Innoveren bij de Overheid
Een masterclass voor beleidsprofessionals die strategisch en systemisch willen innoveren om maatschappelijke impact te realiseren in een veranderende samenleving.
Deze masterclass gaat over een innoverende overheid en hoe je Innovatie kunt stimuleren en realiseren in je organisatie.
In een tijd waarin maatschappelijke opgaven zich opstapelen en systemen onder druk staan, biedt juist deze context volop kansen voor vernieuwing. De masterclass ‘Innoveren bij de Overheid’ geeft beleidsmakers en strategen de ruimte om met frisse blik en praktische handvatten te kijken naar hun rol in verandering. Door scherp te leren ‘scopen’ , zicht te krijgen op het bredere ecosysteem en helder te formuleren welke rol de overheid daarin speelt, ontstaat een stevige basis om doelgericht en toekomstbewust te innoveren.
Samen met andere deelnemers ontwikkel je een visie en aanpak die past bij de dynamiek van deze tijd: verbindend, adaptief en met oog voor technologische kansen én menselijke maat. Je leert hoe je betrokkenen kunnen mobiliseren, voortgang kunnen meten en impact zichtbaar kunt maken. Deze masterclass biedt geen standaardoplossingen, maar een strategisch kompas en inspiratie om met vertrouwen en creativiteit vooruit te gaan. Juist nu is er ruimte om verschil te maken.
Dit programma is ontworpen voor professionals, leiders en programmamanagers werkzaam bij gemeenten, provincies, rijksoverheid, uitvoeringsorganisaties, waterschappen en leveranciers die betrokken zijn bij innovatieprocessen binnen de publieke sector. Het programma is zo samengesteld dat de stof zoveel mogelijk tijdens de bijeenkomsten wordt gegeven. Een online leeromgeving ondersteunt het traject met artikelen, tools en praktijkvoorbeelden.
Na afloop van deze masterclass heb je:
- Inzicht in de urgentie en mogelijkheden van toekomstgericht innoveren binnen overheidsorganisaties.
- Handvatten om duurzaam strategisch innoveren te verankeren binnen de organisatie en het ecosysteem.
- Een overzicht van methodes, perspectieven, cases en tools om toekomstgericht innoveren te verkennen, te organiseren en te versnellen.
- Inzicht in hoe adaptief leiderschap werkt en hoe een cultuur van continue innovatie te bevorderen.
- Een waardevol netwerk van sprekers, deelnemers en alumni.
Het programma
In zeven bijeenkomsten verkennen we de structurele ontwikkelingen in de omgeving van de overheid en bieden we praktische tools om toekomstscenario’s te ontwikkelen en te vertalen naar visie en beleid. We behandelen zowel incrementele als fundamentele vormen van innovatie en de verschillende rollen van de overheid in het ecosysteem: van dienstverlener tot aanjager.
Met aandacht voor nieuwe organisatiemodellen, technologieën zoals AI en e-government, en methodes als balanced design, leer je hoe je vernieuwing stapsgewijs en duurzaam organiseert.
-
1. Toekomstvalide duurzame, innovatieve scenario's opstellen en doorvertalen naar beleid
Met drs. Bart Götte MBA – FutureFlock en prof. dr. Ed Peelen
Het werkterrein van overheden, of dit nu lokaal, regionaal, landelijk of mondiaal kent een grote dynamiek. Een veranderlijkheid, die in de toekomst waarschijnlijk alleen maar groter gaat worden. Door onder andere politieke, economische, demografische, technologische, maatschappelijke, geopolitieke, ecologische ontwikkelingen. Inzicht krijgen in deze toekomstige ontwikkelingen is onontbeerlijk; hoe anders als ‘schipper te koersen in een woelige zee’? We verdiepen ons hiertoe in ‘futurizing’: hoe voorspel, voorzie en zo nodig verzin je toekomsten? Hoe ga je met toekomsten, met onzekerheid om? Hoe vertaal je inzicht in toekomsten naar visie, ambitie?
Vragen die we gaan beantwoorden tijdens de eerste bijeenkomst:
- Hoe herken en benoem je structurele trends, ‘trendenzen’ en signalen in jouw domein?
- Hoe construeer je toekomstbeelden.
- Hoe maak je de vertaalslag van toekomstbeelden naar visie, ambitie, zo mogelijk beleid?
- Hoe kom je tot opties voor kansrijke duurzame innovaties in onze turbulente omgeving?
- Hoe gaan we om met beslisdilemma's waarin hard bewijs voor de toekomst wordt gevraagd om te mogen starten en doorgaan?
