Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Ontsnappen aan armoede en een menswaardig leven voor iedereen ter wereld – is dat mogelijk zonder de aarde nog meer te belasten? De uitstoot van broeikasgassen zou groeien met 26% en het water- en landgebruik en de verontreiniging door voedingsstoffen met 2 tot 5%. Dit blijkt uit nieuw onderzoek naar de extra druk die op onze planeet ontstaat als iedereen ‘eerlijke toegang’ zou hebben tot de minimumvereisten voor een menswaardig leven. Tegelijkertijd komt deze extra belasting overeen met die van de rijkste 1-4% in 2018. Alleen als we middelen, risico’s en verantwoordelijkheden herverdelen, kan iedereen toegang hebben tot de hulpbronnen en diensten die nodig zijn voor de minimale basisbehoeften, concluderen de onderzoekers. De studie, geleid door onderzoekers van de UvA, is op donderdag 10 november gepubliceerd in Nature Sustainability.
Afbeelding: Shutterstock

Het onderzoek is uitgevoerd door een internationaal team van de Earth Commission, bijeengebracht door Future Earth, en werd geleid door UvA-onderzoekers Crelis Rammelt, Joyeeta Gupta en Joeri Scholtens.

De VN-agenda voor 2030 omvat 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) om onder meer armoede en honger te bestrijden, ongelijkheid terug te dringen en de aantasting van het milieu te verminderen. Er is echter discussie over hoe groot de belasting op het milieu zal zijn als ook in de behoeften van de armsten op de wereld voorzien gaat worden.

Een paar procent versus een derde van de wereld

Rammelt, Gupta, Scholtens en hun collega’s onderzochten wat de extra druk op onze planeet zou zijn als iedereen ‘eerlijke toegang’ zou hebben tot de minimumvereisten voor een menswaardig leven. Ze keken hiertoe naar het jaar 2018 en de niveaus van ongelijkheid, technologieën en gedragingen die er in dat jaar waren. ‘We hebben berekend hoeveel extra druk er op onze planeet was ontstaan als in dat jaar ook het armste derde deel van de mensen voldoende toegang had gehad tot voedsel, water, energie en infrastructuur’, vertelt hoofdauteur Rammelt, universitair docent Milieugeografie en Internationale Ontwikkelingsstudies aan de UvA en deskundige van de Earth Commission. ‘De uitstoot van broeikasgassen zou groeien met 26% en het water- en landgebruik en de verontreiniging door voedingsstoffen met 2 tot 5%. Vooral dat eerste is enorm, maar we vonden tegelijkertijd dat de extra druk gelijk is aan de belasting van de aarde die de rijkste 1-4% van de mensen in 2018 veroorzaakte.’

Diagram: Crelis Rammelt

Niet de lusten, wel de lasten

De resultaten maken duidelijk dat er niet in de behoeften van de armsten voorzien kan worden zonder grote herverdelingen en fundamentele verschuivingen in de samenleving. Rammelt: ‘Het zijn de rijken die transformatieve veranderingen moeten ondergaan als we de maatschappelijke én milieudoelstellingen uit de SDG’s willen bereiken. We moeten dit plaatsen in de context van de ongelijkheid die er is in de toegang tot en het gebruik van hulpbronnen en de milieueffecten die daardoor veroorzaakt worden. Rijke landen hebben zich het grootste deel van de hulpbronnen op aarde toegeëigend; arme landen profiteren niet of nauwelijks mee. Sterker nog, zij krijgen steeds meer te maken met de nadelige gevolgen die het gebruik van de hulpbronnen in hun land veroorzaken.’

Mede-hoofdauteur Joyeeta Gupta, co-voorzitter van de Earth Commission en hoogleraar Milieu en Ontwikkeling van het mondiale Zuiden aan de UvA, vult aan: ‘In dit onderzoek richten we ons slechts op één aspect van rechtvaardigheid: zorgen voor minimale toegang tot middelen en diensten voor de meest kwetsbaren in de wereld. Onze studie laat zien dat dit met de huidige technologieën en productiemethoden niet mogelijk is zonder hulpbronnen, risico’s en verantwoordelijkheden te herverdelen en maatschappelijke transformaties te bewerkstelligen. In vervolgonderzoek kijken we ook naar andere aspecten van rechtvaardigheid, zoals het minimaliseren van schade aan mensen en het aanpakken van de onderliggende oorzaken van de aantasting van het milieu.’

'Earth System Boundaries'

De in Nature Sustainabilty gepubliceerde studie loopt vooruit op een rapport van de Earth Commission dat begin 2023 zal verschijnen. Hierin worden 'Earth System Boundaries' geschetst voor een stabiele en veerkrachtige planeet en voor wetenschappelijk onderbouwde doelstellingen voor bedrijven, steden en overheden. De Earth Commission is de wetenschappelijke hoeksteen van de Global Commons Alliance.

Publicatiegegevens

Crelis Rammelt, Joyeeta Gupta, Diana Liverman, Joeri Scholtens, Daniel Ciobanu, Jesse Abrams, Xuemei Bai, Lauren Gifford, Chris Gordon, Margot Hurlbert, Cristina Inoue, Lisa Jacobson, Steven  Lade, Timothy Lenton, David McKay, Nebojsa Nakicenovic, Chukwumerije Okereke, Ilona Otto, Laura Pereira, Klaudia Prodani, Johan Rockström, Ben Stewart-Koster, Peter Verburg en Caroline Zimm: ‘Impacts of Meeting Minimum Access on Critical Earth Systems amidst the Great Inequality’, in: Nature Sustainability (10 november 2022). Doi: 10.31235/osf.io/tj2d3