“Stel je eens voor…” is een veel gebruikte frase in het onderwijs. Maar wat verwachten we eigenlijk van studenten als we ze vragen om zich iets voor te stellen? Waarom moeten ze hun verbeelding gebruiken? En hoe zien de beelden die studenten maken er dan uit?

Beelden kunnen behulpzaam zijn bij het leren. Als docenten bieden we beelden aan in de vorm van afbeeldingen, figuren, verhalen en film. Tegelijkertijd hebben studenten al eigen beelden in hun hoofd op het moment dat ze een les of college binnen komen. Tijdens het leren worden deze beelden beïnvloed en kunnen ze veranderen. De beelden die studenten in hun hoofd hebben, zijn niet zichtbaar voor de docent, tenzij we er expliciet naar vragen. Een vorm die daarvoor goed werkt, is het maken van tekeningen.

In deze groepssessie verkenden deelnemers we de mogelijkheden van opdrachten die de student aanmoedigen om de beelden in hun hoofd te visualiseren, als onderdeel van het leerproces. De voornaamste focus lag op verschillende soorten tekenopdrachten, maar ook andere creatieve activiteiten kwamen aan bod. We zagen hoe tekenopdrachten misconcepties van studenten bloot kunnen leggen, het startpunt voor een gesprek kunnen vormen, kunnen helpen bij het schakelen tussen het abstracte en concrete en divergent denken kunnen ondersteunen. Deze workshop gaf deelnemers inspiratie op en op onderzoek gebaseerde werkvormen die direct toegepast kunnen worden.

Het vertellen van een verhaal is een krachtig goed; het delen van informatie afgestemd op een specifieke groep of persoon zorgt ervoor dat het belang en urgentie van een boodschap aan de toehoorder wordt overgebracht, indien dit goed lukt kun je de toehoorder écht betrekken bij het onderwerp.

In het hoger onderwijs hebben we als onderwijzers de neiging om 'het verhaal' te schuwen, omdat we vrezen dat dit ten koste gaat van academische autoriteit en wetenschappelijke logica. Deze workshop  bood deelnemers een stappenplan bieden om het vertellen van een verhaal toe te passen in colleges, kennisclips en opdrachten. Hiermee kan de student écht betrokken worden bij het te bestuderen onderwerp; welkom bij Educational Storytelling.

Tijdens deze workshop behandelden we enkele klassieke verhaalstructuren, kwamen de drie belangrijkste ingredienten van een goed verhaal aan bod, leerde deelnemers wat een storyboard is, werden eigen storyboards gemaakt in een stap-voor-stap begeleid proces en vertrokken deelnemers met een schets voor een enerverend verhaal toepasbaar in een college, kennisclip of opdracht.

Binnen het VISION-project is er een auteurstool en een chatbot ontwikkeld, twee innovatieve online onderwijs- en leertools voor docenten en studenten in het hoger onderwijs. De integratie van deze tools zorgt voor efficiënte interactie tussen student en docent, om tegemoet te komen aan individuele leerbehoeften, lopende leerprocessen te begeleiden en gepersonaliseerd leren voorop te stellen in digitale instructie. 

Deze groepssessie was deels tutorial, deels reflectie. Eerst werden de VISION-tools gebruikt om verbeelding te verkennen bij het creëren van nieuw cursusmateriaal. Vervolgens dachten deelnemers na we over de synergieën en wrijvingspunten tussen verbeelding en technologie, door uit te gaan van de verbeeldingsoefening. In een wereld waarin iedereen de kracht van ChatGPT en andere conversationele chatbots kan zien, wat zouden we dan willen toevoegen aan het arsenaal van cursussen in het hoger onderwijs om de leereffectiviteit te verhogen en tegelijkertijd de werkdruk van het onderwijzend personeel te verlagen.

Het Allard Pierson museum bood een workshop over Object-Based-Learning (OBL) aan, waarin deelnemers de voordelen van deze dynamische en activerende onderwijsmethode konden ervaren. 

In de hedendaagse wereld zijn kritisch denken en probleemoplossing essentiële onderdelen van het wetenschappelijk onderwijs, in welk vakgebied dan ook. OBL is een bewezen effectieve methode om deze vaardigheden te helpen ontwikkelen. De interactie met objecten en artefacten helpt studenten kritisch na te denken, informatie te analyseren en connecties te leggen tussen praktijk en abstracte concepten. Voornamelijk in interdisciplinaire vakgebieden is deze benadering een effectieve manier om overlap en kruisingen van verschillende disciplines zichtbaar te maken.

In deze workshop gaven conservatoren van het AP een OBL-ervaring, middels meegebrachte collectiestukken uit het museum.  Deelnemers ontdekten hoe de OBL-benadering helpt bij het doorgronden van complexe onderwerpen en hoe deze methode aansluit bij alle aspecten van een wetenschappelijke opleiding.

HOT staat voor Hoger Onderwijs in Transitie. HOT biedt een plek om je een hoger onderwijs voor te stellen met meer ruimte voor innovatie, voor het stimuleren van inter- en transdisciplinariteit, voor open science en team science in het onderwijs, voor autonomie en eigenaarschap van studenten, docenten en programma's, voor een gezonde leeromgeving ter ondersteuning van het welzijn van studenten en docenten en voor onderwijs dat nauw verbonden is met de 'wicked challenges' waar onze samenlevingen voor staan.

