinse samenleving. In haar afscheidsrede stelt Hemelrijk vrouwelijke vrijgelatenen centraal. Hoe gaven zij op hun grafmonumenten uitdrukking aan hun nieuwe status als Romeins burgeressen? Hoe lieten ze het stigma van slavernij achter zich? En hoe verhielden vrouwelijke vrijgelatenen zich tot het normatieve beeld van de gegoede Romeinse burgeres, de matrona?

Omdat standbeelden in de publieke ruimte hun ontzegd waren vanwege hun verleden in slavernij, waren grafmonumenten voor vrijgelatenen de enige manier om zich blijvend aan de buitenwereld te presenteren en hun herinnering veilig te stellen. Zij moesten daarbij zelf hun weg vinden in de keuze voor een beeldtaal. We vinden in de representatie van vrouwelijke vrijgelatenen dan ook een grotere diversiteit dan voor vrouwen uit de Romeinse elite, schetst Hemelrijk. Juist hun achtergestelde positie maakt vrouwelijke vrijgelatenen voor ons beter zichtbaar.

Prof. dr. Emily Hemelrijk, hoogleraar Oude geschiedenis: Beelden van vrouwen.

Deelname

hier per livestream te volgen zijn. In verband met de coronasituatie is het bijwonen van het afscheidscollege op fysieke locatie uitsluitend mogelijk op uitnodiging.