-
2. Een systemische benadering van de innovatie-uitdaging
Er zijn vele soorten innovatie-uitdagingen. De ene betreft een innovatie van de dienstverlening van een uitvoeringsorganisatie, de ander bijvoorbeeld weer een fundamenteel andere aanpak van de (jeugd)zorg, de ruimtelijke ordening, etc. Ongeacht de aard van de innovatie geldt dat je altijd afhankelijk bent van anderen. Met een systemische benadering breng je in kaart wie de betrokkenen zijn bij het innoveren, welke rol hebben ze, welke visie en belangen, welke commitment, welke middelen en, welke relaties. Je krijgt handvatten aangereikt om binnen zo’n systeem te innoveren. Afhankelijk van de aard van het systeem zal de aandacht liggen op het vormen van vitale coalities, binnen en buiten je organisatie, op het opereren in trajecten waar het eindresultaat nog niet vooraf vaststaat, of om het agile opereren en het borgen van continue innovatie.
-
3. Artificial Intelligence – van denken naar doen… binnen kaders
We staan stil bij hoe in het publieke domein strategie en beleid rond AI te formuleren en te realiseren. Bestaande (best) practices rondom de toepassingen van AI in overheidsdiensten zoals in de gezondheidszorg, onderwijs, openbare veiligheid, stadsplanning en administratie staan centraal. Bij het analyseren van die cases is er aandacht voor de drie aspecten die ook in de vorige sessie centraal stonden: governance, focus op publieke waarde en vertrouwen. En we beschouwen de implementatie van AI-projecten in de overheid, inclusief veranderingsmanagement, capaciteitsopbouw, samenwerking met de private sector en het betrekken van belanghebbenden.
Met Tamas Erkelens MsC en gastspreker
-
4. De kracht van platformen
De kracht van platformen bestaat er uit partijen bij elkaar te brengen in niet transparante omgevingen waar het moeilijk is tot samenwerking te komen, omdat prestatie en tegenprestatie niet volgens bekende regels plaatsvinden (zoals in de markt). Platformen bieden daarmee een interessante kans om ecosystemen te vormen. We geven een overzicht van welke platformen er zijn (naast platformen overheid ook tal van voorbeelden vanuit bedrijfsleven/privéleven die als inspiratie kunnen dienen); wat zijn de voorwaarden om succesvol te zijn. We staan stil bij de participatiemethoden: wanneer welke methode in te zetten, wat zijn de voor en nadelen ervan?
We diepen een case uit en doen gezamenlijk ideeën op voor mogelijkheden van platformen bij overheden; maar staan ook stil bij de beperkingen, de haalbaarheid ervan.
Met Martijn Arets
-
5. Innovatieve overheidscommunicatie
In deze module verken je hoe overheidscommunicatie versterkt kan worden, van begrijpelijke teksten en gepersonaliseerde antwoorden tot het verbeteren van de klantreis en het meten van effectiviteit. Je leert praktische tools gebruiken om communicatie toegankelijker, inclusiever en effectiever te maken, afgestemd op verschillende doelgroepen. Geen one-size-fits-all, maar communicatie die écht aankomt.
Met o.a. Egbert Wolfs, gemeente Amsterdam
-
6. Adaptief Leiderschap
Adaptief leiderschap, ontwikkeld door professor Ronald Heifetz (Harvard University), biedt krachtige handvatten om verandering in sociale systemen mogelijk te maken. Het draait om het mobiliseren van mensen om zélf hun complexe vraagstukken aan te pakken en op te lossen. Dit type leiderschap richt zich op diepgaande transities die aanpassingen vragen in waarden, overtuigingen, gedrag en zelfs identiteiten (Het culturele DNA van een groep of organisatie) om te kunnen floreren onder nieuwe omstandigheden.
Met: Rik Seveke
-
6. Cultuur als fundament
Cultuur is het fundament onder innovatie. Cultuur kan een unieke signatuur meegeven aan de vernieuwing, motiveren, verbinden, aanzetten tot experimenteren en leren, en meer. Hoe bouwen we aan een duurzame cultuurverandering en vermijden we grote cultuurtransitietrajecten, waarvan we weinig heil verwachten? Dat is het onderwerp dat Geert Geens aan de orde stelt. Hij helpt bestaande culturen in kaart te brengen, wens en noodzaak voor cultuurverandering te bepalen, en reikt methoden aan hoe je nieuwe gedragingen en gewoontes kunt opbouwen.
Met: Geert Geens, de Beanmachine
