In 1997 begon de UvA-carrière van Mies Westerveld, als universitair hoofddocent Sociaal verzekeringsrecht. ‘We zaten toen nog op het Rokin. Ze zochten een docent die niet alleen de theorie kon overbrengen, maar studenten ook vanuit de rechtspraktijk kon doceren.’

In de jaren voorafgaand aan haar academische carrière werkte Westerveld in een rechtswinkel en als sociaal advocaat. ‘Vooral het arbeidsrecht en de sociale zekerheidswetgeving interesseerden mij, het was de tijd waarin er veel discussie was over de WAO. Ik merkte dat veel mensen met regels en besluiten werden geconfronteerd waar ze weinig inzicht in hadden. Ik zag het als mijn missie om hen hierin te ondersteunen.’

Sociale zekerheid is sindsdien de rode draad in de belangstelling van Westerveld. Ze promoveerde in 1994 op een studie naar oudedags- en nabestaandenpensioenen in de sociale zekerheid, en nadien publiceerde ze over uiteenlopende onderwerpen, zoals de plaats van zorg in de sociale zekerheid, re-integratie, de publieke of private uitvoering van werknemersverzekeringen, de contractualisering in de sociale zekerheid en arbeidstoeleiding en, recent, de sociale bescherming van werkenden zonder arbeidsovereenkomst. 

Westerveld: ‘Qua onderzoeksthema’s ben ik altijd mijn neus achterna gegaan. Wat speelt er in het dagelijks leven? Waar lopen mensen tegenaan? Dat vind ik een interessant uitgangspunt voor wetenschap. Zo ging mijn oratie over zzp’ers in het arbeidsrecht, die ik de naam ‘stiefkind van het arbeidsrecht' meegaf. 

Ook in het onderwijs van Westerveld speelt de praktijk een grote rol. ‘Ik probeer aan studenten over te brengen dat je als jurist het verschil kunt maken door informatie goed uit te leggen. Sociale zekerheid is de wirwar van regels, mensen raken snel vermorzeld in de molens van de ambtelijke apparaten. Ook is het systeem niet altijd eerlijk. Het zijn belangrijke vaardigheden voor toekomstige juristen.’ 

Sociale rechtshulp

In 2007 werd ze gevraagd voor de positie van bijzonder hoogleraar Sociale rechtshulp, een leerstoel gefinancierd door de Raad voor Rechtsbijstand. Westerveld: ‘als leerstoelhouder van deze organisatie zie ik het als missie het grote publiek, de politiek, maar ook de rechtenstudenten bewust te maken van het belang van goede en betaalbare geschilbeslechting, en waar nodig rechtshulp en rechtsbijstand.’

Enkele jaren later begon ook haar politieke carrière, van 2003 tot 2011 was Westerveld namens de PvdA lid van de Eerste Kamer. Vanaf 2011 kreeg ze nog een leerstoel erbij, namelijk die van hoogleraar Sociale zekerheidsrecht. Ze stopte toen in de Eerste Kamer. 

Toegang tot het recht­

Voor haar afscheid op 22 november organiseert Westerveld zelf een symposium over een onderwerp dat haar als sociaaldemocraat nauw aan het hart gaat: de toekomst van de toegang tot het recht, en dan met name voor mensen met een smalle beurs. ‘De insteek van het onderwerp is positief, visionair. Hoe zou de toegang tot het recht er in de toekomst uit kunnen zien? Wat zou de rol zijn van de sociale advocatuur? En van kunstmatige intelligentie? Kunnen mensen straks achter de computer gaan zitten en al zien wat een uitspraak kan zijn? De thema’s worden in een breder maatschappelijk kader geplaatst in een vraaggesprek met SCP-directeur Kim Putters.’

Time out

Na een bewogen carrière in de wetenschap en de politiek stopt Mies Westerveld nu naar eigen zeggen ‘met alles’. Beide leerstoelen houden op te bestaan, er komen geen opvolgers. ‘Ik stop nu heel bewust, de komende periode zie ik als een ‘time-out’. ‘Ik zie te veel mensen om me heen die gewoon doorgaan. Ik zie mijn pensioen als een enorme kans om een nieuwe invulling te geven aan het laatste stuk van mijn leven.’ 

Over Mies Westerveld

Mies Westerveld studeerde Rechten aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, werkte tijdens haar studie twee jaar in een rechtswinkel en daarna tien jaar als sociaal advocaat, voordat ze in 1994 promoveerde bij de Universiteit Utrecht. Drie jaar later werd ze universitair hoofddocent aan de UvA, en later hoogleraar. Ze bekleedde twee leerstoelen: Sociale rechtshulp en Sociaal verzekeringsrecht. Mies Westerveld is tussen 2003 en 2011 ook politiek actief geweest, bij de Eerste Kamerverkiezingen in 2003 werd ze namens de PvdA gekozen in de senaat.