Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Alles wijst er op dat Oekraïne zich klaarmaakt voor een grootscheeps 'lenteoffensief', en daarbij gebruikmaakt van recent geleverde westerse wapens. Maar wat als Oekraïne daar niet goed op past, waardoor de wapens gaan zwerven? Of er oorlogsmisdrijven mee worden gepleegd? Hoogleraar Militair recht Marten Zwanenburg deelt in verschillende media zijn expertise.

Al maanden bereidt Oekraïne zich voor om terrein terug te winnen van de Russen. Wapens en tanks uit het westen zijn inmiddels in het land en nieuwe leveranties zijn toegezegd. Toch moet Oekraïne met het gebruik van die wapens oppassen, zeker op Russisch grondgebied. 

Politiek mijnenveld

Oekraïense aanvallen op Russisch grondgebied zijn een politiek mijnenveld, legt Marten Zwanenburg uit bij NU.nl.  Juridisch zit het zo: Oekraïne is aangevallen en mag zich verdedigen. Ook op Russisch grondgebied. Maar dat is wel riskant, om twee redenen. De eerste vraag is hoe Rusland zal reageren. 'Wat gaan de Russen doen als zij het idee hebben dat de aanvallen vanuit Oekraïne escaleren?'

Ten tweede wil Oekraïne zijn westerse bondgenoten te vriend houden. Zo keuren de Verenigde Staten aanvallen op Russisch grondgebied af. De Britten doen er iets makkelijker over. Volgens hen gaat het om zelfverdediging.

Foto's van westers materieel

Recent nieuws over foto's van Amerikaanse materieel in de Russische regio Belgorod helpen in ieder geval niet in de beeldvorming. Als Oekraïne zich niet aan de afspraken met de Amerikanen heeft gehouden door toch Amerikaanse wapens op Russisch grondgebied te gebruiken, of slordig is omgegaan met het geschonken materieel, staat Oekraïne er niet goed op in Washington. Zwanenburg zegt in NRC: 'De uiterste consequentie zou zijn dat je ophoudt met leveren.' 

Toch loopt het wat betreft aansprakelijkheid niet zo'n vaart. De VS mogen Oekraïne wel wapens leveren volgens het internationaal recht. Maar wat gebeurt er als Oekraïne daar niet goed op let? Of als Oekraïne er oorlogsmisdrijven mee zou plegen? Dan is er alleen een mogelijke basis voor Amerikaanse aansprakelijkheid als de VS voor levering wisten of redelijkerwijs hadden kunnen weten dat Oekraïne zijn zaakjes niet op orde of kwaad in de zin had, aldus Zwanenburg in het Dagblad van het Noorden.'

Droneaanvallen

Ook de recente droneaanvallen op Moskou zijn omstreden. Kyiv ontkent betrokkenheid bij de aanvallen, zowel die met drones als de aanval in Belgorod. Waarschijnlijk vanwege de gespannenheid rondom het gebruik van wapens. Maar de symbolische waarde is wel groot. 'Dat de oorlog nu ook de hoofdstad van Rusland bereikt is voor de beeldvorming een grote stap', zegt Marten Zwanenburg bij NU.nl.