Met het geld wordt een promovendus aangesteld die gaat onderzoeken via welke mechanismen bacteriën die een rol spelen bij voedselveiligheid resistent kunnen raken tegen antibiotica. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren ​​wanneer relatief lage concentraties antibiotica worden gebruikt in diervoeder.

Gevaarlijk

Antibioticaresistentie is met name gevaarlijk met het oog op de gezondheidszorg. Als bacteriën niet langer gevoelig zijn voor antibiotica, kunnen bacteriële infecties niet meer worden bestreden. En kunnen ze voor patiënten met een zwakke eigen afweer fataal aflopen. De hoop is dat meer inzicht in hoe bacteriën ontsnappen aan antibiotica hun spreekwoordelijke Achilleshiel zal blootleggen. Op basis van die kennis kunnen dan nieuwe behandelprotocollen worden opgesteld die hopelijk leiden tot minder resistentie.   

Moleculaire veranderingen

Het doel van dit project is om in kaart te brengen welke moleculaire veranderingen in de bacteriën leiden tot de ontwikkeling van de zogenaamde ‘de novo’ -resistentie na blootstelling aan antibiotica. De novo betekent dat het gaat om een volledig nieuwe resistentiemechanisme, in bacteriën die eerst wel gevoelig waren voor het gebruikte antibioticum. Onderzoek naar zulke moleculaire mechanismen die resistentie veroorzaken is essentieel om de relatie tussen antibiotica en resistentie te begrijpen.

DNA-schade

Uit eerder onderzoek, mede door het laboratorium van Brul, is bekend dat de vorming van reactieve zuurstof (ROS) een belangrijke rol speelt bij de werking van antimicrobiële middelen. De reactieve zuurstof veroorzaakt schade aan het DNA van de bacteriën, die ook niet goed gerepareerd kan worden en leidt tot de dood van de bacteriën. Maar mogelijk leidt diezelfde DNA-schade en gebrekkige reparatie ervan heel soms juist tot mutaties die ervoor zorgen dat bacteriën resistent worden. Terwijl de andere bacteriën door de behandeling met antibiotica sterven, kunnen deze resistent geworden bacteriële cellen zich lekker vermenigvuldigen en zorgen voor een hele pool van resistente bacteriën.

Het team geleid door ten Kuile en Brul heeft inderdaad grote aantallen DNA mutaties waargenomen tijdens het proces van de novo ontwikkeling van resistentie. Zij zullen deze mutaties nu verder onderzoeken om de rol van ROS-geïnduceerde opkomst van antibioticaresistentie beter te kunnen begrijpen.

Amsterdam Microbiome Initiative

Prof. dr. Stanley Brul is een van de initiatiefnemers van het Amsterdam Microbiome Initiative (AMI). Het AMI is een initiatief om de expertise te bundelen die beschikbaar is in de regio Amsterdam aan de UvA, de VU, het Amsterdam UMC en ACTA. De leden hebben als doel microbiële consortia op te zetten in biotechnologische, biomedische en ecologische omgevingen met behulp van multidisciplinaire benaderingen. Lees meer over hen op sils.uva.nl/ami