Von Ingersleben-Seip stelt dat de metaverse veel meer is dan een technologische curiositeit; het is in rap tempo een geopolitiek strijdtoneel aan het worden. Hoewel het concept nog in de kinderschoenen staat, wedijveren overheden en bedrijven al om te bepalen hoe dit nieuwe, ervaringsgerichte internet gaat functioneren – en wie de controle erover krijgt.

‘We zijn getuige van het ontstaan van twee concurrerende versies van de metaverse’, aldus Von Ingersleben-Seip. ‘Een consumentgerichte versie onder leiding van de Amerikaanse techreuzen, en een op de industrie gerichte versie onder leiding van de Chinese Big Tech. Europa heeft een visie op een derde, open metaverse, maar het ontbreekt in Europa aan bedrijven om die visie werkelijkheid te laten worden.’

Amerika: de marktgedreven metaverse

In de VS bestaat geen formeel federaal beleid voor de metaverse. In plaats daarvan ondersteunt de overheid verwante technologieën zoals kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en cloudcomputing via industriebeleid zoals de CHIPS and Science Act. Deze hands-off-benadering heeft grote techbedrijven, zoals Meta, Google, Apple, Amazon en Microsoft, de vrijheid gegeven om het nieuwe internet vorm te geven. Deze bedrijven domineren vrijwel elke laag van het digitale ecosysteem, van virtual reality-headsets en appstores tot cloudinfrastructuur en digitale-identiteitssystemen. Hierdoor ontwikkelt de Amerikaanse metaverse zich tot een commerciële, gesloten omgeving waarin de ervaringen van gebruikers – en hun data – in handen zijn van een klein aantal machtige ondernemingen.

China: de staatsgeleide industriële metaverse

China daarentegen heeft een allesomvattende nationale strategie gelanceerd om een leidende rol te gaan spelen in de metaverse. Het Ministerie van Industrie en Informatietechnologie heeft vijfjarenplannen en een Three-Year Action Plan (2023–2025) opgesteld om virtual and extended reality-technologieën te integreren in cruciale sectoren zoals onderwijs, productie en gezondheidszorg. Chinese techreuzen – Huawei, Tencent, ByteDance, Alibaba en NetEase – spelen een centrale rol in deze visie en werken nauw samen met de staat in het creëren van een industriële metaverse die gericht is op productiviteit en nationale kracht. Elke online identiteit en transactie in de Chinese metaverse wordt gecontroleerd via door de overheid goedgekeurde systemen, wat een model weerspiegelt dat controle en toezicht vooropstelt naast technologische vooruitgang.

Europa: de rechten-gedreven visie

De EU kiest een andere aanpak. Met de Web 4.0 and Virtual Worlds Strategy (2023) wil de Europese Commissie een open, interoperabele metaverse bouwen die is gebaseerd op Europese waarden zoals privacy, transparantie en inclusie. De EU ziet een digitale omgeving voor zich waarin de rechten van gebruikers worden beschermd en waarin bedrijven, ongeacht hun omvang, kunnen floreren. Europa investeert in projecten van publiek belang, zoals Destination Earth, een ‘digitale tweeling’ van de planeet waarmee klimaatverandering kan worden gemodelleerd, en CitiVerse, een virtuele replica van stedelijke omgevingen ter verbetering van stadsplanning. Ondanks deze ambities merkt Von Ingersleben-Seip op dat het gebrek aan grote technologiebedrijven Europa afhankelijk maakt van de Amerikaanse infrastructuur voor cloudcomputing en kunstmatige intelligentie. Dit beperkt de invloed van Europa op de ontwikkeling van de metaverse.

De wereld op een digitaal kruispunt

Von Ingersleben-Seip concludeert dat de aanpak van elke regio haar bredere politieke en economische filosofie weerspiegelt: de VS geven de voorkeur aan private innovatie en marktdominantie, China bevordert staatscontrole en industriële ontwikkeling, en de EU zoekt een balans tussen innovatie, ethiek en digitale rechten.

‘De metaverse is niet slechts een technologische ontwikkeling – het is een politiek en economisch project’, stelt Von Ingersleben-Seip. ‘De keuzes die nu worden gemaakt, zullen bepalen of de metaverse uitgroeit tot open digitaal gemeengoed of tot een gefragmenteerd systeem dat wordt gecontroleerd door een klein aantal machtige spelers.’

Publicatiegegevens

Nora von Ingersleben-Seip: ‘A Tale of Two Metaverses: How America, China, and Europe Are Shaping the “New Internet”’, in: Politics and Governance (15 oktober 2025). https://doi.org/10.17645/pag.10246.