'Oproep: meld je aan voor de Alarmdag op 6 april'

Demonstreren lijkt - in tegenstelling tot vroeger - echt zin te hebben, constateert Agneta Fischer, decaan van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam

30 maart 2021

Vroeger was alles een stuk eenvoudiger (niet perse beter hoor, wees niet bang). De hiërarchische verhoudingen op de universiteit waren helder, je mocht niet door de professor heen praten, niet te laat komen, niet protesteren tegen je cijfer, en je had ook geen enkele zeggenschap over het studieprogramma. Maar er mocht ook heel veel wel: je mocht roken en drinken op de universiteit en je mocht elkaar ongedwongen zoenen, of het nu thuis was of in een hoekje van de kantine.

Agneta Fischer: 'Hadden we ooit kunnen voorspellen dat we nu worden aangevoerd door twee hoogleraren die ons met hun rode vilten vierkantjes onvermoeibaar ophitsen om de straat op te gaan of het werk neer te leggen?'

Maar er was veel mis en er werd keihard bezuinigd in de jaren 80 en 90. De studentenvakbonden organiseerden daarom om de haverklap demonstraties: tegen het korten op de studiebeurs, tegen de bezuinigingen op het onderwijs, tegen de woningnood (ook toen al), of tegen de tweefasenstructuur (die hebben we dus nu).

Raketten afschaffen = meer geld voor onderwijs

Maar ook tegen de kruisraketten en de kernwapens, want dat werd toen gezien als voorwaarde om de aarde te redden. De leuzen op de spandoeken verbonden beide thema’s uitstekend, want meer geld voor het onderwijs kon betaald worden door de raketten en kernwapens af te schaffen. Heel simpel.

Strak in de gaten gehouden door de BVD

De staf demonstreerde natuurlijk niet mee, wat ook niet van hen werd verwacht, want dat waren nette, apolitieke mensen die op zijn hoogst een verhulde politieke uitspraak in een vergadering deden. Er liep wel eens een heel erg links (communistisch) staflid mee en die werd dan ook gekoesterd door de studentenbonden en strak in de gaten gehouden door de BVD (Binnenlandse Veiligheid Dienst).

De staf demonstreerde vroeger niet mee, wat ook niet van hen werd verwacht, want dat waren nette, apolitieke mensen

Meer geld uit Den Haag

Demonstreren was toen dus een studentaangelegenheid. Hadden we ooit kunnen voorspellen dat we nu worden aangevoerd door een hoogleraar Computationele Geesteswetenschappen en een hoogleraar Koreastudies die ons met hun rode vilten vierkantjes onvermoeibaar ophitsen om de straat op te gaan of het werk neer te leggen? De eis is ouderwets: meer geld uit Den Haag!

Ouderwetse solidariteit

Ook schrijven zij vlijmscherpe analyses over de feodale verhoudingen aan de universiteit waar de communisten uit mijn studententijd hun pet voor af zouden nemen. De studentenbonden schrikken zich ook een hoedje want zo hadden zij het nog niet ontleed. Maar gelukkig steunen zij die radikale wetenschappers nog wel, want zij snappen ook dat meer geld uit Den Haag ook goed voor hen is. En zo hebben we weer eens ouderwetse solidariteit.

Demonstraties lijken echt effect te hebben

Wat ook anders is dan vroeger: de demonstraties lijken echt effect te hebben! In de jaren 80 en 90 waren alle acties tevergeefs (hoewel niemand dat ooit toegaf), misschien omdat we studenten waren, of omdat we geen contacten in Den Haag hadden, wie zal het zeggen. Het leidde in elk geval niet tot meer geld of het afschaffen van idiote plannen.

Pieter Duisenberg de Hofvijver in

Maar nu lijkt er een momentum te zijn ontstaan: er wordt geluisterd, gelobbyd, gepraat. Dat momentum wordt op 6 april kracht bij bijgezet met de nationale ALARM-dag. Dan gaat notabene de keurige Pieter Duisenberg, ex-VVD-kamerlid en nu voorzitter van de VSNU, in zijn zwembroek door het water van de Hofvijver waden! Om geld voor het wetenschappelijk onderwijs te eisen! Hoe ludiek wil je het hebben?