Studie uit 2012 blijft niet overeind na replicatieonderzoek
25 januari 2023
Het originele onderzoek leverde de wetenschappers 1270 wetenschappelijke citaties en talloze media-optredens op bij onder meer de BBC, The Economist en The New York Times. 'Het onderzoek heeft echt impact', zegt Smeets. 'Nog steeds wordt het in lesprogramma’s opgenomen en wordt het als basis gebruikt voor ander onderzoek. Ook de wetenschappers zijn nog vaak in de media over dit onderwerp.' Maar wie het artikel goed leest, ziet duidelijke rode vlaggen, volgens Smeets: ‘Het rammelt.’
Smeets en collega-onderzoekers van de Rotterdams Erasmus Universiteit, New York University en de Boconni University in Milaan gingen in gesprek met de originele auteurs. Ze vroegen notities op over de onderzoeksopzet. 'Cruciale stukken ontbreken: kwijtgeraakt', zegt Smeets. 'Tijdens het publicatieproces beweerden de onderzoekers tegen de editor van het wetenschappelijk tijdschrift dat we hen nooit hadden benaderd. We konden met email conversaties bewijzen dat we dit wel hadden gedaan.'
Eerder al deed Smeets een vergelijkbaar onderzoek in Maastricht en Aken. Ook zijn co-auteur Jan Stoop probeerde dat in Rotterdam . Maar nergens leverde de studie dezelfde resultaten op als in het origineel. Om alle twijfel weg te nemen gingen Smeets en collega’s naar de plek waar het originele onderzoek plaatsvond: Berkeley, California. Ze bekeken een groep die 2,5 keer zo groot was als de originele onderzoeksgroep. 'We staken 394 keer de weg over, 43.6 procent van de auto’s stopte niet.'
'In tegenstelling tot de originele bevindingen zagen we geen verschil tussen het aantal dure auto’s dat de voetganger voorrang geeft en het aantal goedkope auto’s dat dit doet.' Op een andere kruising werd, net als in het originele onderzoek, gekeken of duurdere auto’s de andere auto’s vaker afsnijden. 683 auto’s passeerden de blik van de onderzoekers. Smeets: 'Wederom, geen significant verschil.'
Ook andere claims uit deelpublicaties van het originele onderzoek werden onderzocht. Rijke mensen zouden eerder vreemdgaan, zelfs eerder stelen en minder aan goede doelen geven. 'Internationaal onderzoek toont aan dat rijke mensen juist een relatief groter deel van hun inkomen doneren aan het goede doel en vaker vrijwilligerswerk doen. Dat wil niet zeggen dat rijke mensen aardiger zijn, het zegt hooguit dat ze op dit gebied meer mogelijkheden hebben en daar dus gebruik van maken.'
Het onderzoek van Smeets is nu gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Experimental Psychology General. Volgens hem laat dit zien wat het belang is van transparantie in onderzoek. 'We maken belangrijke maatschappelijke beslissingen op basis van de wetenschap, media nemen nieuws over en voordat je het weet ontstaat een realiteit die niet klopt. We leren hiervan dat we juist transparant moeten zijn over onze data en onze methoden. En we leren natuurlijk dat mensen equally evil zijn, of je nu in een dure of goedkope auto zit.'
Minah H. Jung, Paul Smeets, Jan Stoop en Joachim Vasgerau: ‘Social Status and Unethical Behavior: Two Replications of the Field, Studies in Piff et al. (2012)' in Journal of Experimental Psychology: General (2023).