Politieke en persoonlijke dimensies die vaak schuren

‘In onze samenleving spelen gender en seksualiteit een belangrijke rol in de sociale en morele orde’, stelt Spronk. ‘Genderrollen worden vaak gezien als cruciaal voor het functioneren van die samenleving. Denk aan het gezin als “de hoeksteen van de samenleving”. En seksuele relaties zijn dan bepalend voor hoe we gender en seksuele identiteit van individuen invullen.’ Maar gender en seksualiteit zijn ook hele persoonlijke aspecten van ons leven. ‘En deze politieke en persoonlijke dimensies schuren vaak.’

Met haar nieuwe leerstoel wil Spronk ervaringen en praktijken in het dagelijkse leven centraal stellen in het analyseren van vraagstukken rond gender en seksualiteit. ‘Omdat we allemaal ervaringsdeskundigen zijn, hebben we ook allemaal een mening over dit onderwerp. Vooral over de manier waarop we onszelf zien en begrijpen. Wat kunnen we leren van de wisselwerking tussen het persoonlijke en politieke?’

De dagelijkse praktijk bestuderen

Antropologie biedt volgens Spronk de manier om de warrigheid, de contradicties en spanningen van de dagelijkse praktijk te bestuderen. ‘Met behulp van de onderzoeksmethode etnografie kunnen we de dynamiek tussen gender, seksualiteit en samenleving analyseren en zo huidige culturele, politieke en sociaal-economische kwesties bestuderen.’

Seksueel gedrag en erotische praktijken

Dat de leerstoel Antropologie van Seksualiteit en Gender is genoemd, en niet Gender en Seksualiteit, noemt Spronk heel belangrijk. ‘Als je op google scholar kijkt is er veel onderzoek naar seksualiteit, maar vaak in de context van onderwerpen als gezondheid, mensenrechten en de invloed van sociale media. Er is veel minder onderzoek die seksueel gedrag en erotische praktijken observeren. Zeg maar de affectieve en meer sensorische aspecten van seksualiteit. Deze leerstoel wil ook daar meer ruimte voor creëren.’  

De productie van kennis dekoloniseren

Tot slot hoopt Spronk de ervaringen van mensen in het mondiale Zuiden in theorievorming te betrekken. Hoe sekse, erotische aantrekkingskracht en gender met elkaar samenhangen in verschillende culturen is volgens haar niet een interessant antropologisch weetje, maar een cruciaal beginpunt om te begrijpen en bevragen hoe we nu theoretiseren en verklaren.

‘Op deze wijze wil ik reflecteren op de huidige feministische analyse en de kennis waarop deze zich baseert. Nu functioneert het mondiale Noorden als de nullijn om vanuit te denken. Maar veel raamwerken lenen zich daardoor niet voor het analyseren van relaties en ervaringen van vrouwen en mannen in het mondiale Zuiden. Bijvoorbeeld de manier waarop repressie en eigen keuzes die hiermee in tegenspraak zijn samengaan, zoals ik tijdens mijn onderzoek in Ghana, Kenia en Senegal leerde.’

Spronk hoopt met deze vorm van ‘theorizing from the South’ de productie van kennis te dekoloniseren en Europa en Amerika als een van vele culturen te zien.