Sinds 2005 organiseert de Stichting de Nationale DenkTank elk jaar een denktank waar twintig jonge alumni vanuit verschillende studieachtergronden en van diverse universiteiten een maatschappelijk probleem te lijf gaan. Het thema voor 2021: hoe dragen we bij aan een duurzame verbetering van de kwaliteit van en de kansengelijkheid binnen het primaire en voortgezet onderwijs? Van 16 augustus tot 18 december stortten de deelnemers (waaronder zes UvA alumni) zich op dit actuele vraagstuk. Ze bedachten een aantal concrete en impactvolle oplossingen en gaan daar na de oplossingslancering nog mee aan de slag.

Wat was jullie motivatie om mee te doen aan de Nationale Denktank?

Jim: 'Na een studie met enkel geneeskundestudenten, trok het interdisciplinaire aspect me. Maar ook het maatschappelijke doel trok me en de mogelijkheid om mijn brein creatief in te zetten voor de samenleving.' Manon: 'Ik heb tijdens mijn studie PPLE (major psychologie) veel bijles en examentraining gegeven in het voortgezet onderwijs, waarmee ik voor sommige leerlingen echt een verschil kon maken. Dat wilde ik ook op grote schaal. En het interdisciplinaire werken trekt mij ook. Door iets vanuit verschillende denkkaders te benaderen, kom je tot nieuwe inzichten.'

Bij de Nationale Denktank ligt de nadruk op jonge denkers. Waarin onderscheiden zij zich van oude(re) denkers?

Jim: 'Jonge denkers zijn nog niet beïnvloed door de praktijk en acteren daardoor erg bevlogen. Ze kijken zonder vooroordeel naar onderwerpen en stellen daardoor andere vragen dan mensen die al een tijdje meelopen. Verder handelen ze onafhankelijk, omdat ze niet politiek of financieel gebonden zijn. Ze kunnen dus ook schuren en kritisch zijn zonder dat dit gevolgen heeft.' Manon: 'Ik merkte ook dat onze gunfactor groot is. We moesten voor ons onderzoek veel mensen interviewen en bijna iedereen reageerde enthousiast op ons.'

Jullie zijn in de zomer gestart. Wat hebben jullie tot nu toe gedaan? 

Jim: 'We startten met thuis inlezen, gevolgd door een paar weken zomerschool op Landgoed De Horst. Daar bereidden we ons onder begeleiding voor op de start in augustus. We leerden onder meer hoe je als groep een probleem kunt definiëren of hoe je samen beslissingen neemt. Dat was zo interessant.' Manon: 'In augustus zijn we echt met de denktank gestart. Eerst twee weken oriëntatie waarvoor we zo’n 160 deskundigen uit het veld interviewden. Denk aan leraren, beleidsmedewerkers, leerlingen en medewerkers van het ministerie van OCW. Op basis van die gesprekken legden we de knelpunten met betrekking tot het onderwerp bloot en stelden vervolgens vast op welke punten wij impact konden maken. Dat resulteerde in 26 verbeterpunten die we in oktober in subteams aan tweehonderd experts uit het vakgebied presenteerden. Tijdens die bijeenkomst is er met alle aanwezigen bovendien gebrainstormd over concrete oplossingen. Daar zijn wij weer mee aan de slag gegaan en eind november hadden we er zes gedefinieerd, die we 14 december tijdens de oplossingslancering presenteren. Gevolgd door de implementatie.'

Hoe zien die oplossingen eruit?

Manon: 'We hebben ze onderverdeeld in twee beleidsoplossingen, drie concrete initiatieven en één maatschappelijke campagne. Ik werk mee aan een concreet initiatief genaamd WisselKracht: een stichting die uitwisselingen organiseert voor docenten die tijdelijk op een andere school willen lesgeven. Om meer ervaring op te doen en om te zien hoe anderen het doen.' Jim: 'Mijn team wil een campagne starten die aandacht vraagt voor de oprukkende bijlesindustrie en hoe oneerlijk deze is ingericht. Arme kinderen krijgen achterstand, omdat hun ouders de hoge bedragen niet kunnen betalen. We willen een petitie starten waarmee we beleidsmakers oproepen om structureel iets te doen aan onderwijsongelijkheid en tot die tijd bijles toegankelijk te maken voor ieder kind. Een mogelijke oplossing zou een bijlesstadspas zijn. Maar de werkelijke oplossing ligt natuurlijk in het onderwijs zelf: dat moet bijles overbodig maken.'

Welke ervaringen waren belangrijk voor je en neem je mee in je verdere leven?

Jim: 'De workshop vreedzame communicatie voor groepsbesluitvorming maakte veel indruk op me. Het was zo fascinerend om te zien hoe de groep daarop reageerde. Maar ook het outputgericht werken en de rijkdom van interdisciplinair werken waren flinke eye openers.' Manon: 'Ik vond het pitchen van de oplossingen heel leerzaam. Hoe je in heel korte tijd mensen moet overtuigen. En van het organiseren van events heb ik ook veel geleerd. Eigenlijk was alles leerzaam en had ik niets willen missen.'