Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Naar schatting zijn zo’n 2,5 miljoen mensen in Nederland laaggeletterd. Hoe breng je effectief een boodschap aan hen over zonder te vervallen in jip-en-janneketaal? Vijf studenten van de UvA-master Communicatie en informatie onderzochten het samen met experts in een driedelige podcast met de passende naam ‘Iedereens taal’.

De podcast heeft als uitgangspunt dat taal van en voor iedereen moet zijn, en biedt een platform voor het bespreken van de uitdagingen die komen kijken bij de communicatie met laaggeletterden. De studenten spreken in elk van de drie afleveringen met een andere communicatieprofessional om te onderzoeken hoe je het beste je boodschap over kunt brengen aan laaggeletterden. De gasten zijn Ralf Beekveldt, directeur van uitgeverij Eenvoudig Communiceren; Xavier Moonen, hoogleraar kennisontwikkeling aan de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de UvA; en Cathalijne Rodenburg, copywriter bij tekstbureau OSAGE. ‘De drie sprekers vormen een mooie combinatie van mensen die zich bezighouden met communicatie richting laaggeletterden in theorie en praktijk,’ aldus Dominique Wiedeman, een van de vijf betrokken studenten.

Copyright: Dominique Wiedeman
Gelukkig heeft de overheid steeds meer aandacht voor communicatie richting laaggeletterden. Dominique Wiedeman, masterstudent Communicatie en informatie

Hij vervolgt: ‘Ik vind laaggeletterdheid een ontzettend belangrijk onderwerp. Het leidt ertoe dat je minder goed kunt meedraaien in de maatschappij, en het is iets waar we als samenleving altijd in enige vorm mee te maken zullen hebben. Het verschijnsel kan allerlei verschillende oorzaken hebben en komt voor in alle bevolkingsgroepen en leeftijdscategorieën. Met een podcast over teksten voor laaggeletterden willen we zo veel mogelijk doelgroepen aanspreken, zoals communicatieprofessionals, wetenschappers, docenten, studenten en alumni. De kennis en ervaring die we tijdens dit project opdoen willen wij delen om een kader te schetsen voor communicatie met laaggeletterden. Teksten worden bijvoorbeeld nog veel te vaak onnodig moeilijk geschreven. Maar het gaat om meer dan alleen eenvoudige taal.'

Schakelen midden in het project

De podcast is voortgekomen uit het vak Communicatie in organisaties. Onder normale omstandigheden organiseren studenten voor dit vak een symposium over een communicatiethema.

De coronacrisis stak echter een stokje voor het symposium. ‘We moesten, halverwege het treffen van de voorbereidingen en na het opstellen van het communicatieplan, op zoek naar een alternatief,’ vertelt Dominique. ‘Als communicatieprofessionals in spe was dit meteen een goede oefening om snel te leren schakelen wanneer de omstandigheden daarom vragen. Het alternatief werd een podcast. Een van de voordelen van het kiezen voor een podcast was dat de sprekers in deze vorm alsnog hun verhaal konden doen, zoals ze dit anders op ons symposium zouden hebben gedaan. Daarnaast kan iedereen overal de afleveringen beluisteren, terwijl een symposium plaats- en tijdgebonden is.’

Communicatie tijdens de coronacrisis

De podcast is niet alleen een product van onze huidige crisiswereld, maar het thema ervan is ook direct relevant in het licht van de coronacrisis. ‘Toen we in de coronacrisis belandden, was ik direct erg benieuwd naar hoe de communicatie over het coronavirus en de daarmee gepaard gaande overheidsmaatregelen naar laaggeletterden zouden worden overgebracht’, zegt Dominique. ‘Hier ben ik me in gaan verdiepen en wat me gelukkig is opgevallen, is dat er behoorlijk veel aandacht aan wordt besteed. Dat vind ik fantastisch. De overheid heeft Steffie gelanceerd, Stichting Lezen en Schrijven heeft persconferenties hertaald naar eenvoudige taal en animaties gemaakt, en in diverse journalistieke media is aandacht geschonken aan de kwetsbare positie van laaggeletterden tijdens de coronacrisis.’

Communicatie- en informatiewetenschappen aan de UvA

De vijf makers van de podcast – Bart Faber, Tessel Schouwink, Maartje Schouwstra, Roosmarijn Stout en Dominique Wiedeman – doen de afstudeerrichting Tekst en Communicatie binnen de masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen. Zij zijn op dit moment bezig met het afronden van hun masterscripties en zullen komend studiejaar nog een stage lopen.

Vanaf het studiejaar 2020-2021 wordt de master Tekst en communicatie geïntegreerd in de master Communication and Information.