De gehonoreerde projecten met UvA-deelname in het consortium:

NL-BioImaging-AM: Geavanceerde microscopie om het leven te begrijpen en ziektes te bestrijden

De recente ontwikkelingen in de microscopie maken het mogelijk om processen in levende cellen, organoïdes en kleine diermodellen te begrijpen en bij te sturen. NL-BioImaging-AM zal voor alle Nederlandse onderzoekers geavanceerde technieken en toepassingen voor de microscopie ontwikkelen en integreren. Hierdoor wordt het mogelijk om revolutionaire inzichten in de bouwstenen van het leven te verkrijgen, wetenschappelijke doorbraken te behalen en geavanceerde toepassingen in de maatschappij te realiseren om levensbedreigende ziektes te voorkomen of genezen.

Amsterdam UMC en UvA coördineren het consortium, onder leiding van UvA-hoogleraar Cellular Imaging Eric Reits, met een hoofdrol voor het van Leeuwenhoek Center for Advanced Microscopy (LCAM). Hierin werken onderzoekers van Amsterdam UMC, de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) van de UvA en het Nederlands Kanker Instituut (NKI) samen. Vanuit het Swammerdam Institute for Life Sciences van de FNWI is Dorus Gadella, hoogleraar Moleculaire cytologie, betrokken.

GW LISA/ET: Trillingen uit het diepe heelal: een nationale infrastructuur voor onderzoek naar zwaartekrachtsgolven

Het LISA-observatorium voor zwaartekrachtgolven is een ambitieuze ESA-ruimtemissie voor het midden van de jaren 2030. LISA zal een revolutie teweeg brengen in het begrip over het ontstaan van structuur in de eerste seconde na de Oerknal en de oorsprong van superzware zwarte gaten in kernen van melkwegstelsels. Nederland bouwt cruciale onderdelen van deze interferometer: de ‘ogen’ waarmee de laserbundels gedetecteerd worden waarop de zwaartekrachtsgolven hun signaal achterlaten, en de ‘bril’ waarmee de laserbundels gericht worden naar de andere ruimtevaartuigen van LISA.

Het consortium dat wordt geleid door ruimteonderzoekinstituut SRON, omvat vele partners. Naast UvA-onderzoekers Samaya Nissanke en Michael Wise en diverse Nikhef-onderzoekers zijn de universiteiten van Nijmegen, Leiden, Utrecht, Maastricht en Groningen bij het project betrokken, evenals TNO. Samen bouwen de instituten aan de fotodiodes (LISA’s ‘ogen’), software, het richtmechanisme en de bijbehorende uitleeselektronica.

NL-ELT: Het Nederlandse instrumentatiepakket voor de Extremely Large Telescope

De Extremely Large Telescope (ELT) wordt veruit de grootste telescoop in de wereld en gaat fascinerende nieuwe inzichten geven over de plek van de aarde als levende planeet in het heelal. NL-ELT betreft het Nederlandse deel in het instrumentatiepakket van de telescoop en is nauwkeurig afgestemd op de Nederlandse wetenschappelijke interesses en expertise, wat de leidende positie van Nederland in de sterrenkunde voor decennia zal waarborgen.

Het consortium wordt geleid door Ignas Snellen, hoogleraar Observationele astrofysica aan de Universiteit Leiden, binnen NOVA (de alliantie van de sterrenkundige instituten van de universiteiten van Amsterdam, Groningen Leiden en Nijmegen). Lex Kaper, hoogleraar Observational Astrophysics and Instrument Development aan de UvA, is principal investigator van MOSAIC, gericht op de ontwikkeling van een multi-objectspectrograaf voor de ELT.

SSHOC-NL: Social Science and Humanities Open Cloud for the Netherlands

SSHOC-NL is een samenwerking tussen de sociale wetenschappen en de geesteswetenschappen. Het maakt het voor onderzoekers mogelijk om veilig en ethisch verantwoord een grote hoeveelheid data aan elkaar te koppelen en te analyseren. Dit helpt hen om urgente maatschappelijke vraagstukken als polarisatie, sociale ongelijkheden en het veranderende milieu te adresseren. Om deze complexe vraagstukken te begrijpen en op te lossen moeten verschillende perspectieven worden samengebracht. SSHOC-NL bouwt de infrastructuur voor onderzoekers om dat te doen.

Het consortium wordt geleid door Pearl Dykstra, hoogleraar Empirische sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Vanuit de UvA zijn onder meer Eelke Heemskerk, universitair hoofddocent Politicologie, en FGw’ers Julia Noordegraaf, Karina van Dalen-Oskam en Christian Olesen betrokken.