In onze samenleving is educatie de poort naar participatie, maar als educatie verwordt tot competitie en een afvalrace wordt ten koste van kinderen die het niet getroffen hebben, gaat het mis. Dan komen die kinderen thuis te zitten. Oorzaken zijn een voortdurende onderlinge vergelijking, veel te grote klassen en de nadruk op cognitieve vaardigheden. Het gespecialiseerd onderwijs biedt een meer op de persoon gerichte educatie, maar is niet overal bereikbaar. Dan wordt bij gebrek aan alternatieven al snel een vrijstelling geadviseerd.  Uit recent onderzoek blijkt dat jarenlang geen onderwijs vaak niet meer wordt ingehaald en leidt tot sociale isolatie later in het leven. Veel probleemgedrag is gebaseerd op sociale pijn.

De oplossingen hiervoor zitten volgens van der Helm in het organiseren van inclusief onderwijs. Inclusief onderwijs is onderwijs voor iedereen, ook voor kinderen die het niet getroffen hebben. Organiseer en financier dat als samenleving, beargumenteert hij.  Educatie is geen competitie maar ontwikkeling. Naast cognitieve vaardigheden betekent educatie ook sociaal-emotionele en persoonsontwikkeling. Een meer persoonsgerichte inrichting van het onderwijs houdt kinderen die het niet getroffen hebben beter binnenboord. 

Prof. dr. G.H.P. van der Helm, bijzonder hoogleraar Onderwijs en zorg voor leerlingen met cognitieve beperkingen en gedragsproblemen in het speciaal onderwijs: Ieder kind doet ertoe.

Deze oratie is hier live te volgen.