De resultaten van het onderzoek - uitgevoerd door wetenschappers van de UvA, de Liverpool John Moores University, het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology in Leipzig, en verschillende organisaties in Indonesië - zijn vandaag gepubliceerd in Science Advances.

Een precieze schatting van het aantal orang-oetans is cruciaal voor een effectieve planning van toekomstige conservatie-activiteiten. De onderzoekers telden meer dan 3.000 orang-oetannesten op meer dan 200 rechte transecten waarbij meer dan 300 kilometer door de bossen van Sumatra werd gelopen. Met die informatie kwamen ze uiteindelijk uit op ongeveer 14.600 Sumatraanse orang-oetans. Bij een vorige schatting waren dit er slechts 6.600. Toen werden de dieren die op grotere hoogten, in leeggekapte bossen en in gebieden ten westen van het Toba-meer woonden, niet meegenomen in de telling.

Serge Wich, werkzaam bij het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) van de UvA: ‘Het is fantastisch om te zien dat er meer Sumatraanse orang-oetans zijn dan we dachten, maar dit betekent niet dat we tevreden kunnen zijn. Meerdere gebiedsontwikkelingsprojecten staan gepland waardoor, als ze niet gestopt worden, het aantal orang-oetans de komende jaren drastisch kan verminderen.’

Habitat

De bedreigde Sumatraanse orang-oetans leven alleen in het noorden van het Indonesische eiland Sumatra. De mensaap wordt bedreigd door stropers en ontbossing, vaak voor de ontginning van landbouwgrond. Als de ontbossing doorgaat in zijn huidige tempo, is de verwachting dat het aantal orang-oetans meer en meer zal afnemen. Het team berekende met computersimulaties dat in 2030 tot aan 4.500 orang-oetans verdwenen zouden kunnen zijn. De onderzoekers doen daarom een dringende oproep aan de Indonesische nationale en provinciale besturen om maatregelen in te voeren om de negatieve impact op bossen waar orang-oetans leven te verminderen of te vermijden.

Wich: ‘We moeten blijven samenwerken met de Indonesische regering en andere partijen om er zeker van te zijn dat dit scenario geen waarheid zal worden. Een moeilijke taak maar we hopen allemaal dat we het tij voor de Sumatraanse orang-oetan kunnen keren. Het zou goed zijn om aan alle ontwikkelingsprojecten milieu-eisen te stellen, zodat de habitat van de orang-oetan er zo min mogelijk last van ondervindt.’

Dr. Hjalmar Kuehl van het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology: ‘De Sumatraanse orang-oetan is het eerste apensoort waar, bij nadere bestudering, de grootte van de populatie veranderd is, en het is waarschijnlijk niet de laatste. Gezien de snelle ontwikkeling in veld- en analysemethodes, zullen we waarschijnlijk correcties zien van geschatte populatiegrootte voor een aantal van de twaalf andere apensoorten.’

Publicatiegegevens

S. A. Wich, I. Singleton, M. G. Nowak, S. S. Utami Atmoko, G. Nisam, S. Mhd. Arif, R. H. Putra, R. Ardi, G. Fredriksson, G. Usher, D.L.A. Gaveau, H. S. Kühl. Land-cover changes predict steep declines for the Sumatran orangutan (Pongo abelii). Science Advances, 04 March 2016, DOI: 10.1126/sciadv.1500789