Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
academisch, pedel, pedelstaf
Foto: Bram Belloni
Barbara Partee
Barbara Partee (foto: Natasha Korotkova)

Barbara Partee: bruggenbouwer formele semantiek

Barbara H. Partee (1940) is emeritus Distinguished University Professor of Linguistics and Philosophy aan de University of Massachusetts (Amherst, Massachusetts). Zij heeft een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van de formele semantiek van natuurlijke taal. Partee’s invloed op dit terrein van de taalkunde is tot op de dag van vandaag onverminderd groot. De formele semantiek ontstond vanaf de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw op het snijvalk van disciplines. In eerste instantie werden de ideeën die bepalend zijn geweest voor de ontwikkeling van de formele semantiek, ontwikkeld door filosofen en logici. Partee, van origine als taalkundige geschoold in de traditie van de transformationeel-generatieve grammatica (ze promoveerde bij Noam Chomsky), zag als een van de eersten binnen de taalkunde het belang in van deze ideeën. Zij heeft niet alleen de acceptatie ervan binnen de taalkunde sterk bevorderd, maar zelf ook vele, substantiële bijdragen aan de ontwikkeling van de formele semantiek geleverd. Zo stelde Partee de eerste bundel samen met bijdragen, waaronder ook van haar eigen hand, van logici en taalkundigen over de Montague Grammatica, het model dat in de jaren zeventig gezichtsbepalend was voor de formele semantiek.

Ook bij de taalkundige acceptatie en implementatie van latere ontwikkelingen, zoals de Discourse Representation Theory, heeft Partee een belangrijke rol gespeeld. Daarnaast sloeg zij als een van de eersten bruggen tussen de semantiek en de cognitieve psychologie, en tussen taalkundige empirie en filosofische theorie. Tegenwoordig is Partee, naast haar taalkundige werk, bezig met een historische studie naar de opkomst van de formele semantiek als vakgebied.

Erepromotoren zijn prof. dr. Sonja Smets, hoogleraar Logica en Epistemologie aan de Faculteit der Geesteswetenschappen en de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, en prof. dr. Martin Stokhof, hoogleraar Taalfilosofie aan de Faculteit der Geesteswetenschappen.

Nora Volkow
Nora Volkow (foto: National Institute on Drug Abuse)

Nora Volkow: pionier verslavingsonderzoek

Nora D. Volkow (1956) is psychiater en directeur van het National Institute on Drug Abuse (Bethesda, Maryland). Volkow heeft pionierswerk verricht door als een van de eersten de werking van de hersenen van drugsverslaafde patiënten te bestuderen met behulp van moderne neuro-imaging-technieken. Hiermee onderzocht zij de kenmerken van de hersenen van verslaafden en de toxische effecten en verslavende eigenschappen van drugs. Ze toonde afwijkingen aan in het subcorticale beloningssysteem en het corticale cognitieve controlesysteem, dat wil zeggen de hersengebieden en hersencircuits die betrokken zijn bij motivatie, hunkering, impulsiviteit en besluitvorming. Dit leidde tot het inzicht dat drugsverslaving een ziekte in de hersenen is en dus een behandelbare aandoening, in plaats van een morele zwakte. Volkow richt zich in haar onderzoek ook op obesitas, een aandoening die net als verslaving vaak wordt geassocieerd met persoonlijke zwakte. Ze initieerde een nieuw onderzoeks- en behandelmodel voor zowel verslaving als obesitas. Daarnaast heeft Volkow belangrijke bijdragen geleverd aan de neurobiologie van ADHD en veroudering.

In haar werk als onderzoeker en directeur van een van de grootste onderzoeksinstituten van de wereld heeft Volkow zich ook een groot voorvechter getoond van de rechten van patiënten met een verslaving of obesitas. Ze roerde zich in belangrijke ‘mind versus brain’-discussies, onder meer met de Dalai Lama in India. Mede door haar inzet is de stigmatisering van patiënten met verslaving of obesitas gereduceerd.

Erepromotor is prof. dr. Wim van den Brink, hoogleraar Klinische epidemiologie op het gebied van de verslavingszorg aan de Faculteit der Geneeskunde (AMC-UvA).