Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Waarom deze masterclass?

Centrale locatie

Lees meer
Centrale locatie in Amsterdam goed bereikbaar met OV + parkeerplaats.

Ervaren docenten

Lees meer
Ervaren docenten uit wetenschap en praktijk.

Theorie en praktijk

Lees meer
Deelnemers kunnen eigen praktijkcases inbrengen.

Het programma

Hoe navigeer je als ambtenaar door een steeds complexer wordende samenleving, waar maatschappelijke uitdagingen vragen om fundamentele verandering? In de Masterclass Adaptief Leiderschap ontdek je hoe je met een frisse blik kunt kijken naar complexe vraagstukken, gebaseerd op de toonaangevende theorie van Ronald Heifetz. Ontwikkel een systemisch perspectief, leer omgaan met weerstand en ontdek hoe je samen met anderen duurzame oplossingen kunt realiseren. Deze unieke masterclass biedt niet alleen theoretische inzichten, maar ook praktische handvatten om als leider het verschil te maken.

Voor wie?

  • Adviseurs en ambtenaren die balans zoeken tussen autonomie en beleid en willen meebewegen zonder eigenwaarde te verliezen.
  • Ambtenaren die hun veerkracht willen versterken in het complexe speelveld tussen burgers, beleidsmakers, politiek en uitvoering.
  • Voor ambtenaren die begrijpen dat vakinhoudelijke expertise belangrijk is, maar niet genoeg om complexe, onderling verbonden vraagstukken op te lossen.

Contact

Heb je vragen over deze masterclass? Neem gerust contact op met Esther Verhamme.

E: academy@uva.nl
T:  06 28759774

Aan het einde van de masterclass ben je in staat om de volgende inzichten toe te passen:

  1. Het diagnosticeren van adaptieve problemen binnen je organisatie Je leert onderscheid te maken tussen technische en adaptieve uitdagingen, zodat je de kern van complexe vraagstukken kunt herkennen. Een juiste diagnose is essentieel, want zoals Ronald Heifetz stelt: "Goed leiderschap begint met een scherp inzicht in het probleem."
  2. Het mobiliseren van mensen voor gezamenlijke oplossingen Je ontdekt hoe je anderen kunt motiveren om samen adaptieve problemen aan te pakken. Dit betekent leren omgaan met weerstand tegen verandering, conflicten effectief sturen, en een productieve balans behouden in spanning en betrokkenheid.
  3. Het creëren van veilige voorwaarden voor duurzame verandering Leiderschap kan risico’s met zich meebrengen, zoals verlies van status, macht of zekerheid. Je leert technieken om schade te beperken en constructieve samenwerking te stimuleren, bijvoorbeeld door afwijkende meningen te beschermen en open communicatie te bevorderen.

Een Harvard-gereedschapskist

Als ambtenaar sta je voor de uitdaging om in een complexe, vaak bureaucratische organisatie wendbaarheid, verandering en samenwerking te realiseren. Tegelijkertijd werk je in een spanningsveld met burgers, politiek en belangenorganisaties.

De theorie van adaptief leiderschap, ontwikkeld door Harvard-professor Ronald Heifetz, biedt concrete handvatten om complexe vraagstukken aan te pakken. Deze methode helpt je om sociale systemen te veranderen door mensen te mobiliseren om zelf noodzakelijke aanpassingen te maken in gedrag, waarden en ideeën.

In deze masterclass leer je:

  • Hoe je adaptieve problemen herkent en oplost vóór ze escaleren.
  • Hoe je mensen inspireert en begeleidt door verandering, zelfs bij weerstand.
  • Hoe je een systemisch perspectief toepast op complexe uitdagingen.

Deze vaardigheden, toepasbaar ongeacht je functie, versterken je leiderschap en blijven waardevol gedurende je hele loopbaan.

Programma

In zeven sessies van vijf uur behandelen we de theorie van adaptief leiderschap en passen die toe op praktijkcases van docenten en deelnemers. Deelnemers wordt gevraagd de begeleidende literatuur uit het boek The practice of adaptive leadership van R. Heifetz, M. Linksy en M. Grashow, voorafgaand aan iedere module te lezen.

