Nederland heeft een bloeiende hightech industrie met veel grote bedrijven zoals Philips, ASML en Vanderlande, die wereldleiders zijn in hun respectievelijke markten. Deze bedrijven zijn niet alleen een nationale trots van Nederland, net als kaas en tulpen. Ze creëren ook banen, dragen aanzienlijk bij aan de Nederlandse economie en verbeteren het leven van veel mensen. Denk bijvoorbeeld aan de röntgenmachines die onze gezondheidszorg verbeteren, de lithografiemachines die onze computerchips maken en de bagageafhandelingssystemen die ons helpen onze vakantiebestemming te bereiken. Hoewel deze hightech systemen allemaal heel verschillend zijn, ervaren ze allemaal een toenemende systeemcomplexiteit, waardoor elke nieuwe generatie systemen uitdagender, kostbaarder en tijdrovender is om te ontwikkelen dan de vorige. Waarom gebeurt dit en hoe kunnen we deze industrie innovatief houden? Hierop gaat Åkesson in tijdens zijn oratie.

De strijd tegen systeemcomplexiteit

Åkesson legt uit waarom systeemcomplexiteit toeneemt in hightech systemen. Hij betoogt ook dat het beheersen van deze toename vereist dat universiteiten, toegepaste onderzoeksorganisaties (zoals TNO) en de industrie strategisch samenwerken om nieuwe en betere manieren te onderzoeken om systemen te ontwikkelen, deze over te dragen aan de industrie en aan studenten te leren. Åkesson legt uit hoe het systeemontwikkelingsproces verbeterd kan worden door modellen een centrale rol te geven. Modellen zijn een eenvoudigere, meer abstracte beschrijving van delen van een systeem, zoals functionaliteit, prestaties of energieverbruik. Dergelijke beschrijvingen kunnen worden gebruikt om een begrijpelijk overzicht van een complex systeem te creëren, maar  ook voor analyse – bijvoorbeeld om ingenieurs te helpen kiezen tussen verschillende ontwerpopties –  en voor het automatisch creëren van documentatie, programmacode en tests om de ontwikkelingstijd te verkorten. Als de systemen te complex zijn om handmatig te modelleren, moeten modellen automatisch worden gemaakt uit gegevens die zijn verzameld uit de systemen, waardoor de grenzen van automatisering verder worden verlegd in de strijd tegen systeemcomplexiteit.

De oratie is in het Engels.

Prof. dr. B. Åkesson, bijzonder hoogleraar Design Methodologies for Cyber-Physical Systems: Managing Complexity in High-tech Systems.

Deze oratie is hier live te volgen.