In een gevuld Amsterdamse Universiteitstheater – het congres was ruim voor aanvang volgeboekt – troffen experts, natives en geinteresseerden elkaar voor een dag vol debatten, lezingen en workshops over Rusland in Nederland. Tijdens de dag, die deel uitmaakte van het NLRF2013 programma, stond één vraag centraal: welk Rusland zien we in Nederland wel, welk niet?

Welke Russische teksten, met andere woorden, bereiken onze Nederlandse ogen wel in vertaling, welke niet? Welke thema’s belanden wel in Nederlandse documentaires over Rusland, welke niet – en wie maakt die keus? Wat krijgen we wel over Rusland te zien of lezen in de pers en wat niet – en wie bepaalt dat?

Deze en verwante vragen werden beantwoord door journalisten, kunstenaars, onderzoekers, vertalers, uitgevers en filmmakers, waaronder bekende namen als Kysia Hekster, Hubert Smeets, Hans Boland en Jessica Gorter. Ook het Ministerie van Buitenlandse Zaken was, in de persoon van Michiel van Erkel, senior beleidsmedewerker voor Rusland, aanwezig. Bezoekers hoefden geen genoegen te nemen met een passieve rol: zij konden actief deelnemen aan het evenement in geanimeerde vragensessies – en deden dat ook: zowel tijdens de officiele programmaonderdelen als in de koffie- en lunchpauzes tussendoor en tijdens het afsluitende diner werd levendig gediscussieerd.

Deze dag samenvatten in harde conclusies – dat zou geen recht doen aan de diversiteit van de verschillende bijdragen en roerige discussies. Eén ding maakte ‘Hoezo Rusland??’ duidelijk: dé Rus bestaat niet, en Rusland is een oneindig veel gelaagder geopolitiek gebied dan mainstream berichtgeving over het land doet vermoeden. De verschillende sprekers en debatteerders slaagden er samen uitstekend in de bestaande beeldvorming over Rusland – over cultuur, politiek, literatuur, religie, maar ook bijvoorbeeld sport, en media – te nuanceren.

Ondergetekende dankt een aantal instanties en personen voor het meewerken aan deze dag. De opleiding Slavische talen en culturen, en met name dr. Jenny Stelleman en dr. Alla Peeters, was verantwoordelijk voor de opzet en uitvoering van het evenement. Eveline Citron verzorgde de PR. Een team van studenten en alumni werkte hard – en met succes – om de logistiek goed te laten verlopen. Boekhandel Pegasus, de Illustere School, de Amsterdamse Alumnivereniging, de UvA-onderzoeksinstituten ICG, ASCA en ACLC boden financiële en logistieke steun. Allen droegen bij aan een dag die een scala aan nieuwe inzichten bood – aan de aanwezige Rusland-experts, maar ook en vooral aan de vele Ruslandfans die Nederland telt.

Prof. dr. Ellen Rutten
UvA, Opleiding Slavische talen en culturen