Modules
  • Module 1 - Introductie & toekomstbestendige ambtenarij

    Let op: de eerste bijeenkomst is van 10:00 uur -15:00 uur

    In de eerste module verkennen we onder leiding van programma manager Rik Seveke wie we als groep zijn en waar ieders belangrijkste praktische leerbehoeften liggen.

    Hierna daagt topambtenaar bij het ministerie van VWS Abigail Norville de deelnemers uit op het waarom van leiderschap en op wat de huidige en toekomstige tijd vraagt van ambtenaren. 

    Ten slotte neemt Rik ons mee hoe Harvard’s theorie over adaptief leiderschap een gereedschapskist biedt om ieders eigen professionele situatie toekomstbestendiger te maken.

  • Module 2 - Diagnosticeren 1

    Leiderschap begint bij een goede diagnose van problemen. Negen van de tien keer vindt leiderschapsfalen haar oorzaak in de diagnose. Daarom besteden we twee sessies aandacht aan de activiteiten die horen bij deze fase: Wat is het exacte probleem, binnen welke context speelt dit en wie moet wat leren om het op een duurzame manier op te lossen? Aan de hand van de gelezen hoofdstukken in het boek verkennen we de activiteiten die bij een grondige diagnose van adaptief werk hoort.

    Met expert dr. Sharon Stellaard gaan we vervolgens dieper in op een cruciaal aspect van adaptieve organisaties, namelijk hoe je in je diagnose van problemen rekening moet houden met de lange termijn. Stellaard's promotieonderzoek richtte zich op de aard en oorzaken van hardnekkig beleidsfalen op de beleidsterreinen passend onderwijs en jeugdzorg.

  • Module 3 - Diagnosticeren 2

    In dit tweede deel van de diagnostische fase staan we onder andere stil bij politiek denken en handelen. Welke belangen spelen bij welke stakeholders? Welke formele en informele fracties bestaan er? Welke waarden drijven gedrag?

    Met Julia Wouters; leiderschapscoach en schrijver van het boek "De Zijkant van de Macht", kijken we aan de hand van een aantal cases naar politiek denken en handelen.

  • Module 4 - Interveniëren en falen

    Na een grondige diagnose met meerdere interpretaties volgt een experimentele fase om de interpretaties te testen in de praktijk en te leren wat er nodig is om mensen te mobiliseren hun eigen adaptieve problemen op te lossen. Aan de hand van de gelezen hoofdstukken in het boek verkennen we de activiteiten die bij deze experimentele fase van interventies testen horen.

    Met Lector Societal Impact Design Dr. ir. Wina Smeenk praten we diepgaander over hoe je systemisch kan interveniëren.
     

  • Module 5 - Zelfreflectie

    Bij het diagnosticeren van en interveniëren in adaptieve vraagstukken loopt iedereen tegen zijn eigen blinde vlekken, mogelijkheden en beperkingen aan. Door ieders persoonlijke loyaliteiten te onderzoeken maken we zichtbaar hoe ieders persoonlijke achtergrond en vorming invloed heeft op het handelen van vandaag en hoe je sommige loyaliteiten kunt heronderhandelen om jezelf meer ruimte te geven in diagnose en actie.

    Met Dr. Surya Gayet PhD verdiepen we hoe de werking van je brein ervoor zorgt dat blinde vlekken onvermijdelijk zijn en wat je kan doen om deze blinde vlekken zichtbaar te maken, een cruciaal aspect voor vaardig leiderschap.
     

  • Module 6 - Intervisie

    In module zes brengt iedere deelnemer een eigen casus in waaruit we er gezamenlijk twee kiezen om middels een gestructureerde intervisiesessie onder begeleiding van Rik Seveke te analyseren. De intervisiemethodiek biedt iedere deelnemer tevens een manier om ook toekomstige situaties te ontleden.

  • Module 7 - Evaluatie & vooruitblik

    In de laatste module blikken we onder leiding van Rik terug op de afgelopen modules en maken we samen de geleerde individuele lessen zichtbaar. Daarnaast bespreken en delen we voorwaarden om het geleerde in de praktijk te brengen en zorg te dragen dat oude patronen blijvend doorbroken worden.