Goed lesgeven in het hoger onderwijs is op zich al een "wicked challenge". Het vereist dat docenten navigeren tussen schijnbaar onoverbrugbare tegenstellingen: tussen vrijheid bieden en richting geven, tussen het bekende overdragen en zich openstellen voor het onbekende, tussen het analytische cultiveren en het creatieve stimuleren, tussen aandacht voor individuele studenten en voor de bredere leergemeenschap. Het navigeren hierin vereist veel tijd en energie, waardoor inzichten en steun van anderen essentieel zijn. Ruimte voor spel en reflectie is dus onontbeerlijk. Docenten krijgen die ruimte niet of nauwelijks. Hun tijd wordt tot op de minuut gepland, programma's lopen vast, en zij die, ondanks alles, anders durven, worden niet erkend. Hoe kunnen we opvoeders die aandacht hebben voor leerlingen en collega's die durven te experimenteren met (in) het onderwijs beter aanmoedigen, waarderen en ondersteunen? Hoe kunnen we omstandigheden creëren waarin, voor elke opvoeder, aandacht voor student agency en experimenteren vanzelfsprekend zijn? Wat vraagt dit van docenten zelf, en van anderen die met hen werken, en hoe kunnen we dergelijke processen ondersteunen? Hoe creëren we ruimte voor het (her)vinden van de intrinsieke motivatie en het plezier in het leraarschap?

In deze interactieve groepssessie werden deelnemers uitgenodigd om zich een nieuwe toekomstrichting voor het hoger onderwijs voor te stellen!

In deze groepssessie maakten deelnemers een tocht van het begin der tijden naar de toekomst. Centraal stond de ontwikkeling van een visie op de toekomst van het hoger onderwijs. Hoe ziet het hoger onderwijs er over 100 jaar uit? Deze groepssessie werd georganiseerd door het Instituut voor Interdisciplinaire Studies en The Turn Club. The Turn Club heeft de Counter-Time Tour ontwikkeld, waarin deelnemers hun verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties konden verkennen door middel van verbeelding, met behulp van een artistieke mindset. 

Voor de UvA Onderwijsdag werd deze tour verder uitgewerkt in een sessie waarin je een kort digitaal verhaal kon beleven en deelnemers over visie op toekomstig hoger onderwijs discussieerden. Verder leerden de deelnemers over de transitiecyclus een methode ontwikkeld door het Instituut voor Interdisciplinaire Studies. De transitiecyclus bestaat uit vier verschillende fasen (Imagine, Connect, Act, Assess) om vanuit een toekomstvisie een verandering in gang te zetten. In de groepssessie konden deelnemers ervaren hoe het is om zich in de fase 'imagine' de toekomst voor te stellen en een toekomstvisie te formuleren. Onderwijsprofessionals konden kennis maken met deze methode en kunnen ervaren of deze methode kan worden toegepast in hun eigen onderwijspraktijk.  

In het afgelopen decennium is Virtual Reality (VR) steeds meer doorgedrongen in onze samenleving: van virtuele huizenrondleidingen in de makelaardij tot VR-spelhallen. Voor het onderwijs biedt deze techniek mogelijkheden om leerlingen te laten leren door ervaring. Met VR als immersief leermiddel kunnen studenten naar het verleden reizen, authentieke (klinische) situaties meemaken of een conflict in de werkomgeving ervaren. De introductie van deze techniek roept ook vragen op. Bijvoorbeeld: met welke theoretische achtergrond van leertheorieën moet rekening worden gehouden? Hoe kan deze techniek optimaal worden gebruikt? Helpt het echt om studenten beter voor te bereiden op de "echte wereld"? 

In deze groepssessie werd de implementatie van VR in het hoger onderwijs vanuit twee verschillende perspectieven behandeld. Eén vanuit het Amsterdam UMC - locatie AMC Faculteit der Geneeskunde en één vanuit de Faculteit der Geesteswetenschappen. Wat voor toepassingen zijn er in ontwikkeling, wat zou je nodig hebben aan kennis en infrastructuur, hoe kom je van een leervraag tot een VR-ervaring? Er was een gevarieerd programma met presentaties, discussie en try-outs.

Veel hedendaagse vraagstukken zoals; klimaatverandering, groeiende ongelijkheid en polarisatie vragen om nieuwe baanbrekende oplossingen en innovaties. Dat vereist niet alleen kennis, maar ook verbeeldingskracht. Daar hoef je geen kunstenaar voor te zijn. Iedereen heeft immers een eigen perspectief en eigen kennis en ervaringen die door interactie en verbeelding met anderen tot nieuwe gedachten leiden. In deze workshop werd eigen verbeelding gebruikt om een creatieve plek vorm te geven. Een plek die bestaat uit fysieke elementen en minder direct zichtbare sleutelfactoren als plaatsgevoel, creativiteit, verbondenheid en motivatie. Hoe ziet dit onderwijs op de campus eruit?

Deelnemers maakten een collage, een verzameling beelden, teksten of tekeningen die visueel weergegeven werden hoe deelnemers zo'n creatieve omgeving zien.

In deze groepssessie werden vragen besproken zoals: Hoe beoordelen we studenten in de toekomst? Wat als studenten verantwoordelijk zouden zijn voor hun eigen beoordeling, en hoe zou dit de rol van de docent veranderen? Welke stappen kunnen we nemen om deze toekomstvisie te integreren in ons huidige onderwijs?