Overgewicht, tandbederf en een lage sociaaleconomische positie gaan vaak hand in hand. Dit heeft negatieve gevolgen voor gezondheid en welzijn, en is een voorbeeld van gezondheidsongelijkheid tussen gezinnen. Om dit aan te pakken, hebben de METAHEALTH-partners drie doelen opgesteld: 1) diepgaande kennis verkrijgen over de interactie tussen levensstijl, omgeving en micro-organismen tijdens de zwangerschap en de eerste duizend dagen, 2) leren hoe de zorg beter kan aansluiten bij de behoeften en complexe dagelijkse realiteit van kinderen en gezinnen, en 3) op basis van deze kennis effectieve interventies creëren ter preventie van overgewicht en tandbederf.

Focus op het menselijk microbioom

De eerste 1000 dagen na de geboorte zijn cruciaal bij het opzetten van het zogenaamde microbioom, dat belangrijk is voor de darm- en mondgezondheid, maar ook voor de gezondheid in het algemeen later in het leven. Het microbioom is een term om de gemeenschap van micro-organismen (zoals bacteriën en schimmels) in het menselijk lichaam te beschrijven. Zo zijn er in de darm maar liefst zo'n 300-1000 soorten aanwezig die bijdragen aan belangrijke dagelijkse processen in onze darmen zoals het verwerken van voedsel, en een juiste werking van het lokale immuunsysteem. Het microbioom van de mond en darm zijn nauw met elkaar verbonden als het om gezondheid gaat.

Gastheer-microbioom interacties en hun effect op de gezondheid

Bij het Swammerdam Institute for Life Sciences (SILS-UvA) zullen Stanley Brul en Jianbo Zhang zich richten op de interacties tussen het microbioom en de gastheer daarvan, namelijk ons menselijk darmweefsel. Ze zullen de mechanismen onderzoeken die ten grondslag liggen aan de immuunreacties die hier gebeuren. Ze hopen hiermee interventies te vinden die de mond- en darmgezondheid kunnen versterken via het microbioom. Als aanvulling op het experimentele deel van het project zullen Age Smilde en Meike Wortel met hun expertise op het gebied van data-analyse en modellering bijdragen aan de integratie van data in het consortium en onderzoeken hoe de interactie tussen gastheer en microbioom in de loop van de tijd evolueert binnen en tussen cohorten van patiënten, en hoe interventiemaatregelen kunnen worden toegepast.

Samenwerking van fundamentele wetenschap tot aan beleidsmakers

Het consortium brengt fundamentele wetenschappers van verschillende universiteiten en onderzoeksinstituten samen met beleidsmakers, zorginstellingen en bedrijven door heel Nederland. Ook (toekomstige) ouders van jonge kinderen zullen bij verschillende onderdelen van het project worden betrokken. De hoofdaanvrager voor dit consortium is Egija Zaura, hoogleraar aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Veel van de betrokken partijen hadden reeds hun krachten gebundeld in UvA Onderzoeks zwaartepunt Personal Microbiome Health (https://pmh-uva.nl/ of link via https://sils.uva.nl/shared/zwaartepunten/en/personal-microbiome- gezondheid/persoonlijk-microbioom-gezondheid.html ). Het METAHEALTH-project zal hen in staat stellen om de rol van het microbioom bij het voorkomen van obesitas en mondziekten verder te onderzoeken, met als doel hoger welzijn en een betere kwaliteit van leven voor kinderen.

NWA-ORC

Het programma van de Nationale Wetenschapsagenda Onderzoek op Routes door Consortia (NWA-ORC) wordt jaarlijks toegekend. Alle projecten passen in de Nederlandse Wetenschapsagenda. Dit jaar worden 28 consortia bekroond. Voor meer informatie, check hier de NWO-website.

Verbonden wetenschappers